علت و اهميت سفر ظريف به تركيه

روزنامه آرمان؛ فريدون مجلسي*: ايران يكي از نخستين كشورهايي بود كه پيش از اعلام شكست كودتا در تركيه آن را محكوم كرد و بديهي است ايران به عنوان كشور همسايه‌اي كه در شرايط و اوضاع يك كشور بزرگ و مهم منطقه‌اي ذينفع بوده و علاوه بر آن داراي ارتباطات مهم و گسترده اقتصادي با ترکیه است، بايد در نخستين فرصت مقامات ارشد خود را به آنکارا بفرستد.

قاعدتا تهران براي حفظ منافع ايران بايد وضعيت خود را با تركيه روشن كند. دولت ايران بايد از تصميمات تازه تركيه در رابطه با منطقه و تحولات آينده با خبر شود و همچنين در صورت لزوم برخي از تندروي‌هاي آنكارا را نسبت به منطقه و خاورميانه به اردوغان گوشزد كند. تحولاتي كه در روابط تركيه و روسيه پيش آمده و احتمال تاثيرگذاري ناشي از بهبود روابط آنكارا و مسكو در روابط ايران و تركيه و حتي تهران و مسكو سفر ظريف به تركيه را با اهميت مي‌كند.

رفع ابهامات موجود در روابط ايران و تركيه و تهران و مسكو ضروري است. علاوه بر آن بي‌شك پرداختن به مساله سوريه يكي از مسائل بسيار مهم در ديدار ظريف با همتاي خارجي وي «چاووش اوغلو» است. تركيه همراه با غرب از ارتش آزاد سوريه حمايت مي‌كند. ايران و روسيه با دولت رسمي سوريه ارتباط دارند و هر دو كشور در يك جبهه با گروه‌هاي ارتجاعي و تروريستي مبارزه مي‌كنند. تغيير نام و عنوان برخی از این گروه‌ها مساله‌ای را تغيير نمي‌دهد و نفرت عمومي همچنان بر جاي خود باقي است. دولت ايران به خاطر امنيت گردشگران ايراني جلو سفر ايراني‌ها را به تركيه گرفته است كه بايد تكليف اين مساله هر چه زودتر روشن شود. مهم‌تر از همه اين مسائل، ايران به‌شدت نگران اوضاع منطقه به ويژه سوريه است.

بنابراين دو كشور تاثيرگذار تركيه و ايران درباره وضعيت نگران‌كننده سوريه و خروج گروه‌هاي تروريستي و تكفيري به عنوان يك مساله مشترك ميان كشورهاي ذينفع منطقه‌اي بايد چاره‌اي بينديشند. لازم است ميان گروه‌هاي مخالف دولت يا به تعبيری گروه‌هاي مدني با دولت سوريه تفاهمي ايجاد شود تا اين كشور از جنگ و ناامني رهايي جسته و ثبات به سوريه و ساير كشورهاي منطقه بازگردد.

به نظر مهم‌ترين علت ديدار ظريف با همتاي خارجي خود مي‌تواند مربوط به تحولات سوريه و ابهام‌زدايي در روابط ايران و تركيه ناشي از بهبود روابط مسكو و آنكارا باشد. بدون ترديد اين مذاكرات دو جانبه مي‌تواند درتعديل سياست‌هاي هريك از دو كشور تركيه و ايران به ويژه آنكارا نسبت به سوريه موثر باشد، زيرا قبل از اينكه به طور كلي جزيره‌العرب آرامش سوريه را به هم بريزد و تركيه را هم در دام تروريسم گرفتار كند، آنكارا بيشترين روابط بازرگاني را با سوريه داشت و سوريه بازار اختصاصي تركيه محسوب مي‌شد. هر چقدر وضعيت سوريه بهبود پيدا كند در حقيقت وضعيت اقتصاد بازرگاني تركيه بهتر مي‌شود.

در حقيقت اين همان وضعيتي بود كه تركيه در رابطه با بازارهاي عراق هم تجربه كرده بود. اما اكنون وضعيت موجود در سوريه و عراق زيان‌هاي بسيار زيادي به اقتصاد تركيه وارد كرده است. بنابراين با توجه به اين مسائل لازم است ائتلافي ميان ايران و تركيه و ساير كشورهاي ذينفع براي رفع معضل تروريسم و بازگرداندن آرامش و ثبات در سوريه و عراق به وجود بيايد؛ چراكه منافع دو كشور تركيه و ايران به عنوان كشورهاي تاثيرگذار و مهم منطقه‌اي در خروج تروريسم از منطقه و بازگرداندن صلح و امنيت به آن دخيل است.