روحانی: منطقه بیش از هر زمانی به صلح نیازمند است

خبرگزاری ایسنا: متن کامل سخنان حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی به شرح ذیل است : همکاران گرامی! جناب آقای الهام علی‌اف، رییس جمهوری آذربایجان جناب آقای ولادیمیر پوتین، رییس جمهوری فدراسیون روسیه، حضار محترم در ابتدا، لازم می‌دانم از رییس جمهوری آذربایجان برای میزبانی و برگزاری این اجلاس مهم قدردانی نمایم. از آنجایی که براساس اصول و موازین سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، توسعه روابط همه‌جانبه با کشورهای همسایه از اولویت برخوردار است، جمهوری اسلامی ایران، از هر نوع ایده و ابتکاری برای افزایش تعامل و همکاری با همسایگان استقبال می‌نماید. برگزاری نشست سه‌جانبه سران جمهوری اسلامی ایران، جمهوری آذربایجان و جمهوری فدراسیون روسیه از آنجایی که فرصتی را برای طرح دیدگاه‌ها، تبادل نظرات و پیگیری روابط و مناسبات و در مجموع پیشبرد منافع مشترک فراهم می‌نماید، از منظر جمهوری اسلامی ایران ایده و ابتکاری مثبت و ارزشمند است. بدون شک، برگزاری چنین نشستی در شرایط کنونی منطقه و جهان، با اتکاء به روابط حسنه سه کشور و اراده موجود برای توسعه و تعمیق هر چه بیشتر روابط، از اهمیتی مضاعف برخوردار است. از آنجایی که این سه کشور همسایه به دلایل مختلف بالاخص موقعیت جغرافیایی و ژئوپلتیکی، با طیف گسترده‌ای از موضوعات، فرصت‌ها، چالش‌ها و برخی تهدیدات مشترک در حوزه‌های سیاسی، ‌اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، فناوری، زیست‌محیطی و غیره مواجه هستند، تعامل و همکاری مشترک آنها بیش از گذشته ضرورت دارد. ما در جمهوری اسلامی ایران بر این اعتقادیم که در شرایط امروز جهان، یک کشور به تنهایی قادر به مقابله با چالش‌ها و استفاده از فرصت‌ها نبوده و دستیابی به سطح قابل قبولی از صلح، رفاه و توسعه برای مردم هر کشور، نیازمند تعامل و همکاری با سایر کشورها بالاخص کشورهای همجوار و همسایه است. سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قبال سایر کشورها و به طریق اولی کشورهای همسایه مبتنی بر همکاری، هم‌افزایی و یافتن راه‌های دستیابی به منافع مشترک، سود متقابل و در یک کلمه سیاست برد - برد است. در همین چارچوب، مشارکت با کشورهای منطقه و استفاده از مکانیزم گفتگوهای چندجانبه را بسیار مفید، ضروری و کارگشا می‌دانیم. اشتراکات و علائق تاریخی در کنار قرابتهای فرهنگی، دینی و مردمی این سه کشور، از جمله زمینه‌ها و بسترهای مناسب و در عین حال ظرفیت‌های بالقوه‌ای است که شناسایی و استفاده به موقع و بهینه از آنها می‌تواند موجد فرصت‌های گسترده‌ای برای توسعه روابط سه‌جانبه باشد. ظرفیت‌های بالقوه و بالفعل اقتصادی، منابع خدادادی و عظیم طبیعی، انرژی و همچنین موقعیت جغرافیایی، بخش دیگری از فرصت‌های موجود برای توسعه روابط و همکاری‌ها بین سه کشور مهم و همسایه است. از سوی دیگر، تروریسم و افراط‌گرایی، ‌دخالت قدرت‌های فرامنطقه‌ای در امور کشورهای منطقه، استفاده سیاسی و ابزاری از عنصر تحریم اقتصادی برای پیشبرد اهداف سیاسی، مشکلات و چالش‌های زیست‌محیطی، مواد مخدر، جدایی‌طلبی، جرایم سازمان یافته، جرایم سایبری و غیره، تهدیدات و چالش‌های مشترکی‌اند که مواجهه و مقابله جدی و کارآمد با آنها، نیازمند همکاری و تعامل هر چه بیشتر این سه کشور است. تحولات سالهای اخیر در جهان و منطقه شاهدی بر این ادعاست که با همکاری، تعامل و درک متقابل می‌توان بر بسیاری از این چالش‌ها فائق آمده و از بسیاری از ظرفیت‌های بالقوه، استفاده بهینه و حداکثری نمود. روابط دوجانبه جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان در عرصه‌های سیاسی و اقتصادی ظرف چند سال اخیر با تحول مثبت و سازنده‌ای همراه بوده و دو کشور با تأکید بر حسن همجواری و احترام متقابل، گام‌های ارزنده‌ای را برای توسعه روابط برداشته‌اند. در عرصه تلاش برای توسعه هر چه بیشتر روابط تجاری و اقتصادی بین دو کشور می‌توان به امضاء موافقتنامه گمرکی، توافقتنامه فروش برق، توافقتنامه اتصال خطوط راه‌آهن ایران و آذربایجان، قرارداد احداث پل ریلی بر روی رودخانه آستاراچای در مرز ایران و آذربایجان، موافقتنامه ادامه ساخت و بهره‌برداری از سدها و نیروگاههای خداآفرین و قیزقلعه سی و سایر موارد اشاره کرد. روابط دوجانبه با فدراسیون روسیه نیز با توجه به عزم و اراده رهبران دو کشور، طی دو سال گذشته از روند مطلوبی برخوردار بوده است. همکاری و رایزنی‌های نزدیک جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه در چند سال اخیر در مسیر حل موضوع هسته‌ای ایران، رسیدن به توافق با کشورهای عضو گروه 1+5 و اجرای برجام، همچنین همکاری و تعامل مثبت و سازنده این دو کشور در مدیریت بحران سوریه، نمونه و الگوی ارزنده دیگری از تعامل و همکاری منطقه‌ای این دو کشور بوده که می‌تواند به سایر حوزه‌های مشترک و حتی به همکاری‌های سه‌جانبه نیز تسری یابد. به علاوه، امضاء اسناد متعدد پایه از جمله موافقتنامه تسهیل روادید، تشویق و حمایت متقابل از سرمایه‌گذاری، همکاری‌های گمرکی، ایجاد کریدور سبز گمرکی، توافقات در حوزه علوم و فناوری، گسترش تعامل و همکاری بین استان‌ها و مناطق و موارد متعددی از این نوع مؤید آن است که بستر و زمینه‌ها برای جهش در مناسبات تجاری و اقتصادی بین دو کشور بیش از گذشته فراهم شده و می‌توان به آینده‌ای با چشم‌انداز بسیار مثبت امیدوار بود. از دیدگاه جمهوری اسلامی ایران، تعامل سه کشور ایران، آذربایجان و روسیه در یک فرمت سه‌جانبه نه تنها می‌تواند به توسعه و تقویت ظرفیت‌ها و قابلیت‌های بالقوه موجود بین سه کشور در حوزه‌های مختلف سیاسی، فرهنگی و اقتصادی مساعدت نماید، بلکه می‌تواند با ایجاد هم‌افزایی و همگرایی، فرصت‌های جدیدی را در مقابله با چالش‌های موجود در منطقه فراهم نماید. بدیهی است چنین ترتیباتی، علیه هیچ کشور و یا طرف ثالثی نبوده و صرفاً چارچوبی برای گفتگوهای معطوف به توسعه همکاری‌های منطقه‌ای سه کشور است. به رغم وجود ظرفیت‌های فراوان و وسیع برای توسعه روابط تجاری و اقتصادی بین سه کشور همسایه در حوزه‌هایی نظیر انرژی، برق، حمل و نقل، امور بانکی و سرمایه‌گذاری، توریسم، ترانزیت کالا، گمرکات، راه‌آهن، بنادر و کشتیرانی، متأسفانه و به دلایل مختلف هنوز استفاده از این ظرفیت‌ها با موانع و مشکلات متنوعی همراه است که برطرف کردن آنها نیازمند آسیب‌شناسی و اراده جدی برای یافتن راههای عملی و اجرایی است. در این راستا به نظر می‌رسد، تنظیم و تدوین و امضاء اسناد پایه، موافقتنامه‌های سه‌جانبه و غیره از نقش مهم و برجسته‌ای برخوردار است. همچنین از آنجایی که کمیسیون‌های مشترک، متولی انجام این مهم و توسعه و گسترش روابط تجاری و اقتصادی سه کشور هستند و از طرفی وزارت ارتباطات و فناوری جمهوری اسلامی ایران مسئول کمیسیون مشترک با هر دو کشور همسایه، فدراسیون روسیه و جمهوری آذربایجان است، پیشنهاد می‌نمایم، رؤسای کمیسیون مشترک سه کشور نشست یا نشست‌های مشترکی را برگزار نموده و در آن تدوین و امضاء این نوع اسناد و موافقتنامه‌ها و همچنین راههای توسعه همکاری‌ها، انجام سرمایه‌گذاری و اجرای پروژه‌های مشترک سه‌جانبه را بررسی و پیگیری نمایند. بدون تردید، رشد و توسعه اقتصادی و رفاه اجتماعی کشورها مستلزم استقرار آرامش، صلح، ثبات و امنیت است که امروز منطقه ما بیش از هر زمان دیگری نیازمند آن است. در شرایط کنونی با توجه به ظهور و روند رو به رشد تروریسم و افراط‌گرایی به عنوان یک تهدید جدی منطقه‌ای و جهانی و بر هم زنندة ثبات، امنیت و آرامش، ضروری است، تلاش نماییم تا همه اختلافات و درگیری‌ها در این منطقه از طریق مذاکره و گفتگو و روش‌های مسالمت‌آمیز حل و فصل شده و تمام ظرفیت و توان خود را معطوف مقابله و مبارزه با تروریسم و افراط‌گرایی در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی نماییم. از حسن توجه رؤسای جمهور محترم و سایر حضار تشکر می‌نمایم.