دو روایت از علت فوت چهار بیمار دیالیزی در اهواز

روزنامه ایران: نزدیک 2 هفته از مرگ غیرعادی 4 بیمار دیالیزی اهواز می‌گذرد و مسئولان بیمارستان و وزارت بهداشت از بیماری گوارشی و عامل عفونی در این بیماران می‌گویند. به گفته سخنگوی وزارت بهداشت دستگاه دیالیز مشکلی نداشته و نمی توان مرگ این 4 نفر را به آلودگی دستگاه دیالیز ربط داد. ایرج حریرچی معتقد است عامل میکروبی که احتمالاً منشا خارج بیمارستانی داشته علت فوت بوده و برخی اظهار نظرهای غیرکارشناسی صحت ندارد. بااین حال اما خانواده‌های‌شان ادعای دیگری دارند. آنها عنوان می‌کنند دستگاه دیالیز شب قبل ریکاوری نشده بود و بخشی از بقایای اسید و املاح داخل دستگاه وارد بدن متوفیان شده و مرگ آنان را رقم زده‌است.

اوایل مرداد ماه امسال ماجرای مرگ 4 بیمار دیالیزی سریع‌تر از هر خبر دیگری از سوی برخی فعالان اجتماعی شهرستان کارون در اختیار شبکه‌های اجتماعی قرار گرفت که نشان می‌داد 50 بیمار دیالیزی که به بیمارستان سینا مراجعه کرده ‌بودند با وضعیت عمومی مناسب از بیمارستان مرخص شده‌اند؛ اما تنها یک روز بعد 8 نفر از آنها با علائم تب، استفراغ و اسهال خونی دوباره به بیمارستان مراجعه کرده‌اند که 4 تن از آنها با علائم مشابه و به‌صورت متناوب و به فاصله 5، 6 و 11 ساعت از هم فوت کرده‌اند. پس از این حادثه و در حالی که معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی اهواز احتمال خرابی دستگاه دیالیز را رد کرد پیگیری‌های نهایی مدیر کل نظارت و اعتبار بخشی امور درمان وزارت بهداشت که برای بررسی مرگ این بیماران راهی اهواز شده بودند، نشان داد مشکل ناشی از عامل دهانی، مدفوع یا اسهال به دلیل غذای مشترک یا آلوده به وجود آمده که احتمالاً منشأ خارج بیمارستانی داشته و دستگاه‌های دیالیز مشکلی نداشته‌اند. با اعلام این نتایج همان موقع فرضیه‌هایی برای پیوند زدن دلیل فوت این بیماران به آب و هوای گرمسیر خوزستان قوت گرفت و حالا گروه بررسی اعلام کرده‌اند که بیماران متوفی مبتلا به باکتری «ایکولای» شده بودند و دلیل فوت‌شان هم همین بوده است.اکنون با وجود آنکه 12 روز از ماجرای مرگ جنجالی 4 بیمار دیالیزی در بیمارستان سینای کارون می‌گذرد اما هنوز مسئولان به این اعلام نظر نهایی بسنده کرده‌اند که مرگ غیر عادی بیماران در اثر آلودگی به عفونت گوارشی است. هر چند علت فوت 4 بیمار دیالیزی در سکوت خبری رسانه‌ها رقم خورد و نتیجه نهایی آن هم از سوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعلام شد، اما پاسخ مسئولان نیز به ابهامات افکار عمومی پاسخ نداده است.

وجود بیماری‌های زمینه‌ای را نمی‌پذیریم

فعالان اجتماعی که با ایجاد فراخوان‌هایی خطاب به وزیر بهداشت، استاندار خوزستان و نمایندگان اهواز در مجلس شورای اسلامی خواستار پاسخگویی شفاف و صریح آنان در این باره شده‌اند، آنها این سؤال را طرح می‌کنند که حتی اگر فرض را بر این بگذاریم که عامل عفونی منجربه فوت 4 بیمار دیالیزی شده چگونه این عامل عفونی وارد محیط استریل بخش دیالیز بیمارستان شده‌است؟ رئیس بیمارستان سینا در پاسخ به این پرسش عنوان داشته که بررسی کامل بخش دیالیز از نظر آب، دستگاه و محلول انجام شده و از این بابت مشکلی وجود نداشته‌است.

به گفته سید صاحب حسینی نژاد قطعاً مشکل بیماران فوتی از دستگاههای بخش دیالیز نبوده و این بیماران به علت عفونت روده ای فوت کرده اند که از راه دهان و دستگاه گوارش به بدن بیمار منتقل شده و از دستگاه های دیالیز نبوده است.

اما گفت‌و‌گوی ما با خانواده بیماران متوفی در شهرستان کارون نشان می‌دهد، دستگاه‌های دیالیز بیمارستان دارای مشکلات بهداشتی بوده و محلولی که برای شست‌و‌شوی دستگاه دیالیز استفاده شده به دلیل حجم کم، قادر به شست‌و‌شوی بقایای املاح و اسید داخل دستگاه نبوده و بدین ترتیب مقداری از اسید داخل دستگاه بعد از ورود به بدن بیماران دیالیزی مرگ آنها را در پی داشته‌ است.

سید طالب فواضلی فرزند «قسیمه سواری» در این باره به روزنامه ایران می‌گوید: «روز دوشنبه مادرم نوبت دیالیز داشت، موقع برگشت به خانه دچار اسهال شدید و استفراغ شد. این علائم تا روز سه‌شنبه ادامه داشت. مسئولان بیمارستان چند بار از وی آزمایش گرفتند ظاهراً املاحی که به داخل دستگاه دیالیز هدایت می‌شد با بقایای اسید داخل دستگاه ترکیب شده و منجربه مسمومیت بیماران شده است.» فواضلی ادامه می‌دهد: «مادرم 60 سال سن داشت وهیچ بیماری دیگری که از سوی مسئولان اعلام شده‌است، نداشت؛ ضمن اینکه وی از غذای بیمارستان بعد از دیالیز هرگز استفاده نمی‌کرد.» منصور خزباوی فرزند «یوسف خزباوی» یکی دیگر از متوفیان، در توضیح بیشتر روند انجام دیالیز در بیمارستان کارون می‌گوید: «هر 4 بیمار فوت شده در یک شیفت دیالیز شده‌اند. طبق شیفت هفتگی، روز دوشنبه پدرم را برای دیالیز به بیمارستان بردم مثل همیشه حالش خوب بود دیالیز 3 ساعت طول کشید اما موقع برگشت به خانه بر خلاف همیشه وضعیت جسمی‌اش به جای اینکه بهبود یابد، وخیم‌تر شد و با علائم استفراغ، تاری دید، بی‌حالی، تهوع و اسهال به بیمارستان منتقل کردیم. روز سه‌شنبه مجبور شدیم پدرم را به اورژانس بیمارستان گلستان اهواز منتقل کنیم. آنجا مدام به وی دارو تجویز می‌کردند تا اینکه پدرم به کما رفت و با تنفس مصنوعی ساعت 11 و نیم صبح روز چهارشنبه فوت کرد.» وی افرود: «بعد از دیالیز، مایعی سبز رنگ و بدبو از دهان و بینی پدرم خارج شد که پیش از آن چنین علائمی سابقه نداشت. ما احتمال می‌دهیم مقدار و درصد املاحی که از قسمت تصفیه به دستگاه دیالیز وارد می‌شود توسط تکنیسین‌ها تنظیم نشده بود و اسید زیادی را وارد دستگاه کرده است البته هیچ یک از پرسنل بخش حاضر به گفتن این واقعیت نیستند.» وی در ادامه ضمن تکذیب ابتلای پدرش به بیماری سرطان، سیروز کبدی و سایر بیماری‌های زمینه‌ای اضافه می‌کند: «طبق آخرین گزارشی که به پزشکی قانونی داده‌اند پدرم با شرایط کاملاً سالم روحی و جسمی برای دیالیز مراجعه کرده و بیماری زمینه‌ای دیگری نداشته است.»

دستگاه دیالیز ریکاوری نشده بود

خزباوی درباره علت فوت بیماران معتقد است: «مگر ممکن است همه این بیماران در کمتر از چند روز آن هم با علایم مشابه هم فوت کنند؟ مریض‌های بدحال‌تر از پدرم آن روز دیالیز شده‌اند چرا تنها کسانی که صبح اول وقت دیالیز شده‌اند، فوت کرده‌اند؟ ما احتمال می‌دهیم درصد کمی از اسید به داخل دستگاه دیالیز چند نفر نشت پیدا کرده و نشتی مواد، منجربه مسمومیت بیماران شده است.»

وی درباره عفونت گوارشی و استفاده از غذای مشترک نیز می‌گوید: «مگر بیماران با هم فامیل هستند که همگی دور یک سفره بنشینند و از یک نوع غذا استفاده کنند و مسموم شوند؟»

اما درباره علت فوت بیماران دیالیزی فاخر زرگانی پسر «حمید زرگانی» هم حرف‌های جالبی می‌زند. او هم با بیان اینکه پدر 52 ساله‌اش هیچ بیماری زمینه‌ای نداشته و فقط دیابتی بوده می‌افزاید: «پرونده مرگ این بیماران به قوه قضائیه تهران ارجاع داده شده است اما مسئولان علت فوت را مسمومیت غذایی و عفونت گوارشی اعلام کرده‌اند در حالی که بیماران هنگام و بعد از دیالیز غذا نخورده‌اند. از نظر ما مشکل اصلی مربوط به محلول داخل دستگاه دیالیز بوده است. همچنین مسئول بخش محلول باقیمانده داخل دستگاه‌ها را که برای بیماران مختلف استفاده می‌شود با هم ادغام کرده و دوباره آن را برای بیمار تجویز کرده است یعنی باقی مانده محلول داخل دستگاه‌ها را جمع کرده و آنها را یک «پیت» کرده است در صورتی که این خلاف قانون است هر یک پیت محلول و سموم آن مخصوص یک بیمار است. همچنین دستگاه دیالیز باید با 8 لیتر محلول شسته شود تا بقایای املاح و سموم از دستگاه پاک شود در حالی که صبح روز دوشنبه تکنیسین بخش تنها با نیم لیتر محلول اسیدی دستگاه را شست‌و‌شو داد. کما اینکه شب قبل دستگاه‌ها را به حالت ریکاوری قرار نداده بودند و بقایای محلول اسیدی وارد بدن بیمارانی شده که در نخستین ساعات روز برای انجام دیالیز مراجعه کرده‌اند و بیشترین ضربه را برای نفرات اول وارد کرده و عوارض آن بتدریج در نفرات بعدی کمتر بروز کرده است.»

به گفته زرگانی، نخستین قربانی بیمارستان سینای کارون «جاسم مقدم» بود که رئیس بیمارستان صبح روز جمعه بدون مدارک شناسایی بیمار و اجازه خانواده جواز دفن برای وی صادر می‌کند در حالی که وی کمتر از 24 ساعت پس از مراجعه به بیمارستان فوت کرده و بدون نظریه پزشکی قانونی جواز دفن صادر شده است.

زرگانی در ادامه درباره وضعیت 4بیمار از 8 بیمار دیگر نیز بیان می‌کند: «3بیمار دیگر که در CPR بستری هستند وضعیت‌شان وخیم گزارش شده است جالب آنکه تمام بیماران دچار علائم زرد شدن پلک چشم و کبودی بدن بودند.» گزارش‌ها حاکی است، پرونده فوت بیماران دیالیزی اهواز به دادستان عمومی استان ارجاع شده است و پرونده‌ای در شعبه 4 بازپرسی تشکیل شده و موضوع به صورت فوق‌العاده و خارج از نوبت در حال رسیدگی است.