اصولی که باید دونده ها رعایت کنند

مجله سیب سبز: کافی است یک جست‌وجوی سریع درباره «بهترین فرم دویدن» در اینترنت بکنید تا در دریایی از اصطلاحات علمی غرق شوید؛ فاز نوسان، سرعت بارگذاری، ریفلکس کشش و‌… اما اگر تازه‌کار باشید، مسلما ترجیح می‌دهید به‌جای این کلمات، با زبان ساده‌تر و به دور از اصطلاحات فنی، فقط به‌دنبال ترفندهایی باشید که انجام این کار را برای‌تان ممکن می‌کند. دانستن این نکات نه‌تنها فرم دویدن شما را بهبود می‌بخشد، بلکه خطر بروز آسیب‌دیدگی را کاهش می‌دهد در‌نتیجه باعث می‌شود، بتوانید این کار را به‌طور پیوسته انجام دهید و بیشتر از قبل لذت ببرید. در اینجا دوندگان حرفه‌ای، مربیان، پزشکان و سایر افراد فعال در رشته دوومیدانی نکاتی را بیان کرده‌اند که برای رسیدن به نتیجه مطلوب بسیار به کمک‌تان می‌آیند. عضلات‌تان را شل کنید بسیاری از دوندگان حین دویدن فشار مضاعفی به بالا تنه خود وارد می‌کنند. این امر باعث می‌شود دویدن دو برابر سخت‌تر شود. شما می‌توانید از این ترفند ساده استفاده کنید؛ یک ورق کاغذ بردارید و آن را لول کنید. کاغذ را حین دویدن در دستان خود نگه دارید. اگر کاغذ در پایان مچاله شده باشد، به این معناست که بیش از اندازه به خود فشار می‌آورید. شل کردن دست‌ها به کاهش تنش در اطراف شانه کمک کرده و باعث می‌شود انرژی کمتری مصرف کنید. 5 دقیقه پایانی انرژی را آزاد کنید وقتی می‌دوید، مغزتان به‌طور مداوم با ماهیچه‌های درگیر در دویدن ارتباط برقرار می‌کند تا وضعیت این ماهیچه‌ها را در بهترین حالت نگه دارد. این فرآیند غیر‌ارادی نشان می‌دهد که چرا دوندگان پس از مدتی عادت کرده و زمان دویدن خود را کاهش می‌دهند. پس بهتر است که سرعت دویدن را افزایش دهید. تحقیقات نشان می‌دهد وقتی سیستم عصبی تحت‌فشار قرار می‌گیرد، به راهکارهای موثرتری برای دویدن متوسل می‌شود. برای انجام این کار می‌توانید در پایان کمی سریع‌تر بدوید. مثلا می‌توانید در 5 یا 10دقیقه پایانی سرعت خود را به‌تدریج افزایش دهید. روی پنجه پا فرود بیایید اگر درست ندوید، ممکن است به مفاصل‌تان آسیب برسانید. دونده‌هایی که روی پاشنه پای خود فرود می‌آیند، به‌تدریج دچار درد مفاصل خواهند شد. بررسی‌ها نشان می‌دهند در‌صورتی که با پای برهنه روی سطوح سخت بدوید اما روی پنجه فرود بیایید، آسیب کمتری خواهید دید تا اینکه بخواهید با کفش مناسب بدوید اما روی پاشنه پا فرود بیایید. برای آنکه به این کار عادت کنید، می‌توانید یک خط فرضی روی زمین در‌نظر بگیرید. تصور کنید دارید طناب می‌زنید. یک پا را از روی زمین برداشته و پای دیگر را از قسمت پنجه به زمین بگذارید، بدون آنکه به زمین نگاه کنید. عضلات‌تان را در تمام جهات بکشید شما می‌توانید روی تردمیل به پهلو و عقب بدوید. این کار عضلات و تاندون‌های شما را تقویت می‌کند، امری که در تمرینات روزمره محقق نخواهد شد. تمرینات خاص روی تردمیل به افزایش ثبات و قدرت ماهیچه‌هایی می‌انجامد که در تمرینات عادی چندان درگیر نمی‌شوند، پس برای دویدن و تقویت ماهیچه‌های بدن‌تان تردمیل را فراموش نکنید. تمرین پرش روی جعبه را انجام دهید وقتی می‌دوید، بدن‌تان مثل یک فنر عمل می‌کند. هر بار که پای‌تان را به زمین می‌رسانید، تاندون‌ها و عضلات پا مثل کش‌های لاستیکی فشرده می‌شوند و حین برگشت خود را رها می‌کنند تا انرژی جذب شده را به زمین برگردانند. اگر تمرینات مناسب داشته باشید، می‌توانید از این انرژی آزاد شده به شکلی کارآمد در‌راستای دویدن استفاده کنید. حرکات پلایومتریک مانند پرش روی جعبه نقش بسزایی در افزایش استحکام پاها دارند. برای انجام این تمرین باید روی جعبه بایستید و درحالی که روی یک پا هستید، بپرید و با پای دیگر به زمین بیایید. در هر ست باید 12بار بپرید. سرعت مناسب دویدن را پیدا کنید چه در حال دوی سرعت باشید و چه در حال دوی ماراتن، بهتر است سرعت دویدن‌تان را در پایان افزایش دهید. این افزایش سرعت، آثار روانی بسیاری دارد. زمان نیمه اول را محاسبه کرده و سعی کنید رکورد خودتان را در نیمه دوم بشکنید. اگر نتوانید به سرعت مناسب خود دست یابید، حتما سریع‌تر از حد لازم دویده‌اید. مثل ساعت بدوید برای آنکه به بهترین شکل ممکن بدوید، پاهای‌تان را مثل عقربه‌های ساعت حرکت دهید. حالتی را تصور کنید که حین دوچرخه‌سواری دارید. وقتی می‌دوید، سعی کنید پاهای خود را تا موقعیت ساعت‌12 بالا بیاورید، سپس آنها را به ساعت‌3 برده و در‌راستای ساعت‌6 به زمین برسانید و در انتها، در موقعیت ساعت‌9 به حرکت ادامه دهید. این چرخه به دویدن شما کمک می‌کند و به بهبود وضعیت‌تان منجر می‌شود. ذهن‌تان را از هر چیزی آزاد کنید بسیاری از مربیان سعی می‌کنند عملکرد ورزشکاران را با بهبود وضعیت گام‌های‌شان ارتقا دهند، اما مطالعات انجام شده نشان می‌دهد که هرگونه سعی و تلاش در‌راستای ایجاد تغییرات آگاهانه حین دویدن صرفا به کاهش کارایی دونده منجر خواهد شد؛ چون مجبورتان می‌کند به حرکات‌تان فکر کنید. تحقیقات نشان می‌دهد که ورزشکاران حرفه‌ای در تمام رشته‌های ورزشی حین اجرای حرکات خود کمترین فعالیت مغزی ممکن را دارند. در‌واقع، مثل این است که کنترل هواپیما را به خلبان اتوماتیک می‌سپارند. تخلیه ذهن و عدم تمرکز بر حرکات بدن حین تمرین، به روند دویدن شما کمک می‌کند. اسکات به دویدن کمک می‌کند اسکات زدن نقش بسزایی در تغییر شیوه دویدن شما دارد. در این حرکت باید چمباتمه بزنید، پاهای خود را به اندازه عرض شانه باز کرده و بنشینید، در‌حالی که بتوانید با دست‌ها زمین را لمس کنید. این حرکت باعث بهبود عملکرد مچ، زانو و ران پا شده و مفاصل‌تان را قوی‌تر می‌کند. این تمرین را روزی یک یا دو بار انجام دهید و هر بار به مدت یک دقیقه در این وضعیت بمانید. به پاهای‌تان بیشتر توجه کنید پاهای شما تنها اعضای بدن‌تان هستند که حین دویدن با زمین تماس دارند و هرگز مورد توجه قرار نمی‌گیرند. جهت بهبود گیرنده‌های حسی و شل کردن بافت پا می‌توانید از یک توپ کوچک مثل توپ چوگان یا گلف استفاده کنید. به این صورت که توپ را روی زمین بگذارید و کف پا را از پاشنه تا نوک انگشتان روی توپ بکشید. سعی کنید این تکنیک ساده ماساژدهی را به مدت 30‌ثانیه برای هر پا ادامه دهید. در سراشیبی بدوید دویدن در سراشیبی به ارتقای سرعت حین دویدن کمک می‌کند. در سراشیبی مجبور می‌شوید سریع‌تر از حالت معمول بدوید. بهتر است پس از رسیدن به آمادگی لازم برای دویدن در مسیر سربالایی، دویدن در سراشیبی را امتحان کنید. ابتدا مسیرهای کوتاه را برای دویدن انتخاب کنید و بعد از مدتی مسیرهای طولانی‌تر. البته دویدن در سراشیبی ممکن است خطر آسیب‌دیدگی را افزایش دهد، بنابراین به نکاتی که پیش از این گفتیم، توجه کنید. آرام‌تر نفس بکشید نفس کشیدن یکی از مسائلی است که اغلب مبتدیان و دوندگان غیر‌حرفه‌ای به آن توجه نمی‌کنند. بسیاری از دوندگان ماراتن بیش از اندازه نفس می‌کشند. با این کار اکسیژن زیادی به سرعت وارد ریه می‌شود، اما ریه نمی‌تواند به همان سرعت از شر حجم بالای دی‌اکسید‌کربن خلاص شود. درنتیجه، ریه‌های شما از اکسیژن محروم می‌شوند و این همان چیزی است که اصلا دوست ندارید حین دویدن برای‌تان رخ دهد. پس سرعت نفس کشیدن‌تان را پایین بیاورید. تکنیکی بدوید تحقیقات نشان می‌دهد وقتی سیستم عصبی تحت‌فشار قرار می‌گیرد، به راهکارهای موثرتری برای دویدن متوسل می‌شود. برای انجام این کار می‌توانید در پایان کمی سریع‌تر بدوید. مثلا می‌توانید در 5 یا 10دقیقه پایانی سرعت خود را به‌تدریج افزایش دهید. تنفس‌تان را کنترل کنید گام‌های‌تان را با تنفس‌تان مطابقت دهید. این کار کمک می‌کند سریع‌تر و کارآمدتر بدوید. به‌علاوه، نشان می‌دهد که در چه سطحی تمرین می‌کنید؛ بیش از حد به خود سخت می‌گیرید یا فشار لازم را به خود وارد نمی‌کنید. به‌طور کلی، بهتر است دو گام هنگام دم و دو گام هنگام بازدم بردارید. سینه را رو به جلو نگه دارید تصور کنید یک رشته طناب به جناغ سینه‌تان بسته شده و شما را به سمت جلو می‌کشد. در این حالت، از گرد کردن شانه‌ها و قوز کردن جلوگیری می‌شود. در غیر این صورت، در نفس کشیدن مشکل خواهید داشت و فشار زیادی به گردن‌تان وارد خواهد شد، پس به فرم بدن خود توجه کنید.