روزنامه ایران: در راستای اجرای سیاستهای اجرایی اقتصاد مقاومتی و نیز عملیاتی کردن شعار سال ۹۵ مبنی بر «اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل»، شورای فنی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، 6 طرح کلان ارتباطی و فناوری اطلاعاتی تعریف کرد که یکی از این 6 طرح، «ساماندهی منابع کمیاب ملی طیف فرکانس» است. در این خصوص بنابر گفته «عظیم فرد» دبیر اجرایی طرح ساماندهی منابع کمیاب ملی، امسال 15 سایت مانیتورینگ طیف راهاندازی میشود تا میزان پوشش سایتهای پایش طیف فرکانسهای کشور نسبت به سال 94، در سال 95، 7 درصد بهبود یابد. همچنین قرار است این روند ادامه یافته و هر سال 7 درصد دیگر نسبت به سال قبل بهبود یابد تا در انتهای سال 99 به 90 درصد برسد.
راهاندازی 15 سایت طیف فرکانسی
«افزایش پوشش نظارتی در باندهای فرکانسی کاربردی در سطح جغرافیایی و ایجاد، توسعه و تجهیز مراکز مانیتورینگ طیف فرکانسی از اهداف طرح ساماندهی منابع کمیاب ملی است و قرار است بعد از مکان یابی، تملک، نصب دکل و تجهیزات، 15 سایت مانیتورینگ طیف فرکانسی در مناطق مختلف کشور تا پایان سال 95 راهاندازی شود.»عظیم فرد، دبیر طرح ساماندهی منابع کمیاب ملی طیف فرکانس با بیان مطلب فوق به «ایران» میگوید: اکنون با استفاده از سایتهای پایش ثابت و جهت یاب و مانیتورینگ طیف موجود، میزان پوشش 54 درصدی در کشور وجود دارد که قرار است با راهاندازی 15 سایت در سال 95، این مقدار به 61 درصد برسد. همچنین قرار است با 7 درصد رشد سالانه، میزان پوشش تا پایان سال 99 به 90 درصد برسد.
عظیم فرد در پاسخ به این سؤال که قرار است این تعداد سایت در کدام یک از مناطق کشور نصب و راهاندازی شود به «ایران» میگوید: هنوز تصمیمگیری نهایی در این زمینه صورت نگرفته است که بعد از تصمیمگیری نهایی اعلام خواهد شد.
وی، میافزاید: علاوه بر راهاندازی 15 سایت ذکر شده، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات قرار است در بخش افزایش توان پایشی سیار نیز 6 سامانه پایش طیف فرکانس خودرویی جدید را مجهز کرده و برای افزایش قابلیت پایش میدانی تحویل برخی مراکز پایش کشور دهد. از سوی دیگر قرار است مراکز پایش HF موجود در کشور ارتقا داده شوند تا بتوانند با بهکارگیری آخرین فناوری روز سیگنالهایی را که از اقصی نقاط دنیا به ایران میرسد دریافت و شناسایی کنند. مراکز HF قادر به دریافت، شناسایی و جهتیابی فرستندههای رادیویی (مستقر روی شناورها، هوانوردها، بیسیمهای برد بلند، فرستندههای آماتوری و...) زیر 30 مگاهرتز در فواصل تا چند هزار کیلومتر هستند.
وی در خصوص اینکه با اجرای طرح توسعه کاربردهای فرکانسی در چه بخشهایی اثرات این طرح به صورت ملموس احساس خواهد شد، میگوید: به دنبال این هستیم که فرکانسهایی را برای شبکههای رادیویی در دسترس قرار دهیم تا کاربردهای تازهای از آنها را در این حوزه شاهد باشیم.
به عنوان مثال تلفنهای همراه بر اساس همین طیفهای فرکانسی راهاندازی شده است. بخش دسترسی شبکههای تلفن همراه، تنها با امواج رادیویی کار میکند و برای آنها قبلاً باندهای فرکانسی 900، 1800 و 2100 مگاهرتز تخصیص داده شده و اخیراً باندهای فرکانسی موسوم به 2500 و 3500 مگاهرتز نیز در دسترس این شبکهها قرار گرفته است. هر چه تعداد بیشتری از طیف فرکانسها باز شود، دسترسی تعداد بیشتری از مردم به باند پهن میسر شده و سرعت اینترنت تحویل شده روی گوشیها نیز در نقاطی از شبکه که از این طیفها استفاده میکند، افزایش خواهد یافت.
وی میافزاید: اگر اینترنت با سرعت بالا میخواهیم این اتفاق با باز شدن بیشتر باندهای فرکانسها میسر است. دنیا به سمت استفاده از اینترنت اشیا پیش میرود و برای اینکه ما نیز بتوانیم در کشور از اینترنت اشیا استفاده کنیم یا در بخشهای صنایع، کشاورزی، بهداشت، محیط زیست و... انتقال داده انجام دهیم باید از امواج و فرکانسهای رادیویی با فرکانسهای متنوع استفاده کنیم.
واگذاری برنامههای تدوین شده به بخش خصوصی
سؤال دیگری که مطرح میشود این است که ارتباط این طرح با اقتصاد مقاومتی با کدام بخشهای منشور مطابقت دارد که فرد در این باره به «ایران» میگوید: سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی بیشتر از 20 بند دارد که در این منشور به تولید داخل از سوی شرکتهای دانش بنیان، بهرهوری در اقتصاد، مدیریت مصرف و... اشاره شده است و با اجرای این طرح نیز بیشتر این بندها عملی خواهد شد. به عنوان مثال بخشی از تولید تجهیزات مانند دستگاههای اندازهگیری که بسیار گران قیمت است را وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به شرکتهای دانش بنیان سپرده است تا در داخل کشور ساخته شود. یا در بخش بهرهوری در اقتصاد با اجرای این طرح، عوامل نیروی کار، رقابت پذیری، افزایش کاربردهای فرکانسی و... پویاتر میشود. یا در بخش مدیریت مصرف، از طریق پوشش فرکانسها، در بسیاری از موارد در منابع ملی صرفهجویی میشود.همیشه تأکید بر حضور بخش خصوصی در اجرای طرحها مطرح بوده و حتی در اقتصاد مقاومتی نیز بر این مسأله تأکید شده است اما در این طرح بخش خصوصی چقدر نقش دارد که فرد در این باره میگوید: به طور قطع تدوین طرحها و برنامهریزی بر عهده وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است و
انجام کارهای فیزیکی و اجرای طرحها و برنامهها مانند نصب و راهاندازی را شرکتهای خصوصی بر عهده دارند که بخشی از آن انجام شده و در ماههای آینده نیز تعداد بیشتری به شرکتهای خصوصی برون سپاری خواهد شد.
رفع موانع استفاده از طیف فرکانس با تشکیل کارگروه
اما مهم ترین موانعی که بر سر راه اجرای طرح ساماندهی منابع کمیاب ملی فرکانس وجود دارد، چیست؟ فرد با بیان اینکه در بخش اجرای افزایش پوشش نظارتی در باندهای فرکانسی کاربردی در سطح جغرافیایی مؤثر کشور مانع و چالش خاصی وجود ندارد، میافزاید: اما در بخش توسعه کاربردهای طیف فرکانس مشکل اساسی وجود دارد چرا که مقدار زیادی از فرکانسها در اختیار صدا و سیما است که بهینه از آن استفاده نمیشود و باید این طیف فرکانسی آزاد شود تا بتوان از آن بهرهبرداری کرد.
دبیر طرح ساماندهی منابع کمیاب ملی طیف فرکانس به «ایران» میگوید: طبق ماده 2 قانون وظایف اختیارات، حاکمیت بر طیف و مدیریت فرکانسها را بر عهده وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات گذاشته است و طبق ماده 14 همین قانون نیز، وظایف وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات شامل وظایف صدا و سیما نمیشود و وظیفه سازمان صدا و سیما نیز مدیریت طیف فرکانس نیست. ادامه رفتار صدا و سیما منجر به اختلال جدی در ایفای وظایف وزارت ارتباطات خواهد شد که امیدواریم بزودی با ملاک قرار دادن منافع ملی و قانون، امکان برنامهریزی برای استفاده از فرکانسهای بلااستفاده، در شبکههای دیگر فراهم شود.
فرد میافزاید: صدا و سیما و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات میتوانند با هم کارگروهی را تشکیل دهند تا به تعامل برسند. باید هر چه سریعتر تکلیف این باندهایی که از آنها استفاده نمیشود، مشخص شود چرا که هر چقدر طول بکشد و بدون استفاده باقی بماند، به ضرر کشور است. بسیاری از دستگاهها اکنون قابلیت استفاده از این فرکانسهای با ارزش مانند تلفنهای همراه را دارند و اپراتورها نیز آماده هستند تا با استفاده از این باندها، فرکانسی، خدمات مشابه آنچه در شهرها ارائه میکنند را در اقصی نقاط کشور ارائه دهند.