روزنامه ایران: «8 نفر اخیراً بر اثر مصرف تریاک ناخالص آغشته به سرب در تهران فوت کردند.» این خبر را یکی از اعضای گروه مطالعات اعتیاد مرکز تحقیقات پزشکی قانونی اعلام کرده است. محمدرضا قدیرزاده نسبت به افزایش آمار مرگ و میر ناشی از مصرف تریاکهای سربدار هشدار داد و از بیمارستانها خواست مرگهای درپی مسمومیت را به پزشکی قانونی اطلاع دهند.
دکتر محمد رضا قدیرزاده، درحالی از افزودن سرب به تریاک خبر میدهد که انگ «ناخالصی» تنها به تریاک محدود نشده و انواع و اقسام مواد سنتی و صنعتی را در بر میگیرد. اما از آنجا که بیش از 50 درصد مصرفکنندگان مواد مخدر از تریاک استفاده کرده و تمایل به مصرف این ماده در بین معتادان بیشتر است، آمار فوتیهای ناشی از آن هم به نسبت سایر مواد، تکان دهندهتر است. البته نکته جالب توجه اینجاست که کارخانجات زیادی درکشور، براحتی و بدون هرگونه محدودیتی، سرب را با حجم بالا و با قیمت بسیار پایین برای مصارف صنعتی دراختیار متقاضیان قرار میدهند!
دکتر قدیرزاده درباره علت اصلی افزودن ناخالصیها به مواد مخدر به بحث مالی و کسب سود بیشتر برای مافیا و قاچاقچیان اشاره کرده و دراینباره به «ایران» توضیح میدهد: مافیا و قاچاقچیان مواد مخدر برای کسب درآمد بالاتر، محمولههای مواد را با ناخالصیهای دیگر ترکیب میکنند تا وزن مواد افزایش یابد، چون برای آنها به صرفه نیست که یک گرم هرویین را مثلاً به قیمت 20 هزار تومان بفروشند، به هرحال بخش عمدهای از مشتریان آنها، جزو طبقات پایین و فقیر جامعه هستند و برای راضی نگه داشتن آنها باید قیمت تمام شده مواد کاهش یابد.
بنابراین افزودن ناخالصی آسانترین راه حل است که مشکلات زیادی را هم برای مصرفکنندگان به وجود میآورد.
وی با بیان اینکه همه مواد از هرویین گرفته تا شیشه درگیر ناخالصی هستند، میگوید: اما ناخالصی سرب در تریاک به نسبت سایر مواد بیشتر است و البته ناخالصی، انواع دارد، اگرچه مسمومیت با سرب، عواقب خطرناک تری به دنبال خواهد داشت. چون سرب بتدریج وارد بدن شده و فرد را دچار مسمومیت مزمن میکند و جالب آنکه علائم اختصاصی ندارد و متأسفانه پزشکان و بیماران در تشخیص مسمومیت با سرب دچار اشتباه میشوند، به طوری که بیشتر پزشکان «این نوع مسمومیت» را به علت دردهای شکمی اطراف ناف با «آپاندیس» اشتباه میگیرند و به سراغ درمانهای دیگر میروند، درحالیکه ذهن پزشکان باید به این موضوع حساس باشد و در معاینه فرد معتاد به این مسأله توجه کنند. او ادامه میدهد متأسفانه به علت تشخیص ندادن صحیح مسمومیت با سرب در سایر شهرهای کشور، امکان تعیین علت فوت دقیق بر اثر این مسمومیت وجود نداشته و آمار کشوری آن قابل احصا نیست.
وی درباره اینکه چرا آمار فوتیهای تریاک ناخالص به نسبت سایر مواد بیشتر است، به آمار ستاد مبارزه با مواد مخدراشاره کرده و میگوید: هماکنون 50 درصد مصرفکنندگان مواد مخدر از تریاک استفاده میکنند، پس طبیعی است که تعداد فوتیها هم بیشترباشد و از طرفی مصرف تریاک به صورت خوراکی است که خب این مسأله را تغییرمی دهد.
دکتر قدیرزاده ادامه میدهد: این ناخالصی در هر صورت در مواد وجود دارد و اینطور نیست که به گفته بعضی معتادان با جوشاندن تریاک و تبدیل آن به شیره و صاف کردن ناخالصیهای آن از بین برود، به هرحال مصرف شیره هم این مسمومیت را ایجاد میکند، بنابراین بهتر است مصرفکنندگان را به سمت درمانهای دارویی مثل متادون درمانی و شربت تریاک سوق دهیم.
دکتر سعید صفاتیان، کارشناس مواد مخدر در این زمینه با تأیید اینکه ناخالصی مواد مخدر شامل انواع مواد سنتی و صنعتی میشود، به انواع ناخالصیها اشاره کرده و به «ایران» میگوید: بحث ناخالصیها از زمانیکه مواد مخدر به صورت یک اقتصاد و تجارت درآمده، مطرح شده است و تنها شامل مواد مخدر تولید افغانستان نمیشود، هماکنون سایر مواد روانگردان مثل کوکایین که تولید امریکای جنوبی است هم دچار ناخالصی است. اما این ناخالصیها شامل چرم، دارو، فلزات سنگین مثل سرب و فضولات حیوانی میشود که بسته به نوع مواد از هرکدام از آنها استفاده میشود.
او با بیان اینکه ناخالصی باید خصوصیات منحصر به خود را داشته باشد، میگوید: ناخالصی نباید در ظاهر مواد تغییر ایجاد کرده یا طعم آن را تغییر دهد و البته الگوی مصرف هم باید ثابت بماند، یعنی نمیتوان با افزودن ناخالصی، الگوی تریاک را به هرویین تغییر داد.
به گفته صفاتیان، به علت کسب سود بیشتر، استفاده از ناخالصی در همه جای دنیا رواج دارد و گزارشهای بینالمللی نشان میدهد که میزان ناخالصی ماده توهم زای روانگردان «اکستازی» در 10 سال اخیر بشدت افزایش یافته است.
او میگوید: البته مافیا درابتدا مادهای را به صورت خالص وارد بازار میکنند و همین که خریداران خود را جذب کردند، بتدریج شروع به افزودن ناخالصی میکنند. مثلاً به تریاک، پودر سرب که قیمت بسیار پایینی دارد، اضافه میکنند.
صفاتیان تنها راهکار برای جلوگیری ازاین مسأله را در آگاهسازی و اطلاعرسانی به مردم میداند و معتقد است باید در این زمینه بیشتر اطلاعرسانی شود.