در دام شایعات گرفتار نشوید

نشریه سپهر غرب استان همدان؛ میثم آخوندی: در عصر ارتباطات و گسترش روزافزون دنیای مجازی این نشریات مکتوب هستند که بخشی از جامعه خود را در اختیار بدنه غیرمکتوب اخبار و اطلاعات قرار داده است. با این حال همچنان بخش اعظمی از مخاطبین رسانه ها اخبار و مطالب خود را صرفا در لابه لای نشریات و کاغذهای روزنامه جست و جو می کنند.

نشریات بسته به اینکه نویسندگان و مخاطبین آن ها چه کسانی هستند و به چه موضوعی می پردازند انواع متفاوتی دارند.

در این بین متنوع ترین بخش نشریات مجلات خبری است که با پوشش اتفاقات و اخبار مخاطبین خود را در جریان رخدادهای متنوع قرار می دهد. هر مجله خبری، اخبار را از زاویه دید خود پوشش می دهد و ضمن برجسته کردن برخی از اخبار برخی دیگر کم رنگ و کم اهمیت جلوه داده و برخی را اصلا نقل نمی کند. علت این مسئله می تواند متفاوت باشد؛ جهت گیری و وابستگی های سیاسی، محدودیت های اخلاقی و قانونی، توجه به خواست مخاطبین و...

اما پس از نشریات خبری گونه مهم و اساسی، نشریات سبک زندگی هستند. این گونه مجلات، مطالب متنوع و گسترده ای از اخبار، اطلاعات عمومی و سرگرمی را در حوزه ی سبک زندگی پوشش می دهند و معمولا جوانان و خانواده ها مخاطب آن ها هستند.

متاسفانه تم بسیاری از نشریاتی که در حال حاضر در این عرصه و در سطح کشور فعال هستند غربی است. تبلیغات، مطالب، مصاحبه ها و عکس های روی جلد بسیاری از این نشریات سودای مصرف زدگی و غرب زدگی را در جامعه ترویج می کند که البته بسیاری از آن ها گام در مسیر نشریات زرد برداشته اند.

نشریات زرد نیز نشریاتی هستند که عمدتا به اخبار و حواشی شخصیت های مشهور جامعه «مثل هنر پیشه ها، خواننده ها، فوتبالیست ها و..» می پردازند و با تیترهای جنجالی و نشر مطالبی که باب طبع عموم مردم است سعی در جذب مخاطبان به خرید و خواندن مجلات می کنند.

در این گونه نشریات حاشیه ها و مطالب مرتبط با زندگی خصوصی سلبریتی ها و افراد مشهور اهمیت بسیار زیادی دارد.

در دام شایعات گرفتار نشوید!

حواستان باشد که وقتی خبری را در رسانه ای زرد دیدید و آن قدر جذاب بود و دلتان خواست برای دیگران نیز بازگو کنید، چندان با اطمینان آن را نقل نکنیدچون اخبار این قبیل از رسانه ها چندان معتبر و دقیق نیست و ممکن است پس از مدتی کوتاه تکذیب شود.

گاهی اوقات نیز رسانه ها هم اشتباه می کنند و خبری را بدون تحقیق درباره صحت یا عدم صحت آن منتشر می کنند و ممکن است بعد از مدتی متوجه غلط بودن خبر شوند و آن را تکذیب یا اصلاح کنند. اما معلوم نیست همه خواننده های آن خبر، اصلاحیه یا تکذیبیه ی آن را نیز مطالعه کنند. برای اینکه در دام شایعات و و اشتباهات رسانه ها نیفتید صحت و دقت خبر را حداقل از دو منبع خبری دیگر مورد ارزیابی قرار دهید.

تیتر همه چیزنیست

بسیاری از مردم هنگام عبور از دکه های روزنامه فروشی تنها به نیم صفحه اول روزنامه ها و تیترهای درشت آن دقت می کنند و ممکن است براساس برداشتی که از تیترها کرده اند در طول ورز به گفت و گو با دیگران درباره یک مسئله یا واقعه بپردازند، اما گاهی اوقات خبری که در صفحات داخلی روزنامه منتشر شده است کاملا با تیتر همان مطلب در صفحه اول تفاوت دارد و تیتر تنها برای جذب مخاطب انتخاب شده است.

برخی نشریات نیز از عکس هنرمندان، مدل ها یا چهره های مشهور بر روی جلد استفاده می کنند تا مخطاب را به خرید نشریه مجاب کنند، اما شما در مقام فردی باسواد رسانه ای می دانید که صرفا نباید به عکس ها و تیترها توجه کرد.

به متن خبر دقت کنید!

نویسندگان اخبار روزنامه ها معمولا در لابلای نقل خبر به ارائه تحلیل و ارائه نظرات شخصی درخصوص واقعه می پردازند. ضمن اینکه در بیان اصل خبر نیز قسمت هایی را برجسته و قسمت هایی را کمرنگ یا نادیده می گیرند. گاهی هم چند خبر خاص به شیوه ای در کنار هم چیده می شود که مفهوم خاصی را منتقل می کند. برای مثال اگر یک روزنامه در صفحه سیاسی خود اخبار متعددی از نقاط ضعف جناحی خاص منعکس کند و در وسط همان صفحه به خبری در مورد موفقیت جناح رقیب پرداخته باشد می توان نتیجه گرفت که نحوه چینش اخبار در جهت تقویت یک جناح سیاسی مشخص است.

در مواجهه با اخبار مجلات خبری به چند نکته توجه کنید:

چه قسمت هایی از مطلب به اصل خبر پرداخته و چه بخشهایی از نوشته تحلیل نویسنده است؟

بر کدام بخش واقعه تاکید شده و چه جزئیاتی از واقعه عمدا کمرنگ یا نادیده گرفته شده است؟

آیا نوع چینش اخبار در کنار بقیه مطالب و عکس های نشریه مفهوم خاصی را منتقل می کند؟