روابط مسکو و آنکارا؛ از خصومت تا همگرایی

خبرگزاری فارس: روابط ترکیه و روسیه قبل از عذرخواهی مقامات آنکارا به نحوی بود و پس از عذرخواهی اردوغان به نحو دیگری تغییر کرد؛ درست است که این روابط نمی‌تواند در مدت کوتاهی به سطح عالی بازگردد اما در پی تحولات سیاسی اخیر، نشانه‌های پیشرفت مثبت در آن نمودار است. پس از وقوع کودتا در ترکیه و محکوم کردن کودتا توسط ایران و روسیه و در مقابل، سکوت مقامات و محافل غربی در ساعات ابتدایی کودتا احتمال‌ها درباره بروز تغییرات در سیاست خارجی ترکیه و بهبود روابط و مناسبات آن با ایران و روسیه و فاصله گرفتن هر چه بیشتر این کشور از غرب و آمریکا مطرح شده است. کودتای نظامی در ترکیه و آنچه که از هشدار روسیه به سرویس اطلاعات ترکیه درباره وقوع این کودتا سخن رانده می‌شود، اگر درست باشد، موجب تحول در این روابط خواهد شد و این قضیه همزمان با تنش در روابط آنکارا-واشنگتن است، بنابراین آیا می‌توان گفت که مسکو به دنبال رام کردن حریف تُرک خود و تبدیل آن به یک دوست است. رسانه‌ها اعلام کردند، روسیه ساعاتی قبل از وقوع حوادث خونبار ترکیه به «رجب طیب اردوغان»، رئیس جمهور این کشور درباره طرح کودتای نظامی در این کشور هشدار داده بود به گونه‌ای که نظامیان روس توانسته بودند مکالمات تلفنی بین طراحان کودتا را رصد کرده و فورا اطلاعات آن را به سرویس اطلاعات تحویل دادند؛ تحلیلگران و ناظران نیز معتقدند که رصد این مکالمات از پایگاه هوایی حممیم در لاذقیه صورت گرفته است. در پی انتشار این اخبار که هنوز صحت و سقم آن تایید نشده است آیا می‌توان گفت که هشدارهای روسیه به نظام اردوغان منافعی برای روسیه در روند حل بحران سوریه داشته است؟ دشوار است بتوان در این خصوص حدسی زد چرا که اذعان اردوغان به راه حل مورد رضایت روس‌ها برای حل بحران سوریه می تواند به بقای بشار اسد منجر شده و این نوعی اذعان به شکست سیاسی است بخصوص که اردوغان سرکردگی محور منطقه‌ای دشمنان دمشق و به طور مشخص جنگ علیه بشار اسد را برعهده دارد. اما اگر این اخبار درست باشد، مسکو نمی‌توانسته از سر علاقه به اردوغان به او هشدار مهمی درباره احتمال وقوع کودتا در ترکیه را داده باشد، بلکه در عوض آن، قصد گرفتن دستاوردهای سیاسی را دارد و کم‌ترین این دستاوردها می‌تواند بسته شدن مرزهای ترکیه و ممانعت از نفوذ تروریست‌ها به داخل سوریه باشد . پس آیا اردوغان این خدمت بزرگ روسیه را با توقف مداخله نظامی خود در خاک سوریه جبران خواهد کرد و تضمین خواهد داد که دیگر به گروه‌های تروریستی کمک نخواهد کرد و یا حداقل با بستن مرزهای خود به یکسره شدن نبرد نظامی در شمال سوریه کمک خواهد کرد. هم اکنون اردوغان به یک متحد مطمئن در منطقه و جهان نیاز دارد بخصوص که برخوردتلافی جویانه او با طراحان کودتا و حامیان آن با انتقاد گسترده اتحادیه اروپا همراه شده و تنش‌هایی هم در روابط آنکارا با واشنگتن بر سراسترداد فتح الله گولن از رهبران اپوزیسیون ترکیه به وجود آمده است.