هشدار وزیر نیرو درباره میزان مصرف آب و برق

خبرگزاری ایسنا: حمید چیت‌چیان در برنامه تلویزیونی نگاه یک، در خصوص وضعیت منابع آبی کشور اظهار کرد: با توجه به اینکه ایران در یک منطقه خشک و نیمه‌خشک قرار گرفته آمارهای نگران‌کننده‌ای در حوزه آب دیده می‌شود به طوری که بارش ایران یک‌سوم متوسط بارش کل سرزمین‌های کره خاکی است. وی با بیان اینکه ایران از نظر وجود منابع آبی فقیر است، خاطرنشان کرد: وجود خشکسالی‌های 15 ساله، تغییر اقلیم، تغییر نوع بارش‌ها، افزایش تبخیر و میزان بارش‌ها از جمله دلایلی است که موجب فقر منابع آبی ایران شده است. به گفته وزیر نیرو، مقایسه میزان بارش‌ها بیانگر این است که اگرچه میزان بارندگی نسبت به مدت مشابه سال گذشته 24 درصد افزایش را نشان می‌دهد اما نسبت به متوسط درازمدت، بیانگر 2 درصد کاهش است. وی ادامه داد: نکته حائز اهمیت این است که توزیع بارش‌ها یکسان نبوده، چراکه در غرب کشور همچون ایلام، لرستان، کردستان میزان بارش‌ها بسیار بالا اما در استان‌های فارس، یزد و اصفهان میزان بارندگی‌ها پایین بوده، بنابراین باید به عنوان یک اصل کلی بپذیریم که اگر بخواهیم وضعیت پایداری داشته باشیم باید مدیریت مصرف را پیشه کار خود کنیم. وزیر نیرو با بیان اینکه مدیریت صحیح باید در تمام اقشار مردم و سازمان‌ها به صورت فراگیر باشد گفت: پیگیری همکاران ما در وزارت نیرو موجب شده که از نظر آمادگی ایستگاه‌های پمپاژ، دستگاه تصفیه آب و استفاده حداکثری از منابع آب وضعیت بسیار خوبی داشته باشیم. چیت‌چیان ضمن تشکر از مردم به خاطر صرفه‌جویی در سال‌های اخیر و تغییر روش مصرف آب اظهار کرد: با توجه به وضعیت بحرانی منابع آب انتظار می‌رود که مردم صرفه‌جویی بیشتری را در منابع آبی کشور داشته باشند. وی تصریح کرد: ممکن است که امسال نسبت به سال‌های گذشته وضعیت بارش‌ها خوب بوده باشد اما با توجه به اینکه سیاست بر این است که آب در سد برای 18 ماه آینده ذخیره شود، لذا لازم است که مدیریت مصرف برای منابع آبی صورت بیگیرد تا شاید سال آینده منابع آب کافی در اختیار نباشد و بتوان از این منابع آب ذخیره شده استفاده کرد. وزیر نیرو با بیان اینکه در سال گذشته سد زاینده‌رود وضعیت خوبی داشت خاطرنشان کرد: وضعیت امسال بیانگر این بود که اگر ما صرفه‌جویی و ذخیره‌ی اب نداشتیم نمی‌توانستیم امسال آب شرب و اراضی کشاورزی مردم اصفهان را تأمین کنیم. به گفته وزیر نیرو با توجه به اینکه توزیع بارش در تمام کشور یکسان نیست، باید منابع آبی برای 18 ماه مدیریت شود. چیت‌چیان تصریح کرد: حدود 55 درصد آب مورد نیاز کشور از آب‌های زیرزمینی است و 45 درصد از آب‌های سطحی استحصال می‌شود و باید گفت گرچه میزان بارش‌ها امسال خوب بوده و توانسته آب‌های زیرزمینی را تغذیه کند، اما با در نظر گرفتن این مسئله که برداشت از آب‌های زیرزمینی زیاد است باید گفت که این میزان بارندگی نمی‌تواند پاسخگوی زیاده‌روی برداشت آب‌های زیرزمینی باشد. وی در پاسخ به این پرسش که چند سال برای بازگشت آب‌های زیرزمینی به شرایط عادی نیاز است؟ گفت: طبق برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته با وزارت جهاد کشاورزی و سازمان محیط زیست و دیگر سازمان‌های ذیربط طی 5 سال آینده یعنی در طول برنامه ششم می‌توانیم میزان کسری آب سالانه را از آب‌های زیرزمینی جبران کنیم به طوری که اگر بتوان میزان برداشت آب زیرزمینی را سالانه 6 میلیارد متر مکعب کاهش داد، می‌توان میزان تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی را با میزان برداشت برابر کرد. وزیر نیرو ادامه داد: با این وجود نمی‌توان میزان کل کمبود را جبران کرد. لذا اگر بتوانیم این عدد را به 11 میلیارد متر مکعب برسانیم طی 20 سال آینده سطح ایستایی آب به حالت 40 سال قبل می‌رسد لذا ما امیدواریم که با برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته این کار انجام شود. وی با بیان اینکه در یکی از مزارع اصفهان تغییر کشت و تبدیل آن به کشت گلخانه‌ای موجب شد 94 درصد صرفه‌جویی در مصرف اب صورت بگیرد همچنین در مزرعه دیگر میزان مصرف آب را توانستیم تا حدود 60 درصد تنها با اصلاح روش کشت گلخانه‌ای کاهش دهیم که این مسئله به معنای این است که می‌توان به اجرایی شدن این برنامه امیدوار بود. چیت‌چیان تصریح کرد: بر اساس مطالعات سازمان ملل اگر مردم به اندازه 40 درصد از منابع تجدیدشونده از آب استفاده کنند آن منطقه در مرحله تعادل و اگر بیشتر از 40 درصد استفاده شود در مرحله تنش آبی و اگر بیش از 60 درصد از منابع تجدیدشونده مورد استفاده قرار بگیرد آن منطقه در مرحله بحران قرار گرفته است و این در شرایطی است که در حال حاضر 86 درصد از منابع آب تجدیدشونده در ایران مصرف می‌شود. وی با بیان اینکه این عدد در گذشته بیش از 90 درصد بود اظهار کرد: در حال حاضر با مدیریت مصرف این عدد به 86 درصد رسیده است و این در شرایطی است که 92 درصد آب در بخش کشاورزی مصرف می‌شود. وزیر نیرو با بیان اینکه میزان مصرف آب تجدیدشونده در کشور باید به 60 درصد کاهش یابد تصریح کرد: علیرغم صرفه‌جویی مردم در مصرف آب اما هنوز فاصله زیادی بین وضعیت فعلی مصرف آب تا وضعیت مطلوب مصرف آب وجود دارد لذا باید مدیریت مصرف به طور جدی دنبال شود. چیت‌چیان در پاسخ به این پرسش که با توجه به مصرف 92 درصدی آب در حوزه کشاورزی آیا همچنان لازم است که در بخش شرب نیز صرفه‌جویی نیز صورت بگیرد گفت: بین آب کشاورزی، صنعت و آب شرب تفاوت بسیار زیادی وجود دارد چرا که استانداردهای بسیار سختگیرانه‌ای برای آب شرب وجود دارد که همین مسئله ما را وادار می‌کند تا از فاصله 600 کیلومتری آب را انتقال دهیم در صورتی که برای مصارف کشاورزی این کار انجام نمی‌شود. وی ادامه داد: به طور مثال سد کوثر در غرب استان کهگیلویه و بویراحمد قرار دارد با ایجاد یک خط لوله آب به استان خوزستان، بوشهر، هرمزگان و جنوب استان فارس انتقال می‌یابد و 720 کیلومتر این آب منتقل می‌شود که انجام این کار نیز هزینه‌های زیادی را به دولت تحمیل می‌کند. وزیر نیرو تصریح کرد: گرچه از نظر مقدار تنها 6 درصد برای آب شرب تعلق گرفته اما تأمین این 6 درصد هزینه زیادی را برای دولت به ارمغان آورده و زمانی که مردم صرفه‌جویی می‌کنند به کاهش هزینه‌های ملی کمک کرده‌اند. وی با اشاره به میزان مصرف برق نیز در کشور گفت: در چهارشنبه گذشته میزان مصرف برق موجب ایجاد یک رکوردشکنی قابل توجه شد چرا که میزان مصرف به 52695 مگاوات رسید که این عدد در طول تاریخ صنعت برق سابقه نداشته است. چیت‌چیان با بیان اینکه این رکوردشکنی در حالی اتفاق افتاد که در سال گذشته و در روز پیک میزان مصرف برق 50177 مگاوات گزارش شده بود البته باید می‌توان گفت که اگر میزان مصرف برق همچون سال قبل مدیریت نمی‌شد این عدد به 54 هزار مگاوات می‌رسید اما با تلاش همکاران توانستیم حدود 1800 مگاوات میزان مصرف را کاهش دهیم. وی اصلی‌ترین علت این مسأله را قیمت برق دانست و افزود: با توجه به اینکه قیمت برق در ایران بسیار پایین است باعث می‌شود که مردم نسبت به نحوه مصرف برق توجه نداشته باشند اما اگر برق به مقدار واقعی خود به فروش برسد مردم قطعا در مصرف برق صرفه‌جویی خواهند داشت. وزیر نیرو ادامه داد به طور مثال خانه‌های ما به نحوی ساخته می‌شود که دیوارها عایق مناسبی ندارد که همین مسئله موجب هدررفت بسیار انرژی می‌شود همچنین وسایلی که مردم می‌خرند همچون یخچال و تلویزیون به برچسب انرژی آن توجه نمی‌کنند چرا که برای خرید یک یخچال با رده انرژی بالاتر باید قیمت بیشتری را پرداخت کنند اما چون پول برق بسیار ارزان است ترحیجی به انجام این کار نمی‌دهند. البته در کنار این مسئله مواردی همچون آموزش و مقررات نیز بسیار تأثیرگزار است. وی با بیان اینکه مقررات به گونه‌ای باشد که مصرف مازاد انرژی به صورت سختگیرانه‌ای کنترل شود گفت: در کشور ما تفکر این است که اگر قیمت برق افزایش یابد برخی از افراد ممکن است دچار آسیب شوند در حالی که با توجه به اینکه قرار نیست قیمت برق به صورت یکسان افزایش یابد باید گفت که قطعاً مردم متحمل ضرر نخواهند شد. چیت‌چیان ادامه داد: منطقی نشدن قیمت برق می‌تواند آسیب‌های متفاوتی را به وجود آورد که منجمله آن می‌توان به افزایش مصرف برق، کاهش سرمایه‌گذاری‌ها و عدم جذب بخش خصوصی به صنعت برق اشاره کرد. وی با بیان اینکه زمانی که درآمد شرکت‌های برق پایین است امکان سرمایه‌گذاری کاهش می‌یابد گفت: در این شرایط ممکن است که کشور دچار خاموشی شود بنابراین می‌توان گفت که منطقی شدن قیمت برق می‌توان موجب صرفه‌جویی، افزایش سرمایه‌گذاری، ایجاد جذابیت حضور بخش خصوصی شود. به گفته وی ملاحظات اجتماعی در دولت و مجلس موجب می‌شود که به این مسأله توجه کافی صورت نگیرد اما نمی‌توان این مسأله را منکر شد که منطقی شدن قیمت برق می‌تواند مشکلات زیادی را در این صنعت برطرف کند. وی با اشاره به تحقیقات صورت گرفته در زمینه قدرت خرید کشورهای مختلف برای خرید برق گفت: تمام کشورهای دنیا به جز سه کشور آمریکا، فنلاند و سوئیس، مردم قدرت خرید برق کمتری نسبت به ایران دارند و در این سه کشور نیز به دلیل درآمد بالا قدرت خرید کافی وجود دارد. چیت‌چیان در خصوص تأمین آب مردم کشور گفت: 99.9 درصد مردم تحت پوشش شبکه‌های اب هستند اما هنوز بخش‌هایی از کشور که در آن شبکه‌های آب اجرایی نشده با مشکل کم‌آبی دست و پنجه نرم می‌کنند. وی یکی از علت‌های شایع این مسئله را ساخت و سازهای غیرمجاز دانست و افزود: بر اساس قانون وزارت نیرو حق ارائه خدمات آب و برق به ساخت‌و سازهای غیرقانونی را ندارد. دومین مسئله نیز کمبود منابع آبی در یک منطقه عنوان شده است. وزیر نیرو ادامه داد: اگر در یک شهر نیز میزان مصرف و تأمین آب نزدیک به هم باشد در برخی از زمان‌ها فشار آب افت پیدا می‌کند اما وزارت نیرو تدابیری را برای حل این مسئله در نظر گرفته است. وی با اشاره به مشکل آب مردم مسگرآباد گفت: در گذشته در اطراف تهران روستاهایی همچون روستای درکه، حصارک و مسگرآباد تأمین آب خود را به صورت مستقل انجام می‌دادند و تحت پوشش آب و فاضلاب روستایی و تهران نبودند اما در نهایت در سال 79 که مردم مسگرآباد با مشکل کمبود آب مواجه شدند تمهیداتی برای حل مشکل آن‌ها در نظر گرفته شد به طوری که سه انشعاب در اختیار آن‌ها قرار داده شده شد. به گفته وزیر نیرو در سال‌های اخیر نیز یک خط انتقال ایجاد شده و من این وعده را می‌دهم که ظرف مدت یک ماه آینده از سد ماملو آب شرب این منطقه برطرف شود. چیت‌چیان با بیان اینکه این در حالی است که تا کنون تنها 30 درصد از مردم این منطقه حق اشتراک خود را پرداخت کرده‌اند گفت: امیدواریم این مسئله نیز به زودی برطرف شود. وی در خصوص تأمین آب روستایی نیز اظهار کرد بر اساس بودجه سال 94 مبلغ خوبی از صندوق توسعه ملی برای تأمین آب شرب روستاها اختصاص داده شد و با توجه به اینکه 6500 روستا در کشور داریم که با مشکل آب دست و پنجه نرم می‌کنند توانستیم با این بودجه 1.5 میلیون نفر از جمعیت روستایی را تا پایان سال به شبکه آب شرب متصل می‌کنیم که نزدیک 1500 میلیارد تومان برای این کار هزینه خواهد شد. به گفته وی بر اساس اقدامات انجام شده از مردادماه تعداد قابل توجهی مجتمع روستایی ایجاد می‌شود و می‌توان گفت که اگر در بودجه 96 نیز مبلغ خوبی برای آبرسانی روستایی تخصیص داده شود می‌توان این وعده را داد که تمام مردم روستایی که فاقد آب شرب هستند تا سه سال آینده به شرط تخصیص اعتبارات مشکل آب شرب آن‌ها برطرف شود. چیت‌چیان همچنین درباره وضعیت آبرسانی در پروژه‌های مسکن مهر گفت: بر اساس تدابیر دولت، امیدواریم که تا سال 96 تمام خدمات فاضلاب و آب پروژه‌های مسکن مهر به شرط تخصیص منابع، تأمین شود. وی در خصوص تبخیر 75 درصدی آب شرب اظهار کرد: در تمام دنیا بخشی از منابع آب کشور تبخیر می‌شود که با افزایش میزان حرارت این تبخیر نیز افزایش می‌باید اما باید به این نکته توجه کرد که در همه موارد نمی‌توان مانع تبخیر شد اما می‌توان این میزان تبخیر را کاهش داد. چیت‌چیان ادامه داد: در سیستان و بلوچستان با ایجاد آبیاری توسط لوله توانستیم میزان تبخیر را به حد قابل توجهی کاهش دهیم اما باید به این مسأله توجه کرد که اجرایی کردن چنین طرح‌هایی با هزینه زیادی رو به رو است. وزیر نیرو درباره سدسازی نیز گفت: دو دیدگاه افراطی برای سدسازی وجود دارد. عده‌ای معتقدند که در هیچ‌جایی نباید سد احداث شود و عده‌ای معتقدند که در هر جایی که امکان داشت باید سد احداث کرد. به تازگی نیز عده‌ای که خود را حافظ محیط زیست می‌دانند نظرات متفاوتی را درباره سدسازی اعلام می‌کنند و این در حالی است که در ابتدای دولت یازدهم 142 سد در ردیف اجرایی قرار داشت که بر اساس تمهیدات لحاظ شده تنها 95 سد در دستور کار قرار گرفت. وی در پایان نیز خصوص آخرین وضعیت سد گتوند اظهار کرد: علاج‌بخشی این سد در نهایت به دو راهکار مدیریت مخزن و انتقال آب به حوضچه‌های تبخیری خلاصه شد که پس از گذر از مرحله مطالعه به نتیجه خواهد رسید.