یک حرکت مهم که در سایه کودتا گم شد/ بازار سخاوتمندانه‌ای که ترکیه در اختیار سینمای ایران قرار می‌دهد
ایل بیگی رئیس سازمان نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی ایران که به تازگی به ترکیه سفر کرده و هم زمان با کودتای نافرجام ارتش ترکیه در این کشور حضور داشت و در نزدکی فرودگاه آتاتورک نظاره گر آن بود به آنجا رفته بود تا در مراسمی با حضور دست‌اندرکاران فیلم، کنسولگری، مسئولان فرهنگی ترکیه رسما اکران یک فیلم ایرانی را در 30 سالن آغاز کند.
سرویس فرهنگی فردا؛ جواد محرمی: در شرایط انفعال و عقب ماندگی فکری که وزارت فرهنگ و ارشاد و سازمان سینمایی با آن دست به گریبان است و همچنان درگیر افکار و سیاستهای شکست خورده سی سال پیش درجا می زند همسایه غربی ما افدامات فعالانه رو به رشدی در عرصه فرهنگ انجام می دهد. سال گذشته بود که زمزمه های اکران عمومی فیلم محمد رسول الله (ص) ساخته مجید مجیدی در کشور ترکیه بالا گرفت اما در نهایت اکران عمومی این فیلم به یک نمایش عادی محدود شد و معلوم نشد چرا نمایش این فیلم در قالب اکران عمومی در آن کشور شکست خورد. با این حال این روزها خبرها از اشتیاق ترکیه برای اکران فیلم من سالوادور نیستم با اختصاص 30 سینما حکایت دارد.
تغییر مسیر از سریال به سینما
ترکیه سالهاست که به شکلی نرم و تاثیرگذار به پایلوت سیاستهای رسانه ای منطقه تبدیل شده است. کشوری که تا کمتر از پنج سال پیش تقریبا از هیچ جایگاهی در سینمای جهان برخوردار نبود و فقط بیشترین شبکه های داخلی آنهم از نوع کابلی با تمرکز بر تولید شوهای تلوزیونی را به خود اختصاص می داد حالا در موقعیتی قرار گرفته که بستر غالب سیاستگذاریهای اتاق فکر رسانه ای متمرکز بر غرب آسیا را نمایندگی می کند.
پس از توفیق ترکیه در سریال سازی و جذب مخاطبان در منطقه به تازگی این کشور بستر جدیدی برای اکران فیلمهای ایرانی فراهم آورده است. این اقدام همسایه غربی ایران را باید باز کردن محور جدیدی برای تشویق فیلمسازان ایرانی محسوب کرد.
وقتی مسئولان سازمان سینمایی فعال می شوند
رئیس سازمان نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی ایران که به تازگی به ترکیه سفر کرده و هم زمان با کودتای نافرجام ارتش ترکیه در این کشور حضور داشت و در نزدکی فرودگاه آتاتورک نظاره گر آن بود در یک گفت و گو با ابراز خرسندی از اکران عمومی فیلم «من سالوادور نیستم» در 30 سینمای ترکیه گفته: سال‌ها همه به دنبال این بودیم که فیلم ایرانی بتواند در دیگر کشورها هم اکران عمومی داشته باشد که خوشبختانه یک شرکت از بخش خصوصی ترکیه به این موضوع علاقه نشان داد و با کسب مجوز از دولت این کشور اجازه پیدا کرد تا فیلمهای ایرانی را در سینماهای ترکیه اکران کند .
ایل بیگی در مراسمی با حضور دست‌اندرکاران فیلم، کنسولگری، مسئولان فرهنگی ترکیه که در یکی از سینماهای استانبول برگزار شد حضور داشت. مراسمی که طی آن رسما اکران فیلم آغاز شد و در 30 سالن ترکیه نمایش داده خواهد شد.
اکران با زیرنویس ترکی استانبولی
ایل‌بیگی در این باره خاطرنشان کرد: «نکته مهم این است که یک فیلم تجاری از سینمای ایران که می‌تواند عموم مردم را به عنوان مخاطب با خود همراه کند، اکران شده است. این فیلم با زیرنویس ترکی استانبولی نمایش داده می‌شود و تاکنون با واکنش‌های خوبی از سوی مردم روبرو شده است که امیدواریم این روند ادامه پیدا کند و مسیر سخت اکران فیلم ایرانی در خارج از کشور هموار شود تا سینمای ما نیز در سهمیه نمایش‌های عمومی در کشورهای دیگر جایی داشته باشد . »
اکران فیلم ایرانی در خارج از کشور همواره یکی از آرزوهای سینمای ایران به شمار می رود. بخش عمده ای از آثار جشنواره ای سینمای ایران در سالهای گذشته همواره به دلیل ویژگی مخاطب خاص داشتن آنها ظرفیت اکرانهای عمومی در خارج و کسب درآمد قابل توجه را نداشتند البته استثنائاتی نیز وجود داشته اما فیلمسازان جشنواره ای ایران کمتر به فکر ساختن فیلمهایی که بتواند با مخاطب عام در سطح جهان ارتباط برقرار کند بوده اند. بستری که به تازگی کشور ترکیه برای اکران فیلمهای تجاری ایران فراهم کرده را باید به عنوان پایلوت و اولین گام برای فرامنطقه ای فکر کردن سینماگران تجاری ایرانی محسوب کرد.
ترکیه پایلوت فرهنگی و هنری غرب آسیا
واضح است که تحولات اخیر سینمای ایران با محوریت فروش خیره کننده ماه بهار که خیلیها آنرا بی ارتباط با پخش تیزرهای تبلیغاتی در شبکه های ماهواره ای نمی دانند در قالب بسترسازی تازه ترکیه برای اکران فیلمهای تجاری ایران وارد فاز پیپیده تری می شود. غربیها همواره تلاش کرده اند به فعالیتهای فرهنگی و هنری ایران به شکلی غیرمستقیم سمت و سو بدهند. اقدام تازه ترکیه در اکران (بخوانید حمایت) از فیلمهای صرفا تجاری ایران را باید در راستای تشویق و حمایت از سینمای صرفا تجاری ایران قلمداد کرد. سینمایی که گرایش فیلمها به سمت هنر عامه پسند را با تمرکز بر وجوهی که مبتنی بر میل اولیه انسان است ارائه می دهد.
اتاق فکری که سیاستهای رسانه ای در منطقه جنوب غرب آسیا را طراحی و اجرا می کند احتمالا به این نتیجه رسیده که در کنار سینمای جشنواره ای باید بال دیگری نیز تعبیه شود و سینمای ایران با دوبال که یکی از آنها سینمای عامه پسند از نوع سخیف آن است ادامه حیات بدهد.
لزوم ارتقای عامه پسندها
البته تقویت سینمای عامه پسند در مقایسه با سینمای مخاطب خاص جشنواره پسند مزیتهای نسبی زیادی برای سینمای ایران دارد مشروط بر اینکه ضمام رشد و توسعه این سینما عوض حرکت در مسیر سیاستگذاریهای غربی بر مدار تقویت سبک زندگی_ایرانی اسلامی و در یک کلام در جهت منافع ملی ایران توسعه یابد. چراغ سبز ترکیه به فیلمهای تجاری ایران را باید در قالب یک بسته تشویقی جدید از سوی اتاق فکر رسانه ای غرب آسیا بررسی کرد. زمین بازی جدیدی که باید به عنوان پایلوت توسعه سینمای عامه پسند تلقی شود. ترکیه به این شکل بازار سخاوتمندانه ای در اختیار سینمای ایران قرار می دهد.
تحرکات تازه ترکیه نشان می دهد که در کنار تقویت سینمای جشنواره ای محور تازه ای برای حمایت و هدایت سینمای عامه پسند در دستور کار قرار گرفته است. زمینی که دولت یازدهم با خام دستی و خوش خیالی و بدون برنامه راهبردی در آن وارد شده است. دست و دل بازی ترکیه در صورتی می تواند با دید خوش بینانه و به نفع سینمای ایران قلمداد شود که بی رغبتی آنها به اکران فیلم محمد رسول الله (ص) را نادیده بگیریم. فیلمی که بی تردید بسیار بیش از فیلم من سالوادور نیستم قابلیتهای هنری و فرهنگی برای حمایت از اکران عمومی در کشوری اسلامی را دارا بود اما ترکها هیچ روی خوشی به آن نشان ندادند.