کدخدایی: نظارت شورای نگهبان برای صیانت از نظام است

عباسعلی کدخدایی، عضو حقوقدان شورای نگهبان در گفتگویی با اشاره به عملکرد و وظایف شورای نگهبان در ساختار جمهوری اسلامی ایران، گفت: «شورای نگهبان طبق قانون اساسی ۳ وظیفه اصلی برعهده دارد، ضمن اینکه در سایر قوانین نیز وظایفی برای این شورا در نظر گرفته شده است.» وی، وظیفه نظارت تقنینی را از جمله این وظایف عنوان می‌کند و می‌گوید: «شورا مصوبات مجلس و مصوبات هیئت‌وزیران (در قالب اساسنامه‌ها) را بررسی و درصورتی‌که آنها در مخالفت با قانون اساسی و شرع نبود، تأیید می‌کند. در غیر این‌صورت ایرادات را به بخش تصویب‌کننده قانون ارسال می‌کند تا بدین وسیله ایرادات برطرف شود.» شورای نگهبان هم در طول سال هر هفته نظارت تقنینی دارد. مصوباتی که از سوی مجلس به شورای نگهبان می‌آید، هر هفته مورد بررسی قرار می‌گیرد. عضو حقوق دان شورای نگهبان به نظارت سیاسی شورای نگهبان پرداخت و افزود: «همچنین یک نظارت سیاسی برعهده شورای نگهبان قرار دارد که اصل ۹۹ قانون اساسی به آن تصریح می‌کند که نظارت بر انتخابات ریاست‌جمهوری، مجلس شورای اسلامی، خبرگان رهبری و رفراندوم‌ها را شامل می‌شود. تفسیر قانون اساسی سومین وظیفه شورای نگهبان است؛ طبق آیین‌نامه شورای نگهبان، برخی از مقامات می‌توانند سؤال کنند و شورای نگهبان نیز آنها را بررسی می‌کند.» کدخدایی در پاسخ به این پرسش «نظارت استصوابی توسط شورای نگهبان انجام می‌شود اما با این حال بخشی از اصلاح‌طلبان نسبت به آن انتقاد می‌کنند، علت مخالفت با نظارت استصوابی چیست؟»، اظهار داشت: «شورای نگهبان براساس قوانین موضوعه، هم حق تأیید صلاحیت افراد جهت حضور در انتخابات را دارد و هم حق تأیید صحت انتخابات را داراست. هر کجا هم که تشخیص دهد انتخابات از مسیر خود خارج می‌شود، می‌تواند دستور توقف یا ابطال انتخابات را صادر کند.» وی با تأکید براین مهم که «این موضوع کاملاً منطقی و عقلی است»، افزود: «اگر رأی مردمی که به صندوق انداخته می‌شود، حق‌الناس است، حفظ آن نظامی که مردم به آن رأی می‌دهند و برای آن فداکاری‌های زیادی انجام داده‌اند هم حق‌الناس است. اگر شورای نگهبان نظارتی بر صلاحیت افراد انجام می‌دهد، برای صیانت از نظامی است که آن نظام هم حق‌الناس است؛ بنابراین اگر شورای نگهبان تشخیص داد در انتخابات تخلفی صورت گرفته است و این تخلف مؤثر در سرنوشت انتخابات است، می‌تواند آن را ابطال کند؛ از این‌رو، این نظارت عام و در تمام مراحل است.» وی به فرآیند انتخابات در نظام سیاسی ایران اشاره کرد و گفت: «در حقیقت کل فرآیند انتخاباتی، از ابتدای آن که افرادی به‌عنوان نامزد در انتخابات ثبت‌نام می‌کنند تا تأیید یا رد صلاحیت آنها، تا نظارت بر حسن اجرای انتخابات و تا اعلام نتایج، همه آنها جزو حق‌الناس محسوب می‌شود.» مشاور عالی دبیر شورای نگهبان براین باور است: «نظارت استصوابی، نظارت مؤثر است؛ قانون‌گذار هم آن را در اختیار شورای نگهبان قرار داده است.» «اصلاح‌طلبان و بعضی از رسانه‌های اجاره‌ای، شورای نگهبان را در زمان تأیید صلاحیت‌ها به سیاسی کاری متهم می‌کنند، علت این اتهامات چیست؟» این پرسش دیگر ما از کدخدایی بود که وی به بررسی پرونده‌ها در شورای نگهبان پرداخت و با بیان اینکه باید توجه داشت که تصمیم اعضا براساس مستندات اتخاذ می‌شود، خاطرنشان کرد: «آنچه مسلم است شورای نگهبان تلاش می‌کند که نظرش را به مدارک و اسنادی که در پرونده موجود است مستند کند. براین اساس نظرات سیاسی دخالت داده نمی‌شود یعنی نظرات سیاسی اعضا در تصمیم‌گیرها مؤثر نیست بلکه نظرات و تصمیم‌گیرها بر طبق اسناد و پرونده‌ها اتخاذ می‌شود.» وی در ادامه درباره اینکه «آیا اساساً اختلاف‌نظر در شورایی همچون شورای نگهبان طبیعی است؟» به دیدگاه‌های کارشناسی در این نهاد اشاره می‌کند و اختلافاتی که بعضی مواقع پیش می‌آید را طلبگی و علمی عنوان کرد و اظهارداشت: «این موضوع فقط مخصوص نهادی همچون شورای نگهبان نیست، آنچه باید در نظر گرفت این است که هویت شورای کارشناسی است بنابراین آنچه به عنوان اختلافات در شورای نگهبان مطرح می‌‌شود، اختلاف نظر کارشناسی است، نه اختلاف نظر دیگر.» هجمه رسانه‌های بیگانه و برخی دیگر در داخل به شخصیت آیت‌الله جنتی محور دیگر این گفت‌وگو را به خود اختصاص داد که کدخدایی پاسخ داد: «آیت‌الله جنتی به علت پایداری‌شان در مبانی دینی و سیاسی مورد تهاجم هستند البته ایشان هم ابایی ندارند که افراد گاهی اوقات حرف‌هایی بزنند و نکاتی را مطرح کنند؛ بنابراین ریشه‌های هجمه به آیت‌الله جنتی ناشی از مقاومت وی در صحنه‌های مختلف نظام و انقلاب و پایداری وی در مقابل زیاده‌خواهی‌ها است.»