روزنامه ایران: هنگامی که برج 17 طبقه اداری - تجاری سلمان در مشهد غروب یکشنبه همچون اسکلتی سوزان غرق در آتش شده بود و شعلههای سرکش از دهانه پنجرههای همه طبقات به بیرون زبانه میکشید و آن زمان که شرارههایی از کامپوزیت در حال ذوب نمای ساختمان تا شعاع 500 متری بر بام خانهها و روی درختان میبارید ، ضعف و سردرگمی همه دستگاههای خدماتی را بخوبی آشکار شد.
این حادثه به روشنی مشخص کرد که سهلانگاری، ضعف و غفلت سازمانها و نهادهای مختلف شهری در فراهم آوردن امکانات در مقابله با چنین حوادثی تا چه اندازه میتواند فاجعهآفرین باشد.آتش که از طبقه پنجم برج آغاز شده بود به خاطر نبود امکانات و تجهیزات لازم در مدت کوتاهی به سراسر ساختمان سرایت کرد و برج به هیولایی شعلهور تبدیل شد. بنایی که مالکانش نه از شهرداری گواهی پایان کار گرفته و نه ملزم به رعایت اصول ایمنی در نمای ساختمان شده بودند. همزمان با شروع آتشسوزی زنی که در یکی از طبقات این برج فعالیت داشت با چشمانی اشکبار هراسان در میان موج جمعیت میدوید و با نگاهی حسرتبار به پنجرههای شعلهور یکی از طبقات فریاد میزد: همه هستی ما در این ساختمان سوخت و خاکستر شد... یکی دیگر از مالکان مغازهای که در این برج فعالیت داشت، میگفت: اگر امدادگران آتشنشانی یک بالابر و نردبان داشتند میتوانستند شعلههای آتش را در همان طبقه پنجم مهار کنند متأسفانه آتشنشانان با همه فداکاری به علت نداشتن تجهیزات جدید برای مهار آتش مجبور بودند با حسرت و ناراحتی فقط نظارهگر گسترش آتش به طبقات مختلف باشند بیآنکه بتوانند کاری انجام دهند.
در این میان سردرگمی در مدیریت بحران و تعداد کم مأموران انتظامی از جمله مشکلات در زمینه مبارزه با آتش بوده است. یکی دیگر از ساکنان برج میگفت: دریغ از یک بالگرد آتشنشانی. اگر یک هلیکوپتر در اختیار آتشنشانان بود نمیگذاشتند شعلههای آتش همه هستی ما را بسوزاند و خاکستر کند.افسوس که برای این برج 17 طبقه حتی از شهرداری گواهی پایان کار نگرفته بودند.
معاون شهردار مشهد:برج سلمان فاقد «پایانکار» است
معاون شهردار مشهد نیزگفت: ساختمان برج سلمان فاقد پایان کار است و امکانات ایمنی این ساختمان رعایت نشده بود.
خلیلالله کاظمی معاون شهردار درباره حریق برج سلمان مشهد اظهار داشت: ازدحام شهروندان جدا از اینکه سبب میشود آتشنشانان نتوانند عملکرد مطلوبی نشان دهند، سبب ترافیک مسیر یا احتمال بروز خطرات بدتر میشود. ضمن اینکه کامپوزیتهای نمای ساختمان تا فاصله 500 متری پرتاب شده بود ودر چنین وضعی ازدحام جمعیت ممکن بود موجب بروز حادثه جدیدی شود.وی گفت:برجهای بلندمرتبه باید براساس قانون، مبحث مقررات ملی ساختمان را رعایت کنند و سیستم اطفای حریق داشته باشند با وجود اینکه مصوبه شورای شهر مشهد را نیز در زمینه الزام ساختمانها به رعایت اصول ایمنی داریم اما هنوز ساختمانها، حداقل ایمنی را صددرصد رعایت نمیکنند.
معاون خدمات و محیط زیست شهری شهرداری مشهد هم تصریح کرد: حادثه برج سلمان ساعت 19:52 یکشنبه به فرماندهی سازمان اعلام شد، آتشنشانها نیز ساعت 19 و 56 دقیقه در محل مستقر شدند و ساعت 23:30 حریق به طور کامل اطفا شد و لکه گیری صورت گرفت، ساعت 2:30 بامداد نیز عملیات شستوشو و پاکسازی خیابانهای اطراف این برج به پایان رسید.
کاظمی با اشاره به اینکه ساختمان برج سلمان فاقد پایان کار است و امکانات ایمنی این ساختمان رعایت نشده گفت: متأسفانه در زمان آتشسوزی نما، اسکلت ساختمان به مرحله ذوب رسیده بود که در صورت ذوب به طور قطع ساختمان ریزش میکرد. بنابراین تمام اولویت ما بعد از تخلیه ساختمان و پارکینگ آن اطفای حریق بود.
وی خاطرنشان کرد: مهمترین نگرانی ما در زمان حریق برج سلمان وجود اوج ترافیک و حضور شهروندان در این برج بود. به همین دلیل خودروها را از پارکینگ تخلیه کردیم و افرادی را که در برج سلمان بودند به بیرون انتقال دادیم. خوشبختانه واحدهای تجاری برج سلمان خسارت زیادی ندیده و تنها دو واحد تجاری 20 تا 80 درصد دچار سوختگی شدند.کاظمی افزود: با توجه به اینکه حریق در طبقات بالای این برج 17 طبقه آغاز شده بود، وزش باد نیز بسیار تأثیرگذار بود به همین دلیل امکان استفاده از هلیکوپتر برای اطفای حریق وجود نداشت. وی گفت: یکی از دغدغههای کلانشهرها نبود متولی برای مدیریت بحران است که این کاستی را شهرداریها میتوانند بر طرف کنند.
به گفته وی در مشهد واحدهای تجاری، ساختمانها و برجهایی وجود دارد که فاقد پایان کار هستند اما متأسفانه فعالیت دارند؛ خلأ قانونی برای برخورد با آنها نیز وجود دارد.
تجهیزات جدید برای مهار آتش نداریم
معاون دادستان عمومی و انقلاب مشهد نیز به نبود تجهیزات پیشرفته در آتشنشانی اشاره کرد و گفت: آتشسوزی گسترده در یکی از مرتفعترین برجهای اداری و تجاری مشهد، بار دیگر کمبود امکانات و نقاط ضعف امور شهری را به رخ مسئولان کشید و نشان داد مشهد تجهیزات پیشرفته برای اطفای حریق ندارد. اگر از خودگذشتگی تعدادی از نیروهای امدادی و حرکتهای خودجوش مردمی نبود، این حادثه تلخ به فاجعهای اسفبار تبدیل میشد.
سردرگمی در مدیریت بحران
معاون دادستان عمومی و انقلاب مشهد گفت: بسیاری از ضعفها در مدیریت بحران را نمیتوان کتمان کرد و باید همه نقاط ضعفی که هنگام وقوع حوادث آشکار میشود در جلسات کارشناسی مسئولان ذیربط مورد توجه جدی قرار گیرد.
وی افزود: مدیریت یکپارچه بحران که بارها مورد تأکید مسئولان پس از وقوع حوادث تلخ قرار گرفته هنوز به طور جدی به مرحله عمل نرسیده است و نوعی سردرگمی در مدیریت بحران، حتی در یک حادثه آتشسوزی رخ مینماید.اگرچه در این حادثه 3 نفر از آتشنشانان خدوم مصدوم و روانه بیمارستان شدند، اما بسیاری از شهروندان از کمبود امکانات و خدمات آتشنشانی گلایهمند بودند. چرا که با وجود پیشرفتهای علمی در تجهیزات و فناوریهای نوین برای اطفای حریق، هنوز در مشهد نتوانستهاند تجهیزات مناسب و پیشرفته را برای مهار آتش در ارتفاع فراهم یا از آسانسورهای اطفای حریق استفاده کنند.
کمبود نیروی انتظامی
معاون دادستان عمومی و انقلاب مشهد در ادامه به بیان کمبودهای موجود نیز پرداخت و اظهار کرد: کمبود مأموران انتظامی در محل وقوع حادثه برای کنترل ترافیک، تجمع تعداد زیادی از شهروندان برای گرفتن عکسهای سلفی و یک طرفه شدن خیابان به خاطر وجود مراکز تجاری و... از دیگر نقاط ضعف در مدیریت بحران است و نباید مسئولان با گذشت زمان از وقوع چنین حوادثی، دیگر نقاط ضعف شهری و کمبود امکانات و تجهیزات را به فراموشی بسپارند و پس از وقوع یک حادثه تلخ، دوباره همین مسائل و موضوعات مطرح شود.
وی در مورد بررسیهای میدانی از وقوع آتشسوزی در برج سلمان نیز گفت: آنچه بررسیهای دقیق و تحقیقات میدانی قضایی نشان داد، این است که این حادثه تنها یک آتشسوزی عادی بوده است اما اینکه حادثه مذکور به طور عمدی یا غیرعمدی رخ داده است، باید توسط کارشناسان مربوطه و بویژه آتشنشانی مشخص شود. اما به یقین پروندهای در این باره تشکیل میشود و همه جوانب این حادثه از نظر قضایی موردتوجه قرار میگیرد تا با کسانی که در وقوع این حادثه قصوری داشتهاند، برخورد جدی شود.
حیدری بیان کرد: همه واحدهای این برج تحویل مالکان و مستأجران شده است و درحال حاضر هنوز نظر کارشناسان امر به دستگاه قضایی ارسال نشده و قرار است تا چهارشنبه (امروز) نتیجه کارشناسی اعلام شود. اما هماکنون فرضیههایی مانند رعایت نکردن نکات ایمنی از سوی متصدی یا متصدیان کارگاه طلاسازی، افتادن ته سیگار و برخی موارد دیگر مطرح شده که قطعی نیست و باید به طور دقیق مورد کنکاشهای کارشناسی قرار گیرد.معاون دادستان عمومی و انقلاب مشهد افزود: تاکنون بنابرگزارشهای موجود، داخل واحدهای تجاری خسارتی ندیدهاند و برخی از واحدهای اداری و نمای کامل ساختمان دچار خسارتهایی شده است؛ گزارشهای شفاهی برخی مسئولان درباره نداشتن مجوز بهره برداری از برج سلمان رسیده و باید تحقیقات جامعی درباره گزارشهای مذکور انجام شود تا درستی یا نادرستی این موارد و همچنین رعایت نشدن اصول بلندمرتبه سازی در برج سلمان مشخص شود و موردبررسی قرار گیرد.