«گلیفسات» ارمغان سموم کمپانی «مونسانتو»

خبرگزاری تسنیم: یکی از بزرگترین نگرانیها در کاشت بذرهای تراریخته پرورش علفهای هرز بسیار مقاوم یا superweeds است که ناشی از مصرف بی‌اندازه «گلیفسات» موجود در علف‌کش پرفروش Roundup ساخت کمپانی امریکایی مونسانتو است؛ اکنون در تلاش برای پاسخگویی به این مشکل، شرکت مونسانتو و شرکت "دو پونت" به توافق رسیده‌اند تا یک علف‌کش قویتر برای همراهی با بذرهای تراریخته ارائه دهند. بنابر اعلام رویترز، این دو شرکت رقیب توافقنامه چندین ساله‌ای را برای عرضه علف‌کش حاوی دی کامبا (dicamba, dichloro- methoxy benzoic acid) در ایالات متحده و کانادا امضا کرده‌اند؛ محصول جدید برای استفاده در کشت سویای تراریخته که در برابر گلیفسات و دی کامبا مقاوم شده، در نظر گرفته شده و بدیهی است که مونسانتو امید فراوان به پروژه اخیر دارد؛ این کمپانی مبلغ یک میلیارد دلار در این راه سرمایه‌گذاری کرده است. بذر سویای مورد نظر (Xtend soybean) در سال جاری به مساحت یک میلیون هکتار در امریکا کاشته شده اما مونسانتو انتظار دارد که کاشت آن به ١٥ میلیون هکتار در سال آینده و ٥٥ میلیون هکتار در سال2019 برسد؛ این قدم از جانب مونسانتو نشان‌دهنده دور شدن کمپانی از تکیه بر گلیفسات بعنوان پایه اساسی فروشش است. گلیفسات (پرمصرفترین علف‌کش دنیا) به گفته آژانس تحقیقات بیماریهای سرطانی سازمان بهداشت جهانی، ترکیبی است که خطر ایجاد سرطان برای انسان را دارد و این اعلام با جنجال فراوانی روبه‌رو شده است به گونه‌ای که آینده گلیفسات در اتحادیه اروپا بدلیل ابراز نگرانی برخی از کشورهای عضو هم نامطمئن بنظر می‌رسد. بنا به گفته دکتر «ناتان دانلی» از مرکز پژوهشی تنوع زیستی (Center for Biological Diversity) در آریزونا، "تحقیقات شرکت مونسانتو نشان می‌دهد که استفاده از "دی کامبا" در محدوده کشاورزی پنبه و سویا از کمتر از یک میلیون پوند(453 هزار و 592 کیلوگرم) به بیش از ٢٥ میلیون پوند(11 میلیون و 339 هزار و 809 کیلوگرم) در سال افزایش خواهد یافت. این تنها باعث تولید علفهای هرز هر چه مقامتر می‌شود؛ مصرف بی رویه گلیفسات در نخستین مرحله مقاوم شدن علفهای هرز را بوجود آورده و اکنون این کمپانیها از کشاورزان می‌خواهند تا دی کامبا را بی‌رویه مصرف کنند؛ لزومی به داشتن هوشی فوق العاده نیست تا کسی نتیجه اینکار را پیش‌بینی کند. ما همیشه شنیده‌ایم که استفاده از بذرهای تراریخته، مصرف علف‌کشها را کمتر می‌کند اما این مضحک است؛ اکنون قرار است که دو علف‌کش بکار گرفته شوند در حالیکه که پیشتر یکی از آنها کفایت می‌کرد؛ احتمالا پنج سال دیگر تعداد آنها به سه یا بیشتر خواهد رسید. دکتر دانلی همچنین اضافه می‌کند که تا به حال بذرهای مقام در برابر دی کامبا نیز در ایالتهای نبراسکا و کانزاس مشاهده شده‌اند؛ اینکه دی کامبا چه تاثیراتی برای گونه‌های در معرض خطر داشته است هنوز مورد بررسی قرار نگرفته است. دی کامبا مانند بسیاری علف‌کشهای دیگر، تمایل به پراکنده شدن و ورود به اتمسفر را دارد به همین علت بذرهای زمینهای کشاورزی در همسایگی مزارع بذرهای تراریخته که مقاومتی در برابر دی کامبا ندارند، در معرض خطر بزرگی قرار می‌گیرند؛ این خطر از جمله برای گیاهان بومی در حاشیه مزارع که منبع غذای جانوران منطقه بشمار می‌روند، وجود دارد. آژانس حفاظت محیط زیست آمریکا (EPA) دی کامبا را برای انسان و محیط زیست بدون خطر می‌داند اما نگرانی خود را نیز از احتمال مقاوم شدن علف‌های هرز در برابر این ماده بیان می‌کند؛ با آنکه دی کامبا از چند دهه پیش وجود داشته است اما EPA هنوز مصرف آنرا برای بذرهای پنبه و سویای تراریخته تایید نکرده است، امری که به گفته دکتر دانلی انتظار می‌رود به زودی صورت بگیرد و EPA هم نیاز به تأیید این علف‌کش جدید را دارد.