تشکیل یک جلسه در هشت ماه برای نظارت بر برجام!
رهبر معظم انقلاب در ذیل شروط نه‌گانه اجرای برجام به دلیل وجود پیچیدگی‌ها و ابهام‌ها در متن برجام و نیز گمان نقض عهد و تخلفات و فریبکاری در طرف‌های مقابل به‌ویژه آمریکا، بر تشکیل هیأتی قوی و آگاه و هوشمند برای رصد پیشرفت کارها و انجام تعهدات طرف مقابل در شورای عالی امنیت ملی تأکید کرده بودند که تحقق این امر مستلزم ارائه گزارش‌های منظم و قوی از میزان تعهدات طرف مقابل در برجام بوده است، موضوعی که تاکنون اجرایی نشده و گزارشی از مقابله با نقض برجام انتشار نیافته است.
تاکنون انتقاداتی از کندی عملکرد این هیأت در رسانه ها مطرح شده اند و نمایندگان مجلس معتقدند با توجه به نقض عهد آمریکا باید درباره آینده برجام تصمیم جدی گرفته شود.
چهار جلسه در هشت ماه
تناقض در میزان برگزاری جلسات، یکی دیگر از ابهامات درباره این هیأت است. خبرگزاری ایسنا ۴ آذرماه ۱۳۹۴ به نقل از علی شمخانی از برگزاری 3 جلسه هیأت نظارت بر برجام با موضوع«تحریم ها» و سند بازسازی راکتور اراک خبر داد.
شمخانی 8 ماه بعد در 10 تیرماه 1395 و بنا بر خبری که خبرگزاری تسنیم از دبیر شورای عالی امنیت ملی منتشر کرد، از برگزاری چهار جلسه این هیأت خبر داد. علی اکبر ولایتی نیز در اظهار نظری که ۱۶ دی ماه ۱۳۹۴ در رسانه ها منتشر شده بود، از برگزاری چند جلسه این هیأت خبر داده بود. وی در همان اظهار نظر، عضویت در هیأت نظارت بر برجام را تأیید کرده بود.
شمخانی 15 تیرماه در نشست غیرعلنی با نمایندگان مجلس شورای اسلامی هم برگزاری چهار جلسه را تأیید کرده بود.
با کنار هم قرار دادن اظهارات علی شمخانی در آذر 94 و تیر 95 این نتیجه گیری حاصل می شود که این هیأت در 8 ماه اخیر فقط یک جلسه برگزار کرده است.
اعضای تیم مذاکره کننده نیز همه تصمیم گیری ها درباره نقض برجام را منحصر در هیأت نظارت بر برجام می دانند و خود را مجری قلمداد می کنند. آقای علی اکبر صالحی رییس سازمان انرژی اتمی 23 آبان 1394 در برنامه تلویزیونی متن- حاشیه تأکید کرده بود که مرجع ما هیأت نظارت بر برجام است و پس از اعلام این هیأت، اقدامات خود را انجام خواهیم داد. آقای حسین جابری انصاری، سخنگوی وقت وزارت امور خارجه نیز در نخستین نشست خبری بعد از اجرای برجام گفته بود: مطابق آنچه توسط عالی ترین سطوح کشور مقرر شده، هیأت عالی نظارت بر برجام به عنوان مرجع تصمیم گیری تعیین شده و وزارت امور خارجه بر اساس تصمیمات این هیأت اقدامات خود را تنظیم خواهد کرد.
رهبر معظم انقلاب در ذیل شروط نه گانه اجرای برجام به دلیل وجود پیچیدگی ها و ابهام ها در متن برجام و نیز گمان نقض عهد و تخلفات و فریبکاری در طرف های مقابل به ویژه آمریکا، بر تشکیل هیأتی قوی و آگاه و هوشمند برای رصد پیشرفت کارها و انجام تعهدات طرف مقابل در شورای عالی امنیت ملی تأکید کرده بودند که تحقق این امر مستلزم ارائه گزارش های منظم و قوی از میزان تعهدات طرف مقابل در برجام بوده است، موضوعی که تاکنون اجرایی نشده و گزارشی از مقابله با نقض برجام انتشار نیافته است.
آقای اکبر رنجبر زاده، عضو هیأت رییسه مجلس در گفت وگو با «صبح نو» با اشاره به عزم جدی نهاد قانونگذاری برای پیگیری عهدشکنی آمریکایی ها در برجام، گفت: هیأت نظارت بر برجام باید سریعاً وارد عمل شود و راه نقض برجام را ببندد. وی با بیان اینکه ادامه روند اجرای برجام باید با احتیاط صورت بگیرد، اظهار داشت: هیأت نظارت بر برجام باید ورود بیشتری به ماجرای نقض برجام از سوی آمریکایی داشته باشد و مواضع اصولی و صحیح اتخاذ کند.
عضو هیأت رییسه مجلس با تأکید بر اینکه هیأت نظارت شورای عالی امنیت ملی باید اقدامات و عملکرد خود را شفاف اعلام کند و خود را پشت پرده نگه ندارد، گفت: استراتژی سکوت و عقب نشینی این هیأت قابل دفاع و پذیرش از سوی مجلس شورای اسلامی نیست و هیأت رییسه مجلس در جلسه هفته جاری این موضوع را بررسی خواهد کرد.
وی به حضور دبیر شورای عالی امنیت ملی در نشست غیرعلنی مجلس هم اشاره کرد و گفت: گزارش آقای شمخانی درباره عملکرد هیأت نظارت بر برجام شفاف نبود و ما هنوز اطلاعی از اختیارات و نحوه برگزاری جلسات آنان نداریم.
آقای مهدی محمدی، مشاور دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی، در گفت وگو با «صبح نو» با اشاره به عملکرد هیأت نظارت بر برجام می گوید: کار هیأت نظارت بر برجام این نیست که میزان تعهد طرف مقابل به اجرای برجام را بسنجد بلکه باید با اتخاذ راهبردهایی، آمریکایی ها را به اجرای تعهدات خود وادار کنند. وی تاکید کرد: به نظر می رسد دولت با وجود نقض تعهدات اراده ای در لغو برجام و ایجاد هراس در آمریکایی ها ندارد.
این کارشناس مسائل سیاسی در پایان خاطرنشان کرد: هیأت نظارت بر برجام باید راهکاری جدی برای نقض عهدهای مداوم آمریکا بیندیشد.
باید دید با توجه به موارد فراوان نقض عهدهای آمریکا آیا عزم جدی در هیأت نظارت بر برجام برای تصمیم جدی در مقابله با اقدامات آمریکایی ها انجام خواهد شد؟ بازی با کلمات اما همچنان ادامه دارد .پیش تر آقای عباس عراقچی، مسوول پیگیری برجام در دولت، گفته بود: از دید ما اعمال تحریم های جدید در ارتباط با فعالیت های موشکی ایران، نقض برجام است چراکه اصل برای ما فرمایشات مقام معظم رهبری است، ولی از دید خود برجام، تحریم های موشکی نقض برجام نیست.