نظر مراجع تقلید درباره میزان فطریه و زکات
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب و آیات عظام مکارم شیرازی، شبیری زنجانی، علوی گرگانی، جوادی آملی، نوری همدانی و صافی گلپایگانی نظرات خود را درباره مبلغ فطریه و زکات در آستانه عید سعید فطر اعلام کردند.
نظرات برخی از مراجع تقلید درباره میزان زکات فطره و کفاره روزه در سال 95 به شرح زیر اعلام شده است:
مقام معظم رهبری
پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری در بخش وجوهات شرعی این پایگاه حداقل فطریه برای هر نفر را هفتاد هزار ریال اعلام کرده است .
وجوهات شرعی شامل موارد زیر است :
خمس؛ زکات؛ فطریه؛ صدقه؛ مظالم؛ کفارات؛ نماز و روزه؛ تبرعات و امور خیریه؛ ختم قرآن؛ قربانی؛ کمک‌ها
* در صورتیکه مورد پرداختی خارج از موارد مذکور باشد، می‌بایست هماهنگی لازم با دفتر وجوهات انجام گیرد.
* نماز و روزه قضا به ترتیب بصورت یک‌سال و یک ماه انجام شده و غیر قابل تبدیل به واحدهای کوچک‌تر است.
* قربانی جهت دفع بلا و گرفتاری و حوادث و تقرب الهی و عقیقه به جهت سلامتی فرزند است.
آیت‌الله مکارم شیرازی
براساس فتوای آیت‌الله مکارم شیرازی، زکات فطره امسال بر مبنای قوت غالب گندم در تهران مبلغ هفت هزار تومان (۷۰۰۰ تومان) و در شهرستان مبلغ شش هزار تومان (۶۰۰۰ تومان) و بر مبنای قوت غالب برنج، مبلغ ۱۵ هزار تومان (۱۵۰۰۰ تومان) اعلام شده است.
کفاره روزه غیر عمد مبلغ دو هزار تومان (۲۰۰۰ تومان) است که باید به صورت نان تهیه و پرداخت شود، همچنین کفاره روزه عمد مبلغ صد و بیست هزار تومان (۱۲۰۰۰۰ تومان) است.
لازم به ذکر است که براساس مسأله ۱۴۹۲ رساله توضیح‌المسائل آیت‌الله مکارم شیرازی، زکات فطره بر تمام کسانی که قبل از غروب شب عید فطر بالغ و عاقل و غنی باشند واجب است، یعنی باید برای خودش و کسانی که نان‌خور او هستند، هر نفر به اندازه یک صاع (تقریباً سه کیلو) از آنچه غذای نوع مردم آن محل است، اعم از گندم و جو یا خرما یا برنج یا ذرّت و مانند اینها به مستحق بدهد و اگر پول یکی از اینها را بدهد، کافی است.
در ضمن بنابر فتوای ایشان، اگر کسی فقط در افطار شب عید فطر میهمان دیگری باشد، فطریه او به عهده خودش است.
آیت‌الله شبیری زنجانی
عضو واحد استفتائات دفتر آیت‌الله شبیری زنجانی میزان زکات فطره و کفاره را برای سال ۹۵ اعلام و عنوان کرد: رفع نیاز فقرای شیعه یکی از بهترین موارد برای مصرف زکات فطره است. آیت الله شبیری زنجانی مبلغ ۶۰۰۰ تومان را بابت فطریه هر نفر به حساب گندم و مبلغ ۱۸ هزار تومان را برای پرداخت زکات فطره به حساب برنج تعیین کرده است.
کفاره افطار غیر عمدی برای هر روز به حساب گندم ۹۰۰ گرم است که در صورت اطمینان می‌توان قیمت آن را به شخص مستحق داد تا به وکالت از او برای خودش این مقدار طعام بخرد.
دفتر حضرت آیت‌الله شبیری زنجانی، مبلغ ۱۵۰۰ تومان را برای کفاره افطار غیر عمدی و مبلغ ۹۰ هزار تومان را برای افطار عمدی تعیین کرده است.
وی درباره نحوه محاسبه مبلغ زکات فطره عنوان کرد: هر شخص باید برای خودش و کسانی که نان خور او هستند، هر نفر یک صاع از خوراکی‌های رایج در آن منطقه، همچون گندم، جو، خرما، کشمش، برنج و مانند اینها، به مستحق بدهد و اگر پول یکی از اینها را هم بدهد کافی است، وزن هر صاع بنا بر نظر ایشان، به حساب گندم حدود سه کیلو و ششصد گرم است که مومنین می‌توانند قیمت آن را طبق قیمت محل زندگی خود محاسبه کرده و به مستحقین برسانند.
همچنین درباره زمان پرداخت زکات فطره، کسی که نماز عید فطر می‌خواند باید فطریه را پیش از نماز عید پرداخت کند و یا به این نیت کنار بگذارد، اما اگر نماز عید نمی‌خواند، باید تا غروب روز عید فطر، زکات فطره را پرداخت کند یا کنار بگذارد.
طبق اعلام دفتر آیت‌الله شبیری زنجانی درباره زکات فطره میهمان، میهمانی که فقط شب عید میهمان است، ازآن جا که نان‌خور صاحب‌خانه به طور مطلق به حساب نمی‌آید، فطریه‌اش بر میزبان واجب نیست و باید خود میهمان، فطره خود را بدهد، البته اگر مدتی نزد وی می‌ماند بعید نیست نان‌خور صادق باشد.
آیت‌الله علوی‌گرگانی
"قیمت کفاره غیر عمد برای افرادی که دارای عذر شرعی هستند، احتیاطا مبلغ دوهزار تومان پول نان برای فقرا است.
ضمنا فطریه امسال برای هر نفر از گندم مبلغ شش هزار تومان و از برنج هم به نوع برنج مصرف شده بستگی دارد و خوب است احتیاطا حداقل برای هر نفر ۱۸ هزار تومان در نظر گرفته شود.
آیت‌الله جوادی آملی
این مرجع تقلید درباره استفتاء پیرامون میزان زکات فطره اعلام کرد: مقدار فطریه سه کیلو گندم، برنج، خرما و مانند آن یا پول آن که در هر مکانی قیمت خاص خود را دارد.
فطریه کسی که اول مغرب شب عید (نه غروب) نان‌خور کسی محسوب شود، بر او واجب است. صرف نان او را در شب عید بخورد، کافی نیست بلکه باید نان‌خور او حساب شود. بنابراین مهمانی که فقط افطار کسی را می‌خورد و نان‌خور او محسوب نمی‌شود، فطریه او بر میزبان واجب نمی‌شود.
کسی که پول فطریه را تا ظهر روز عید فطر ندارد، قرض کردن بر او واجب نیست هر چند اگر قرض کند و اداء نماید صحیح است. البته اگر قرضی نکرده باشد، بعد از دریافت حقوق باید فطریه را بپردازد.
آیت‌الله نوری همدانی
حجت‌الاسلام والمسلمین شمس، مدیر دفتر آیت الله نوری‌همدانی اظهار کرد: بر اساس نظر حضرت آیت‌الله العظمی نوری همدانی، میزان زکات فطره براساس قوت غالب گندم به مبلغ شش هزار تومان و بر اساس قوت غالب برنج حداقل پانزده هزار تومان است.
وی افزود: البته بهتر است مؤمنان با توجه به تفاوت قیمت‌ها در مناطق مختلف از قیمت منطقه خود هم جویا شوند و فطریه را بر اساس آن پرداخت کنند.
شمس درباره میزان زکات فطره نیز خاطرنشان کرد: میزان زکات فطره برای هر فرد سه کیلوگرم گندم، یا برنج و موارد دیگر است که در رساله عملیه ذکر شده، اما بهتر است قوت غالب که یا عین یا قیمت آن پرداخت شود.
مدیر دفتر این مرجع درباره کفاره روزه بر اساس نظر ایشان گفت: کفاره روزه غیر عمد یک مد طعام (۷۵۰) گرم بر اساس آنچه که از آن زکات فطره پرداخت می شود، است و مبلغ آن نیز حدود هزار و پانصد تومان است.
آیت‌الله صافی گلپایگانی
«مؤمنان مبلغ معادل یک صاع (۳ کیلوگرم) گندم یا برنج را به عنوان قوت غالب جهت زکات فطره بپردازند. کفاره روزه غیر عمدی، برای هر روز، یک مد (حدود ۷۵۰ گرم) طعام مثل گندم است.
کفاره عمدی، برای هر روز افطار عمدی، اطعام شصت مسکین، هر کدام یک مد (حدود ۷۵۰ گرم) طعام مثل گندم پرداخت شود.
با توجه به اینکه قیمت گندم و برنج در شهرهای مختلف، متفاوت است، لذا روزه‌داران عزیز لازم است معادل مقادیر فوق را بر طبق قیمت محل زندگی خود محاسبه نموده و پرداخت نمایند. »