رد پای عربستان در حملات تروریستی فرودگاه استانبول

حبرگزاری تسنیم: مسعود صدرمحمدی، کارشناس مسایل ترکیه در مورد وضعیت سیاست خارجی اردوغان و حزب عدالت و توسعه با بیان اینکه تحولات اخیری که در سیاست خارجی آقای اردوغان و حزب تحت نظارت ایشان شاهد هستیم تبعات اختلافی است که آنکارا با ریاض پیدا کرده است، گفت: عربستان از ابتدای تشکیل دولت عدالت و توسعه نقش قابل توجهی در موفقیت های اردوغان داشته است. بخش قابل توجهی از کامیابی های اقتصادی اردوغان به دلیل سرمایه گذاری هایی است که از سوی عربستان و قطر در این کشور انجام شد. همکاری های ترکیه و این دو کشور در مسئله سوریه وارد مرحله جدیدی شد که تقریبا تا سال پیش ادامه داشت. اما با توجه به تغییر حاکمیت در قطر و تلاطم ایجاد شده در جبهه عربی و نیز وضعیت سرسام آوری که جنگ سوریه پیدا کرده است اکنون مدتها است که شاهد اختلاف بین عربستان و ترکیه هستیم. وی ادامه داد: ترکیه با عربستان ماه هاست که در استراتژی پایان غائله سوریه به شدت به اختلاف خورده است. ترکیه عربستان را متهم به بی انصافی می‌کند، ترکیه مدعی است که آنکارا در مقایسه با ریاض ضرر بیشتری را متحمل شده است و دیگر باید این غائله پایان یابد. خصوصا یکی از اصلی ترین موارد اختلاف چگونگی پایان داعش است. ترکیه قائل به نابودی داعش است. برای همین از یک سال پیش مذاکرات مستقیم با بشار اسد را آغاز کرده است و تمام تلاش خود را برای نابودی داعش می‌کند. اما ‏عربستان معتقد به مدل طالبانی است یعنی باید داعش در یک جغرافیای خاص زنده بماند. برای همین ترکیه را به شدت تحت فشار قرار داده است تا بخشی از اراضی هم مرزش با ‏سوریه را برای ادامه بقای داعش در اختیار این گروه قرار بدهد. اگر یادتان باشد هفته های گذشته به صورت متناوب شاهد پرتاب خمپاره به مناطق مرزی ترکیه بودیم، هدف این خمپاره ها ارعاب مردم و تحمیل مهاجرت اهالی بومی این شهرها به مناطق دیگر بود، تا مقدمات دادن خاک به داعش مهیا شود. مدیر سایت ترکی خبرگزاری تسنیم در ادامه با بیان این که ترکیه اکنون مدتها است که فرآیند مذاکرات با دولت دمشق را آغاز کرده است، ادامه داد: بی شک ‏اردوغان هر چه و هر که باشد راضی به این امر که برای مدتی نامحدود اراضی کشورش در دست افراد تروریست باشد و خود نتواند بر آنجا نظارتی داشته باشد نمی‌شود، پس سیاست تازه‌ای را در پیش گرفت که بازسازی و تقویت تمام روابط سیاسی خراب شده یا محدود شده بود. البته باید توجه داشت که رابطه اردوغان با ‏اسرائیل هیچ گاه آنچنان که تبلیغ میشد خراب نشده بود بلکه علی الظاهر برخی تحفظ ها به خرج داده می‌شد که باید رعایت می‌شد و در شرایط کنونی نیز آنها رفع شد. بنابراین ‏داوداوغلو به ‏ایران آمد، گروه های میانجی از چندماه پیش عازم ‏مسکو شد، مذاکرات با بشار اسد از حالت مذاکره با واسطه- که البته ترک بودند نه کشوری دیگر- به مذاکره مستقیم در ‏الجزایر تبدیل شد و رابطه با مصر هم تا چند هفته دیگر از سر گرفته خواهد شد. در این میان اسراییل و ‏مصر به عنوان عامل توازن و چانه زنی بین آنکارا و ریاض و ایران و روسیه به عنوان تخم مرغ های مخصوص سبد آنکارا محسوب می‌شوند. وی در ادامه در مورد مکانیزم مذاکرات اردوغان با بشار اسد گفت: این مذاکرات ابتدا از سوی چپ های کهنه کار که دارای لابی های قابل توجهی در ارتش و سازمان اطلاعات ترکیه هستند آغاز شد. این که در ابتدای امر این مذاکرات با چراغ سبز اردوغان بوده یا نه معلوم نیست اما این مسلم است که ادامه روابط و گفتگوها قطعا با تایید ضمنی دولت همراه بوده است. این مذاکرات ترکیه را از ورود مستقیم به جنگ با سوریه برحذر داشت و نتیجه قابل توجهی به همراه داشت. در واقع ارتش توانست از طریق این مذاکرات خواسته خود مبنی بر عدم مواجهه با اسد در خاک سوریه را به اردوغان بقبوالند که همین مساله نیز از جمله مسایل اختلاف ساز بین ترکیه و عربستان بود. پس از این مذاکرات که نتایج مثبتی به همراه داشت اکنون دولت ترکیه وارد مذاکره مستقیم با دولت سوریه شده است که گویا در این مساله هم الجزایر به عنوان محل مذاکرات انتخاب شده است و مذاکرات ادامه داد. صدرمحمدی در مورد نتیجه بخش بودن یا نبودن این مذاکرات گفت: تغییرات عمده‌ای که در چند ماه گذشته در سیاست های آنکارا مشاهده می شود نشان از نتیجه بخش بودن این مذاکرات دارد. همچنین چندی پیش یکی از افراد کلیدی این مذاکرات در سخنانی قابل تامل گفته بود که اردوغان در مسجد اموی دمشق نماز خواهد خواند اما نمازی که از سر دوستی باشد و نه با جنگ و خونریزی. این کارشناس مسایل ترکیه در مورد انفجارهای روزهای اخیر ترکیه نیز گفت: می‌توان با در نظر داشتن مسایل پیش گفته چنین اختمال داد که انفجارهای چند شب پیش در واقع زهر چشم گرفتن عربستان از آنکارا است. در روزهای آینده هم باز می توان انتظار چنین عملیات هایی را داشت. داعش متوجه است که مسئله، مسئله مرگ و زندگی است و می‌تواند به نیروهایش دستور مدل «گرگ تنها» را بدهد که به معنای جنگ نامنظم و نامتقارن تروریستی است. خانه های تیمی داعش در مدت چند سال اخیر در کلانشهرهای ترکیه و در شهرهای جنوبی ترکیه گسترده شده است و این وضعیت امکان مبارزه با آن را در ترکیه بسیار سخت کرده است. شاید اگر اردوغان نتواند از طریق آمریکا و اسرائیل با عربستان و گروه های تروریستی مانند داعش و گروه های کوچکتر لابی کرده و به توافق برسد روزهای سختی می توان در انتظار ملت ترکیه باشد. روزهایی که اخبار انفجارهای بیشتری را شاهد باشیم.