همه دانستنی‎ها درباره جراحی مفصل مصنوعی

سرویس اجتماعی فردا: دکتر فرشید باقری در سمینار مشترک انجمن جراحان ارتوپدی اطفال و انجمن جراحان ارتوپدی ایران افزود: مفصل لگن از نظر فعالیتی جزو مهمترین مفاصل بدن به شمار می رود و از ساختار آناتومی پیچیده ای برخوردار است که نقاط قوت و ضعف زیادی دارد. به گزارش روابط عمومی انجمن جراحان ارتوپدی ایران، وی گفت: با توجه به وضعیت خون رسانی به سر استخوان ران و آسیب پذیری آن در برابر حوادث، شکستگی ها و دررفتگی ها و همچنین ساختار آناتومیک آن، احتمال جوش نخوردن گردن استخوان ران و سیاه شدن سر استخوان در ناحیه مفصل لگن شایع است که عوارض و ناتوانی شدیدی را به بیمار تحمیل می کند. باقری افزود: به محض شکستن استخوان لگن عروق موجود در آن که بسیار حساس هستند آسیب می بینند و این مساله خون رسانی را با مشکل مواجه و نقص عضو زیادی ایجاد می کند که این روند زندگی فرد را تحت تاثیر قرار می دهد. وی تاکید کرد: علت عمده این عوارض پیشرفت سریع تخریب مفصل به سمت آرتروز یا فرسایش مفصل لگن به شمار می رود که در شرایط فعلی تنها و بهترین راه جراحی تعویض مفصل است. عضو انجمن جراحان ارتوپدی ایران ادامه داد: از نظر آماری و سنی شکستگی ناحیه لگن در سنین 50 تا 60 سال به بالا رخ می دهد که در زنان به علت پوکی استخوان یک دهه زودتر بروز می یابد و ممکن است در حوادث ساده ای مانند افتادن از دو پله رخ دهد. وی افزود: در جوان ترها شکستگی لگن به علت حوادثی با سرعت بالا مانند تصادفات جاده ای یا سقوط از ارتفاع رخ می دهد که البته با توجه به نوع شکستگی، جااندازی آناتومیک و فیکس کردن محکم استخوان نیز جزو اصول درمان است اما در زمانی که منجر به جوش نخوردگی شود، راهی جز جراحی و تعویض مفصل وجود ندارد. باقری با بیان اینکه محکم بودن این استخوان از نقاط قوت آن است، تاکید کرد: در شرایط فعلی روش های موفقی برای رفع این مشکل و حفظ سراستخوان ران بدون عارضه وجود ندارد بنابراین با اقدامات صحیح درمانی و روش های مناسب جراحی می توان از افزایش شدت بروز آن جلوگیری کرد. وی افزود: البته گاهی اوقات سیاه شدگی سر استخوان سال ها بعد از شکستگی خود را نشان می دهد هر چند در بیشتر موارد کمتر از یک سال علامت دار می شود که علامت آن نیز درد است. باقری اظهار کرد: بیش از 60 درصد شکستگی ها با جابجایی ناحیه گردن استخوان ران به سیاه شدگی ناشی از مشکل خون رسانی منجر می شود. وی گفت: با توجه به شیوع حوادث با سرعت بالا و افزایش جمعیت میانسالان در کشور میزان شکستگی و عوارض مفصل لگن رو به افزایش است؛ شدت عوارض در ناحیه مفصل لگن به گونه ای است که در جامعه ارتوپدی به عنوان مشکل 'هیپ' یا همان لگن معروف شده است و افرادی که دچار عارضه لگنی می شوند تقریبا تا پایان عمر درگیر عوارض آن هستند. عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد افزود با بیان اینکه در بیشتر موارد سیاه شدگی راه حل، تعویض مفصل است، افزود: با توجه به بهبود کیفیت و فناوری تعویض مفصل لگن روز به روز این علم در حال توسعه است و درحال حاضر عمر مفید مفصل مصنوعی به طور میانگین حدود 15 سال است. وی ادامه داد: البته تعویض مفصل عوارض خاصی مانند عفونت، شل شدگی اجزای مفصل مصنوعی به علل مکانیکی، خوردگی استخوان های اطراف پروتز به علت واکنش های بافتی به ریزه های ناشی از فرسایش پلی اتیلین (قسمت پلاستیکی مفصل) و برخی اجزای فلزی را به همراه دارد. باقری تاکید کرد: اگر مشکلی برای مفصل تعویض شده رخ دهد، معمولا منجر به تعویض مجدد مفصل می شود که عمل جراحی پیچیده تر و پر ریسک تری درپی خواهد داشت. وی افزود: در مجموع با توجه به پیشرفت های فنی و افزایش مهارت جراحان ارتوپد عمر مفید مفاصل تعویض شده افزایش یافته است و روش زندگی بیمار را به شکل چشمگیری دگرگون کرده و امکان زندگی و فعالیت های نزدیک به طبیعی را برای بیمار فراهم کرده است.