ظریف: جنگ، طرفِ پیروز ندارد

خبرگزاری ایرنا: محمدجواد ظریف این مطالب را در سخنرانی خود با موضوع « ضرورت تغییر الگو در خلیج فارس: درسهایی از توافقنامه هسته ای ایران» در مرکز مطالعات بین المللی صلح استکهلم بیان کرد. وی در این باره افزود: این شیوه ای است که ما آن را چشم انداز برآیند صفر تعریف می کنیم. ما دو روایت از حماقت موجود در چشم انداز برآیند صفر داریم. از کسی پرسیده شد هر چیزی که به شما بدهم، دو برابر آن را به رقیبت می دهم، با نگاه به چشم انداز برآیند صفر، پاسخ داد یکی از چشمان مرا کور کن زیرا وی (رقیب) هر دو چشمش را از دست می دهد. این روایت ممکن است برای شما نیز حماقت بار به نظر برسد ولی این چیزی است که ما به صورت روزانه با آن درگیر هستیم. ظریف افزود: جنگ، طرف پیروز ندارد و فقط موضوع از دست دادن یک چشم یا دو چشم مطرح است. برخی خسارت مشخصی می بینند و طرف دیگر دو برابر آن را متحمل می شوند. وزیر امور خارجه گفت: می توان روایت را تغییر داد. فردی به خانه رفت و دید خواهرش شیرینی درست می کند. وی تشنه نیز بود و پرتقالی روی میز بود، خواهرش همه آبها را برای پخت کیک استفاده کرده بود، از این رو وی پرتقال را برای رفع عطش خود برداشت. خواهرش گفت به این پرتقال نیاز دارد ولی چون مرد قوی تر بود و شروع به گریه کرد، مادر خانواده وارد شد و گفت خواهرت به این پرتقال نیاز دارد، وی گفت مشکلی نیست، آن را به دو قسمت می بریم ولی مادر خانواده گفت نه باید با خواهرت صحبت کنی؛ خواهرش گفت من به پرتقال نیاز ندارم و فقط پوست آن را می خواهم. از این رو، فرد به جای صد درصد، صد و پنج درصد به دست می آورد زیرا کسی پرتقال را برای او پوست می گیرد. وزیر خارجه ایران با این مقدمات گفت: می بینید که دیدگاه ما در تعریف مشکل از اینکه ما یک چشممان را از دست بدهیم و طرف مقابل هر دو چشمش را، یا اینکه نصف پرتقال را به دست آوریم یا تمام آن را، بر ما تاثیر می گذارد. ظریف اضافه کرد: مشکل هسته ای ایران را از اینکه ایران حتی یک سانتریفوژ نیز نداشته باشد، می توان به شکلی باز تعریف کرد که ایران برنامه اتمی خود را داشته باشد. علت این بود که ایران فناوری لازم را داشت و آمریکا باید این را درک می کرد که غیر ممکن است ایران را از این فناوری محروم ساخت. بر همه ما روشن بود که این موضوع را بار دیگر تعریف کنیم به شکلی که ایران به برنامه اتمی خود ادامه بدهد و همواره صلح آمیز بماند. وی گفتک این شیوه ای است که می توان مشکل را به شکلی ارائه کرد که بتوان آن را حل کرد نه اینکه مشکل را به شکلی ارائه کنیم که به بن بست رسید. سوال اینجاست که آیا در خودمان می بینیم که مشکلات منطقه ای را نیز به شکلی غیر از چشم انداز برآیند صفر بررسی کنیم تا بتوان حل و فصل آن را شروع کرد. وی ادامه داد: ما هم اکنون در فضایی جهانی شده زندگی می کنیم. ما می گوییم بدون فکر کردن به آثار فضا و محیطی جهانی شده نمی توان کاری انجام داد. ما همگی قبول داریم که نمی توانیم کاری انجام دهیم بدون اینکه تحت تاثیر مسائلی مثل گرم شدن جهان، افزایش گازهای گلخانه ای و مسائلی از این قبیل نباشیم. علت این است که ما کارهایمان را به عنوان کاری جمعی در نظر می گیریم و انجام می دهیم و به آن جنبه جهانی می دهیم. محمدجواد ظریف افزود: ما هم اکنون در فضایی جهانی شده زندگی می کنیم. ما می گوییم بدون فکر کردن به آثار فضا و محیطی جهانی شده نمی توان کاری انجام داد. ما همگی قبول داریم که نمی توانیم کاری انجام دهیم بدون اینکه تحت تاثیر مسائلی مثل گرم شدن جهان، افزایش گازهای گلخانه ای و مسائلی از این قبیل نباشیم. وی در تبیین این امر گفت: علت این است که ما کارهایمان را به عنوان کاری جمعی در نظر می گیریم و انجام می دهیم و به آن جنبه جهانی می دهیم. شما نمی توانید دور خودتان و جامعه خودتان دیوار بکشید و امیدوار باشید که از آثار گرم شدن جهان در امان باشید. واقعیت این است که امسال از سال گذشته گرمتر بوده است و این دهه گرمتر از دهه قبل بوده است. این گرم شدن بر همه ما تاثیر داشته است، جدای از اینکه هر کدام از ما چه میزان آلاینده تولید کرده باشد. بنابراین احمقانه به نظر می رسد اگر کسی بگوید من می توانم محیط زیستم را خودم حفظ کنم و مهم نیست دیگران محیط زیست خود را تخریب می کنند. به گفته وی، همچنین برای بسیاری قابل درک است که بازارهای جهانی به مصرف کننده نیاز دارند تا تولیدات دیگران را مصرف کنند. بنابراین برای اینکه جامعه ای رشد و شکوفایی داشته باشد، نیاز به رونق جهانی است. مردم سوئد این مسئله را باید خوب درک کنند زیرا آنها بیشتر سرمایه و ثروت خود را از طریق تجارت کسب کرده اند. بنابراین مردم سوئد به مشتری نیاز دارند. بنابراین کم کم جامعه بین المللی متوجه می شود که ما به فضای جهانی رونق و شکوفایی نیاز داریم تا هر کشوری بتواند شکوفا و سعادتمند شود. وزیر خارجه ایران گفت: چیزی که متوجه نشده ایم این است، همانطور که محیط زیست و اکوسیستم و اقتصاد ما غیرقابل تقسیم است و به یکدیگر گره خورده، امنیت ما نیز به یکدیگر وابسته است و جدا شدنی نیست. یعنی اینکه ما نمی توانیم ادعا کنیم می توانیم امنیت داشته باشیم در حالیکه دیگران امنیت ندارند. ما نمی توانیم به بهای ناامنی دیگران امنیت به دست آوریم. وی در این باره افزود: به نظر من اگر کسی در این خصوص تردید دارد، خیلی راحت می توانیم حوادث یازدهم سپتامبر سال دوهزار و یک را در نظر بگیریم. قویترین کشور جهان روی زمین به لحاظ بودجه و قدرت نظامی، یعنی آمریکا ، البته نیاز به گفتن اعداد و ارقام در موسسه سیپری نیست چون شما همه را می دانید، اما بودجه نظامی آمریکا به تنهایی بیشتر از مجموع بودجه نظامی ده کشور بعد از خود است. به گفته ظریف، شاید از نظر قدرت نظامی نیز آمریکا از مجموع ده کشور بعد از خود قویتر باشد. اما همین کشور نتوانست اساسی ترین کار یک کشور مستقل را که تامین امنیت برای مردم خود است انجام دهد، نمی دانم چند نفر از شما پس از حوادث یازدهم سپتامبر به نیویورک رفتند. من این کار را انجام دادم. من در چهره تک تک نیویورکی هایی که سالهای سال با آنها زندگی کرده بودم ، ترس از آینده را دیدم. وی افزود: بنابراین قویترین کشور روی زمین نتوانست امنیت خود را تامین کند و کشوری مثل افغانستان که حتی بازیگری در سطح جهانی هم محسوب نمی شد، ناامن ای را ایجاد کرد که آمریکا را تهدید کرد. اما آن اتفاق نتوانست به عنوان زنگ خطری ما را از خواب غفلت بیدار کند. ما همچنان همان رویکرد با مجموع صفر را درباره امنیت بین المللی دنبال می کنیم، ما همچنان سعی می کنیم امنیت خود را به بهای ناامنی دیگران تامین می کنیم. اما این کار بیهوده ای است. ظریف گفت: به نظر من به محض اینکه این مسئله را درک کنیم و بپذیریم، بزرگترین گام را به سمت حل دشوارترین مشکلاتمان برداشته ایم. وی افزود: مسئله هسته ای ایران یکی از این قبیل مشکلات بود. ما اعتقاد داشتم به این علت که ایران تسلیحات هسته ای را برای امنیت خود زیانبار می دانست، نمی بایست به نگرانیهای دیگران اهمیت بدهیم و این چیزی بود که مدتهای مدیدی می گفتیم، ما می گفتیم ما به ان پی تی و پادمان آژانس پایبند هستیم ، بنابراین می توانیم برنامه خود را داشته باشیم و ربطی به کسی ندارد. در همان حال آمریکا نیز عادت داشت بگوید حتی یک سانتریفوژ برای ایران گامی به سمت سلاح اتمی است. ظریف گفت:بنابراین معتقد بودیم هر پیروزی و امتیازی برای آمریکا، باختی برای ماست و البته هر پیروزی و دستاوردی برای ما نیز شکستی برای آمریکاست. بنابراین ما باور داشتیم هر چیزی از حق ما کم می کند و و آنها نیز فکر می کردند هر چیزی ایران را قادر می سازد به سمت تسلیحات هسته ای حرکت کند. در واقع ما مشکل را از دیدگاه با «مجموع صفر» تعریف کرده بودیم، باوری که متاسفانه بیشتر ما درگیر آن بودیم. وزیر خارجه افزود: حتی درباره مسئله بازدارندگی هسته ای نیز چنین دیدگاهی وجود دارد. در واقع تسلیحات اتمی به معنای تلاش برای تامین امنیت از طریق نابودی تضمین شده متقابل است که در واقع دیوانگی محض است که اختصارا به آن ام ای دی MAD گفته می شود. این روش نمی تواند برای شما امنیت فراهم کند یعنی امن باشید تنها با این باور که می توانید طرف دیگر و بسیاری دیگر را بارها و بارها نابود کنید. این حس و دیدگاه احمقانه ای از امنیت است که داریم. وزیر امور خارجه ایران گفت آیا لازم است هر موضوعی در منطقه به شکلی بررسی شود که گویی دستاورد من به معنی خسران عربستان سعودی باشد؛ آیا ضرورتی وجود دارد که مسائل را به این شکل بررسی کرد؟ آیا امکان دارد که بازتعریف مشکلات را شروع کنیم؟ مشکلات منطقه ای ما بسیار جدی هستند، مشکلات منطقه ای بر همه ما تاثیر می گذارد. وی در این باره گفت: موضوع، ناتوانی منطقه ما برای پاسخ دادن به خواست های مردمش است و واکنش انحرافی به این ناتوانی، افراط گرایی و تروریسم است که با تبلیغات همراه با نفرت و ادبیات نفرت آمیز تغذیه می شود. آیا این مساله ضرورتی دارد؟ ظریف افزود آیا صرف خارج کردن طرف دیگر از معادله، ضرورتی برای طولانی شدن درگیری ها در سوریه، یمن، عراق، لبنان، بحرین، افغانستان و مناطق دیگر در منطقه ما ایجاد می کند؟ آیا می توانیم مشکل را به شکلی که قابل حل و فصل باشد، ارائه کنیم؟ آیا می توانیم به دستاوردها، تهدیدها و چالش های مشترک نگاه کنیم؟ علت این است که ما همواره اختلاف داریم و این نیز طبیعی است ولی آیا این مسائل می تواند بهانه ای شود که خونریزی ها در سوریه پنج سال به طول انجامد؟ به گفته وزیر خارجه ، همواره بهانه هایی برای توافق نکردن وجود دارد و همواره بخش عمده ای از جامعه هستند که عاشق ادبیات تند و قلدرمأبانه هستند. شوربختانه این کار جذابیت دارد و مصالحه در مقایسه با مواضع زیاده خواهانه چندان جذابیتی ندارد. ظریف ادامه داد: آیا می توانیم مشکلات را در منطقه خود بازتعریف کنیم؟ آیا می توانیم زمینه ای مشترک بیابیم؟ آیا می توانیم از موضع برآیند مثبت مسائل را مطرح کنیم؟ علت این است که ما دیگر در دنیای امروزی بازی برآیند صفر نداریم، در دنیای جهانی شده برای حل مشکلات، بازی برآیند صفر نتایجی منفی در پی خواهد داشت و همه بازنده خواهند بود، برخی کمتر و برخی بیشتر. وزیر خارجه این سوال را طرح کرد آیا افتخاری دارد که یک کشور به مردم خود ده هزار نفر تلفات وارد کند و افتخار کنیم که طرف مقابل صد هزار نفر تلفات داده است؟ آیا چنین کاری برای کسی افتخار دارد؟ کسی در مناقشات پیروز نمی شود، ما این کار را در موضوع هسته ای انجام ندادیم و این کار شجاعت زیادی می خواست تا تلاش شود به مشکل از بازی برآیند صفر به صورت برآیند مثبت نگاه کنیم. ما زمینه های مشترک زیادی در منطقه داریم، می توانیم از خلیج فارس شروع کنیم زیرا همه ما به خلیج فارس وابسته هستیم، خلیج فارسی باثبات می خواهیم. رئاکتورهای هسته ای زیادی در اطراف خلیج فارس ساخته می شود و از این رو، به امنیت و ایمنی هسته ای در اطراف آن نیاز داریم. ظریف اضافه کرد: بعد از آن می توانیم گام فراتر بگذاریم، مشترکات زیاد دیگری وجود دارد. حال شاهد نبرد بر سر بهای نفت هستیم، برنده چه کسی است؟ همه می دانیم چطور شروع شد، بخشی اقتصادی بود ولی عمده علت آن سیاسی بود، حال چه کسی آسیب می بیند؟ پیامدهای ناخواسته ای در این میان مطرح هستند. ثبات در بازار نفت می تواند هدفی مشترک باشد که نه فقط شامل ایران، عربستان و دیگر کشورهای منطقه می شود بلکه همه بازار جهانی می تواند در آن حضور داشته باشد. حتی مصرف کنندگان نیز می توانند در این میان حضور داشته باشند. وزیر خارجه اظهار داشت: بعد، مهم ترین موضوع برای همه یعنی مقابله با افراط گرایی مطرح می شود. افراط گرایی تهدیدی نیست که بتوان آن را در یک کشور یا یک محل مهار کرد. مانند همه بیماری های مسرِی، است. در دنیای جهانی شده، می توان بعد از مشاهده یک بیماری در فیلیپین، ممکن است دو روز بعد آن بیماری را در کانادا دید. بیماری در برزیل وجود دارد و ممکن است فردا این بیماری در اروپا یا آسیا دیده شود. وی با این مثال افزود: تروریسم و افراط گرایی نیز ویروس و نوعی بیماری در دنیای جهانی شده هستند. نمی توان آنها را در یک منطقه و یک محل مهار کرد. دیدگاه یا سوء برداشتی که برخی از دوستان ما در منطقه دارند این است که می شود شاهد باشیم که سوری ها و افراط گرایان در خیابان های سوریه همدیگر را بکشند ولی این دیدگاه اشتباه است زیرا نمی توان افراط گرایان را با این شیوه از میان برد. وی گفت چگونه می شود که افراط گرایان تصاویر سوزاندن یک سربازی را پخش می کنند و بعد شاهد افزایش پیوستن افراد به گروه آنان هستیم. این نشان می دهد رویکردی که برخی برای مقابله با این مشکل داشتند، اشتباه است. نشان می دهد نمی توانید نفرت را ترویج و در عین حال با افراط گرایی مقابله کنید. ظریف افزود: همه باید این را درک کنیم که همگی در کنار هم از افراط گرایی آسیب می بینیم. نمی توان حتی در کوتاه مدت نیز از افراط گرایی به عنوان یک اهرم و ابزار علیه دیگران استفاده کرد. بعد باید مشکل را برای حل و فصل بازتعریف کرد. آیا برای حل و فصل اوضاع جاری در سوریه، باید روی یک شخص متمرکز شویم؟ آیا چنین کاری نتیجه ای هم در برداشته است؟ متمرکز شدن روی یک نفر بازی برآیند صفر است. یا وی سر جای خود باقی می ماند یعنی صد درصد برای او یا اینکه برکنار می شود یعنی صد درصد برای طرف مقابل، چیز مابینی وجود ندارد. به گفته ظریف آیا صرف خارج کردن طرف دیگر از معادله، ضرورتی برای طولانی شدن درگیری ها در سوریه، یمن، عراق، لبنان، بحرین، افغانستان و مناطق دیگر در منطقه ما ایجاد می کند؟ آیا می توانیم مشکل را به شکلی که قابل حل و فصل باشد، ارائه کنیم؟ آیا می توانیم به دستاوردها، تهدیدها و چالش های مشترک نگاه کنیم؟ علت این است که ما همواره اختلاف داریم. ظریف گفت بعد نیز نوعی آرامش اخلاقی برای خود قائل می شویم که دست کس دیگری به خون آغشته است. ولی آرامش اخلاقی در کار نیست چرا که در چهار سال گذشته، صدها هزار نفر خانه های خود را از دست دادند. ولی می توانیم مشکل را بازتعریف کنیم؛ اینکه آیا باید روی فرد متمرکز شویم یا اینکه روی نهادها و رویه ها متمرکز شویم. وی افزود: سناریویی احتمالی را مطرح می کنم؛ از زمان تشکیل گروه بین المللی حامیان سوریه از شش هفت ماه گذشته، جنگ بر سر این است که نقش یک فرد مشخص در فرایند انتقال چه خواهد بود. کم و بیش همه قبول دارند که فرایند انتقال وجود دارد ولی اینکه وی بعد از انتقال، در انتخابات حضور دارد یا نه، (موضوع جدل است). با این حال ما فقط یک نتیجه احتمالی را فرض کنیم، فرض کنیم که به جای نظام ریاستی، سوری ها تصمیم به داشتن نظامی پارلمانی بگیرند. از این رو آیا ارزش این را دارد که جنگ و خرابی را بر سر موضوعی که شاید دو سال دیگر اصلا مطرح نباشد، ادامه داد؟ وی اضافه کرد: البته این تصمیمی نیست که ما بخواهیم بگیریم، این تصمیمی است که سوری ها باید بگیرند و این فقط یک فرض بود. با این حال شاهدیم که جنگ و بحران بر سر این موضوع طولانی می شود که ما چگونه موضوع را تعریف کنیم. البته قبول دارم که کار دشوار است و حتی در مقایسه با زمانی که ما گفتگوهای هسته ای را شروع کردیم، خطرناک تر است، هر چند که هنوز برخی از ما در ایران و برخی دیگر در آمریکا تاوان آن را می دهیم. با این حال این میسر است که بخواهیم راه های مختلفی از تعریف مشکل را داشته باشیم و بعد به جلو برویم و این حقیقت را باور کنیم که همه ما سوار بر یک کشتی هستیم. ظریف ادامه داد: منطقه ما وارد آشوب شده است، هیچ کس از تهدید افراط گرایی در امان نخواهد بود. امروز، تنها کسانی که از اوضاع جاری در یمن، افغانستان، آسیای مرکزی و سوریه سود می برند، افراط گرایان هستند. اینها تنها برنده های ماجرا هستند و ما باید این حقیقت را درک کنیم که نمی توانیم به بهای ناامن کردن دیگران، خود به امنیت برسیم یا با پایین کشیدن دیگران، به غرور و افتخار دست یابیم. چنین چیزی باعث می شود همه ما بازنده و شکست خورده باشیم. من نمی گویم که پاسخ به این سوال خاص، نظام پارلمانی است ولی چیزی که می گویم این است که راه های تعریف مشکل که می تواند ما را به پاسخ برساند و راه های رسیدن به پاسخ به جای رقابت، مستلزم همکاری است. ظریف گفت: راه های ارائه مشکل که ما را به همدیگر نزدیک کند می تواند این درک را ایجاد و شجاعت درک این موضوع را حاصل کند که در دنیای فعلی، نمی توان شاهد داشتن برنده و بازنده بود. همه ما یا باهم پیروز می شویم یا اینکه خدای ناکرده، در کنار هم بازنده خواهیم بود و من امیدوارم این شجاعت را داشته باشیم که روند پیروزی در کنار همدیگر را شروع کنیم. مجری برنامه بعد از سخنان ظریف، در سخنانی کوتاه در شروع بخش سوال و جواب گفت همه ما اروپایی ها مدت های طولانی برای دنیا راه حل ارائه می دادیم ولی اکنون خود دچار مشکلاتی مانند تمامیت خواهی، بحران مهاجران، بحران در حوزه اتحادیه اروپا و بحران یورو هستیم، راه حل شما برای این مساله چیست و چه راهی را برای برون رفت از آنها توصیه می کنید. دیگر اینکه در اینجا ما نگران نقض حقوق بشر در منطقه شما و به صورت خاص در کشور شما هستیم، بخصوص موضوع اعدام ها، چه توضیحی در این خصوص می توانید ارائه کنید. محمد جواد ظریف گفت البته در خصوص سوال اول من نمی توانم توصیه ای به شما بدهم. به نظر من همه ما باید این حقیقت را بپذیریم که کارهای اشتباه زیادی صورت گرفته است. همواره این موضوع گفته شده است دیکتاتوری عامل جنگ است و مردمسالاری صلح ایجاد می کند. وی افزود: به صورت عمومی من با این مساله موافق هستم ولی گاه این سوال مطرح می شود که چرا برخی از این جانیان که افراد بی گناه را در سوریه و عراق سر می برند، با لهجه بومی انگلیسی و فرانسه صبحت می کنند. آیا آنان نیز محصول دیکتاتوری در منطقه ما هستند؟ یا اینکه محصول به اصطلاح لیبرال دمکراسی هستند؟ چه اشتباهی صورت گرفته است؟ آیا نمی توانیم وارد بحثی جدی در خصوص حقوق بشر شویم؟ حقوق بشری که تولید کننده افراط گرایی در منطقه ما یا منطقه شماست. آیا می توانیم وارد بحثی جدی شویم؟ وی ادامه داد: به عنوان مدرس حقوق بشر که از هزار و نهصد و هشتاد و هشت حقوق بشر تدریس می کند و با ارزش های بین المللی موافق است که در حقوق بشر نیز بازتاب داشته و باور ما این است که برآمده از فرهنگ اسلامی ما نیز هست، که هزار و چهارصد سال پیش خواستار برابری و عدم پذیرش سلطه دیگران شده بود؛ «لاتکن عبد غیر فقط جعلک الله حرا»؛این فرهنگی است که از منطقه ما برمی آید، آیا می توانیم وارد بحث هایی جدی درباره نحوه مدیریت جوامع خود باشیم تا کمتر شاهد این مشکلات باشیم. همه می توانند در بهبود وضعیت حقوق بشر نقش داشته باشند. با این حال باید به صورت کلی موضوع حقوق بشر را بررسی کنیم. به نظر من بدترین دشمن حقوق بشر و مدافعان حقوق بشر، سوء استفاده سیاسی از این موضوع برای اهداف سیاسی است. رییس دستگاه دیپلماسی گفت: یک مثال کاملا روشن بیان می کنم؛ به مدت هشت سال، صدام حسین، رئیس جمهور عراق به هیئت نمایندگی خود در سازمان ملل دستور داده بود تا به قطعنامه محکومیت ایران رأی مثبت بدهد. چیزی علیه وی نبود زیرا نقش دلبر (را برای غربی ها) داشت، او از تسلیحات شیمیایی علیه ما استفاده می کرد و کسی اهمیت نمی داد. وی افزود: من در سازمان ملل بودم، بروید و به اسناد و قطعنامه های سازمان ملل نگاه کنید، تا اوت هزار و نهصد و نود، حتی یک مورد هم درباره نقض حقوق بشر در عراق وجود ندارد ولی در هزار و نهصد و نود، وقتی نماینده هلند خواستار تحقیق از وضعیت حقوق بشر در عراق می شود، سال بعد گزارشی ارائه می کند که مشخص می شود صدام حسین بدترین ناقض حقوق بشر است. ظریف این سوال را طرح کرد: به یکباره چه روی داد؟ یک نفر که هرگز صحبتی از نقض حقوق بشر در کشور وی نمی شد به یکباره به بدترین ناقض حقوق بشر تبدیل شد؟ شکی نیست که حمله به کویت و نقض حاکمیت و تمامیت ارضی این کشور یک جنایت بود، ولی این دلیل نقض حقوق مردم عراق نبود بلکه نقض حقوق مردم عراق بود که باعث شد حقوق کویت را نقض کند. وی تصریح کرد: از این رو، بدترین دشمن حقوق بشر استفاده از این حقوق به عنوان ابزاری برای اهداف سیاسی است. من نمی خواهم نامی مطرح کنم ولی لطفا بروید و ببینید چه کسانی در منطقه ما به قطعنامه سوئد علیه ایران در شورای حقوق بشر رأی مثبت داده است. (با دیدن این مساله) شما شرمسار خواهید شد زیرا هیچ قطعنامه ای را علیه آنان مطرح نکرده اید. از این رو باید مساله را به عنوان رسیدگی واقعی به کرامت و حرمت انسانی بررسی کنیم و بعد از آن خواهیم دید که همه چیز تغییر می کند و بهبود می یابد. وزیر امور خارجه اظهار داشت: ما در ایران کاستی های زیادی داریم. در واقع، این خوب است که مردم ایران می توانند این کاستی ها را به بحث بگذارند و بعد به صندوق ها مراجعه کنند و برخلاف آنچه که عده ای می گویند، نتایجی انتخاباتی را رقم بزنند که مغایر با همه پیش بینی ها باشد. بارها نشان داده ایم که پیش بینی های برخی بارها درباره ایران اشتباه است و آنان همچنان همین پیش بینی ها را انجام می دهند؛ اینکه چون فلان فرد متمایل به فلان گروه است، رئیس جمهور آتی یا نماینده مجلس آینده خواهد بود و هر بار دیده شده است که این مساله اشتباه است. وی افزود:به نظر من ما باید وارد بحث درباره این شویم که اشتباه کار کجا بود. کاری که باید در این میان در منطقه ما و اروپا انجام دهیم این است که بیگانه سازی (بخشی از جامعه) چه تاثیری می تواند داشته باشد. من این سوال را مطرح می کنم ولی نمی خواهم وانمود کنم که پاسخ آن را نیز دارم. ظریف همچنین گفت: من یهودستیزی را مردود می دانم، یهودی هایی که جز اقلیت محترم ما هستند و نمایندگانی نیز دارند، هر کسی که چیزی علیه مردم یهودی بگوید، یک یهود ستیز است، هر کسی که چیزی درباره آفریقا بگوید، نژاد پرست است ولی هر کسی که علیه اسلام صحبت کند، از حق خود برای آزادی بیان استفاده می کند. چگونه می توانید به یک مسلمان که در منطقه ما یا اروپا زندگی می کند توضیح دهید که شما منصفانه عمل می کنید؟ اینکه می توان به ارزش های شما اهانت کرد و برخی نیرنگ بازان نیز به آنان عقایدی انحرافی بدهند که تامین مالی آن را نیز برخی متحدان شما در دست دارند، و انتظار داشته باشید که به این باورها علاقه مند نشود. وی ادامه داد: به نظر من باید پاسخ به این سوال را در گفتگو جست؛ من آماده ورود به گفتگو با اروپا در مسائل حقوق بشری هستم ولی به موگرینی نیز گفتم که این گفتگوها دو طرفه خواهد بود. شکی نیست که هر دو طرف چیزهایی را می شنویم که خوشمان نمی آید ولی باید جدی باشیم و در این گفتگوها ورود کنیم. این گفتگو نه یک جانبه بلکه دو جانبه خواهد بود. ظریف درباره اظهارات مجری درباره اینکه جای تاسف است که توصیه ای به اروپا نمی کند گفت من فقط درباره مسائلی که از آنها اطلاع داشته باشم صحبت می کنم. این یکی از دلایلی است که یک فرد دکترا می گیرد، یکی از دلایلی که یک نفر دکترا می گیرد برای این است که بداند اطلاعات اندکی دارد. هانس بلیکس، از مهمانانان حاضر با اشاره به دستاوردی که در توافق هسته ای با ایران به دست آمد گفت آیا می توان از این درس، برای کره شمالی نیز استفاده شود؟ کره شمالی پرونده های کاملا متفاوت با ایران دارد ولی با توجه به درس هایی که از این گفتگوها گرفته شد، آیا گمان می کنید می توانید از این تجربه ها برای کره شمالی نیز استفاده کنید. سوال دوم این است که شما دو رئاکتور در بوشهر احداث می کنید. سال آینده یک رئاکتور در ابوظبی عملیاتی می شود و سوال من این است که آیا ایران نمی تواند گامی برای توافق در امنیت هسته ای در خلیج فارس بردارد. ما تجربه چنین کارهایی را بین سوئد و دانمارک داشته ایم. فرانسه و آلمان نیز چنین کارهایی کرده اند که گام هایی کوچک ولی سازنده به شمار می آیند. سفیر لبنان در سوئد نیز پرسید چند سال پیش در لبنان، برای حل و فصل هر مشکلی گفته می شد باید به سوریه و عربستان سعودی رجوع شود. حال این معادله تغییر کرده است؛ با همه اتفاقاتی که در منطقه و سوریه روی داده است، دو سال است که ما رئیس جمهوری نداریم و همه می گویند باید به معادله ایران و عربستان سعودی رجوع شود. سوال من این است که چقدر احتمال وجود دارد که این معادله شکل واقعی به خود بگیرد. چرا این معادله در روزهای اخیر قابل دسترس نیست. معاون سفیر سوریه در سوئد نیز ضمن تقدیر از اظهارات وزیر امور خارجه ایران گفت این را نیز به صحبت های شما بیفزایم که تصمیم گیری درباره آینده سوریه باید به عهده مردم این کشور باشد بخصوص اینکه در پنج سال گذشته ثابت کرده ایم که ما کشوری نهادمند هستیم، همه وزارتخانه ها همچنان فعال هستند، دولت همچنان حقوق کارکنان خود را پرداخت می کند ولی کشورهای خاص که هنوز از جنگ در سوریه سود می برند، چه دیدگاهی دارید. ظریف گفت بار دیگر باید بگویم که من اطلاع چندانی درباره کره شمالی ندارم ولی باور دارم که اگر به مشکل واقعی نگاه و تلاش کنیم مشکل واقعی را در امنیت رژیم در کره شمالی که منشاء اصلی مشکل است به جای مقابله با پیامدهای مساله، حل و فصل کنیم، احتمالا بتوانیم راه حلی نیز پیدا کنیم زیرا باور داریم که تسلیحات هسته ای برای کسی امنیت نمی آورد که اگر چنین بود، شوروی از هم نمی پاشید. پاسخ کوتاه من برای این مساله این است و باور دارم اگر راه حلی برای این مساله بیابیم، راحت تر است تا اینکه بخواهیم با پیامدهای آن مقابله کنیم. با این حال بار دیگر تاکید می کنم که متخصصان این امر تا کنون نتوانسته اند آن را حل و فصل کنند. ظریف ادامه داد: درباره امنیت هسته ای در خلیج فارس باید بگویم که من آن را در مقاله خود در نیویورک تایمز نگاشته ام. همچنین من درباره ایجاد گفتمان در منطقه خلیج فارس نگاشته ام و باور دارم که یکی از موضوعات اولیه ای که می توان با جنجال کمتری بررسی کنیم، نحوه تامین ایمنی هسته ای در منطقه است زیرا با توجه به اینکه همه اکنون تلاش می کنند در خلیج فارس هسته ای شوند، دیگر کسی نمی تواند تعطیل شدن نیروگاه دیگری را خواستار شود و از این رو می توانیم آبراهی که همه در آن شریک هستیم، همچنان امن باقی بماند. ما آمادگی این کار را داریم و اگر کسانی حاضر به شروع این کار شوند، حاضریم نمایندگان خود را اعزام کنیم. وزیر خارجه افزود: عربستان سعودی وایران باید یاد بگیرند که در کنار هم زندگی کنند و هیچکدام نمی توانند دیگری را حذف کنند. همچنین هیچکدام نمی توانند به بهای حذف دیگری، سود ببرند. این موضوع در لبنان نیز صدق می کند. البته شکی نیست که تصمیم گیری به عهده مردم لبنان است و ما هرگز تصمیم های مردم لبنان را وتو نکرده ایم ولی متاسفانه نمی توانیم چنین چیزی را درباره دیگران در منطقه بگوییم. به نظر من پیش شرط واقعی حل و فصل مساله این است که به این درک برسیم که تروریسم در کوتاه مدت به سود هیچکس نیست و نمی توانیم با مسائل داخلی کشورهای دیگر بازی کنیم. باید با همدیگر همکاری کنیم و یقین دارم وقتی که ایران و آمریکا، وقتی یکی دیگری را محور شرارت می خواند و آن دیگری، طرف مقابل را شیطان بزرگ می داند، اگر این دو بتوانند در مساله هسته ای به توافق برسند، چگونه است که دو کشور که به خاطر جغرافیا قابل جدا شدن از هم نیستند و همدیگر را برادر می خوانند، نتوانند مسائل خود را حل کنند. وی گفت به نظر من باید در الگوی خود تغییر ایجاد کنیم. به نظر من ما در ایران آماده هستیم و برای همین هم خویشتنداری عمده ای از خود در برابر اقدامات تحریک کننده جدی نشان داده ایم و من امیدوارم که همسایگان ما نیز به این درک برسند. وزیر خارجه ادامه داد: در خصوص سوریه، باور دارم که در نهایت، تنها راه حل پایدار برای سوریه، راه حلی سوری و با رهبری سوری هاست. افراد خارج از سوریه می توانند این راه حل را تسهیل کنند نه اینکه بخواهند چنین راه حلی را دیکته کنند. قطعا ما حتی پیش شرطی را نیز برای راه حل مطرح نمی کنیم ولی چیزی که مانع از این می شود که موضوع حل و فصل شود یا کمک کند که موضوع حل و فصل شود پیش شرط هایی است که برخی دارند و مانع از این می شود که حتی سوری ها برای حل و فصل مسائل خود وارد گفت و گو شوند.