چرا نیمی از مردم جهان هنوز اینترنت ندارند؟

روزنامه ایران: این طور که مرکز مشاوره استراتژی PwC بررسی کرده است، اگر ارتباط این گروه از افراد با دنیای مجازی برقرار شود خروجی اقتصاد جهانی 6.7 تریلیون دلار بیشتر می‌شود و با این اتفاق بیش از 500 میلیون نفر از مردم جهان از شرایط فقر خارج می‌شوند. این گزارش را روزنامه گاردین در جدیدترین نسخه خود منتشر کرده و توضیح داده است که طی یک دهه آینده دسترسی به اینترنت به‌اندازه دسترسی به آب آشامیدنی برای مردم جهان مهم می‌شود و توجه به آن می‌تواند نحوه زندگی همگان را تغییر دهد. البته باید توجه داشت که دسترسی همه مردم جهان به اینترنت کار چندان آسانی نیست و اگرچه در نگاه اول توسعه زیرساخت‌های ارتباطی مهم‌ترین مانع در این زمینه محسوب می‌شود، ولی کارشناسان دریافته‌اند حتی در مناطقی که اینترنت پرسرعت ارائه شده است بسیاری از کاربران به خاطر هزینه بالای استفاده از این خدمات سراغ آن نرفته‌اند. بر اساس آخرین مطالعه صورت گرفته توسط مرکز PwC، بسیاری از مردم جهان در مناطقی زندگی می‌کنند که زیرساخت‌های ارتباطی در آن موجود است تا بتوانند آنلاین شوند. ولی مشکل اصلی اینجاست که هزینه اشتراک در خدمات اینترنتی باعث شده است بخش اعظم آنها تمایلی به استفاده از اینترنت نداشته باشند. اینترنت گران برای 66 درصد از ساکنان زمین این امکان فراهم شده است تا بتوانند با اختصاص 5 درصد درآمد ماهانه خود به اینترنت با سرعت 500 مگابیت در ثانیه دسترسی داشته باشند که البته چنین اینترنتی از نظر استانداردهای جهانی بسیار گران است. با وجود این برخی مردم ترجیح می‌دهند که با وجود بالا بودن هزینه خدمات اینترنتی، از آن استفاده کنند. در کشور چین تنها 22 درصد مردم حقوق ماهانه‌ای دریافت می‌کنند که بر اساس استانداردهای جهانی اشتراک در خدمات اینترنتی برای آنها ارزان تمام می‌شود. با وجود این نتایج حاصل از آخرین بررسی‌ها نشان داده است که 46 درصد مردم چین آنلاین هستند. مردم چین می‌گویند حتی اگر اینترنت از این هم گران‌تر شود، دلایل کافی وجود دارد تا این افراد بخشی از حقوق ماهانه خود را به اینترنت اختصاص دهند و دسترسی خود را به دنیای آنلاین از دست ندهند. در مقایسه با چین، بیشتر کشورهای توسعه یافته به گونه‌ای زیرساخت‌های ارتباطی خود را ساماندهی کرده‌اند که تمام ساکنان آنها می‌توانند به اینترنت دسترسی داشته باشند. به عنوان مثال، اتیوپی، نیجریه و فیلیپین که در خانواده کشورهای توسعه یافته طبقه‌بندی نمی‌شوند برای آنکه بیش از 80 درصد جمعیت خود را آنلاین کنند، طرح‌هایی را در دست اجرا دارند که به واسطه آن هزینه استفاده از اینترنت تا پایان سال 2016 میلادی 90 درصد کاهش می‌یابد. توسعه فناوری‌های موجود یا استقرار فناوری‌های مدرن در کشورهای درحال توسعه می‌تواند به میزان قابل ملاحظه هزینه استفاده از اینترنت را کاهش دهد. به عنوان مثال، بخش اعظم پهنای باند شبکه مخابراتی جهانی همچنان به نسل دوم سیستم‌های ارتباطی یا 2G اختصاص دارد و اگر آنها را به 3G یا 4G ارتقا دهیم، هزینه استفاده از خدمات اینترنتی می‌تواند تا یک‌بیستم کاهش یابد. کاهش هزینه‌های اینترنتی برخی شرکت‌های بزرگ طرح‌هایی را در دستور کار خود قرار داده‌اند تا از این طریق بتوانند اینترنت رایگان یا ارزان را به دست همه مردم جهان برسانند که از جمله آنها می‌توان به طرح Project Loon گوگل و Internet.org فیسبوک اشاره کرد. فیسبوک در این طرح می‌کوشد امکان اتصال رایگان به اینترنت را برای همه مردم جهان فراهم کند که البته در این طرح فقط دسترسی به برخی سایت‌ها از جمله فیسبوک و ویکی‌پدیا فراهم می‌شود. البته توسعه این طرح‌ها انتقاداتی را هم به دنبال داشته است. «جاناتان تِیت» مدیر مرکز مشاوره های استراتژیک PwC بر این مسأله تأکید دارد که اینترنت رایگان فیسبوک باعث محدودسازی دسترسی کاربران جهانی به دنیای مجازی می‌شود و آنها به صورت تحمیلی مجبورند برخی سایت‌ها را رصد کنند. نکته مهم این است که همه مردم جهان بتوانند به صورت یکسان به اینترنت دسترسی داشته باشند و به همین خاطر طرح فیسبوک نمی‌تواند دردی را دوا کند. اگرچه دسترسی هرچه بیشتر مردم به اینترنت می‌تواند مزایای فراوانی را برای آنها به همراه داشته باشد، ولی نکته جالب اینجاست که شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات اینترنتی بیشترین بهره را از این اتفاق می‌برند. مرکز PwC به این نتیجه رسیده است که اگر فیسبوک اینترنت رایگان خود را گسترش دهد، طی پنج سال آینده بیش از 200 میلیارد دلار از این طریق درآمدزایی می‌کند. اینترنت ارزان همگانی کارشناسان بر این باورند که فناوری توسعه اینترنت باید به گونه‌ای باشد که عموم مردم جهان به صورت یکسان وارد دنیای مجازی شوند. روزنامه گاردین در گزارش جدید خود روی این مسأله تأکید کرده است 500 میلیون کاربر بعدی که قرار است وارد دنیای مجازی شوند، نمی‌توانند به صورت تدریجی خود را با فناوری‌های موجود سازگار کنند. در عوض باید طرح‌هایی به کار گرفته شود تا عموم آنها به صورت یکجا آنلاین شوند. برای دستیابی به چنین هدفی فیسبوک طرح دیگری را با نام Aquila به اجرا گذاشته است که بر اساس آن پهپادهای خورشیدی بدون سرنشین با پرواز در آسمان، دسترسی به اینترنت پرسرعت را برای ساکنان مناطق دور افتاده فراهم می‌کنند. گوگل نیز در طرح Project Loon بالن‌هایی را به پرواز درآورده است که به عنوان یک فرستنده ماهواره‌ای عمل می‌کنند و خدمات اینترنتی را بدون هرگونه محدودیت به ساکنان کشورهای فقیر ارائه می‌دهند. سازمان جهانی مخابرات (ITU) وابسته به سازمان ملل متحد در آخرین گزارش خود اعلام کرد تا پایان سال 2015 میلادی 2/3 میلیارد نفر از مردم جهان در اینترنت حضور داشتند که بیش از دو میلیارد نفر از آنها ساکن کشورهای درحال توسعه بودند. بین سال‌های 2000 تا 2015 میلادی میزان دسترسی مردم جهان به اینترنت هفت برابر شده است و درحالی که ابتدای هزاره سوم تنها 5/6درصد مردم جهان وارد اینترنت می‌شدند، این رقم هم‌اکنون از 43 درصد هم فراتر رفته است. همچنین سال 2005 میلادی 18 درصد خانه‌های جهان به اینترنت متصل بودند که این رقم پایان سال 2015 به بیش از 46 درصد رسید. به هر حال، سازمان ITU از این اتفاق نگران است که همچنان 1/4 میلیون نفر از مردم جهان هیچ تجربه‌ای از اینترنت ندارند و حتی یک بار هم حضور در دنیای مجازی را تجربه نکرده‌اند. از یک میلیارد نفری که در کشورهایی با حداقل توسعه‌یافتگی (LDC) سکونت دارند، حدود 851 میلیون نفر حتی تاکنون یک بار هم حضور در اینترنت را از نزدیک تجربه نکرده‌اند و با این واژه کاملاً بیگانه هستند که این مسأله نگرانی‌ها را بیشتر می‌کند.