یک بازیگر معروف: شرمنده‌ام كه فرانسوي هستم

روزنامه جوان: جشنواره كن يكي از اتفاقات بزرگ هنري و سينمايي است كه همه ساله در اين ايام نگاه خيلي از اهالي سينما و رسانه‌ها را از سرتاسر دنيا به سمت خود مي‌كشاند؛ جشنواره‌اي كه به نوعي مي‌توان گفت نقطه آمال و آرزوهاي بسياري از هنرمندان است تا در آن عرض اندام داشته باشند. با اين وجود اين نوع جشنواره‌ها معمولاً بدون حاشيه نيستند و گاه همين حواشي است كه پررنگ‌تر از خود مراسم جشنواره مي‌شود. مثل اجراي بازيگر سياهپوست براي اولين بار در جشنواره اسكار كه خودش يك حاشيه بود، اما همراه شدن اين مجري با كمپين اعتراض به انتخاب نشدن سياهپوستان در اسكار به حاشيه‌اي جنجالي و مجزا تبديل شد. يا در همين جشنواره كن 2016 قدم زدن پابرهنه زنان بازيگر دعوت شده در مراسم روي فرش قرمز جشنواره انعكاس زيادي داشت؛ بازيگران زني كه در اعتراض به قوانين عجيب و غريب اعلام شده جشنواره، مبني بر حضور با كفش پاشنه بلند با پاي برهنه حاضر شدند؛ البته عمدتاً رسانه‌هاي زرد حاشيه‌هاي زرد را نيز مي‌بينند و بزرگ مي‌كنند، اما گاه حواشي جالب توجهي نيز در اين برنامه‌ها رخ مي‌دهد، جشنواره كن امسال هم علاوه بر حاشيه زنان پابرهنه و كفش پاشنه بلند، اظهارات بازيگر محبوب و پيشكسوت فرانسوي كه چند سالي است به روسيه مهاجرت كرده است هم قابل تامل بود. ژرار دوپارديو بازيگر درشت اندام و شناخته شده فرانسوي است كه از فرانسه به روسيه جلاي وطن كرد و از ژانويه ۲۰۱۳ به دستور ولاديمير پوتين، رئيس جمهور روسيه شهروندي روسيه به او اعطا شد. دوپارديو در مراسم يك‌شنبه‌شب جشنواره سخنان جنجالي و تندي داشت كه از سوي رسانه‌هاي فرانسوي مورد نقد شديدي قرار گرفت. او بعد از اكران فيلم «توردو فرانس» به كارگرداني Rachid Djaïdani دومين فيلم سينمايي اين كارگردان جوان الجزايري و مادري سوداني در مراسم جشنواره كن تحت‌تأثير زيادي قرار گرفت و به شدت نظام حاكم در فرانسه را مورد نقد قرار داد. ژرار دوپارديو كه خود او هم در اين فيلم بازي مي‌كند، در سخناني ارتش فرانسه را كه به قتل‌عام مردم بيگناه الجزاير و هندوچين پرداخته بود، مورد شماتت و انتقاد قرار داد و گفت: «من شرمنده‌ام كه فرانسوي هستم.» اين بازيگر معروف فرانسوي كه ايراني‌ها شايد او را بيشتر در نقش به‌ياد ماندني سريال كنت مونت كريستو مي‌شناسند در ادامه سخنراني خود در جشنواره كن معترض به نژادپرستي حاكم بين عرب‌ها و سياهپوستان شد و گفت: شرمنده هستم از اين همه تبعيض نژادي و ظلم در حق سياهان و اعراب كه از سوي فرانسه صورت گرفته است. البته در موضعي مخالف نسبت به سخنان ژرار دوپارديو، روزنامه لوموند در مقاله‌اي به شدت اين بازيگر و فيلم «توردو فرانس» را نقد كرد. در بخشي از اين مقاله اعتراضي آمده است: «سينماي فرانسه بايد به سؤالات ما پاسخ بدهد كه چرا براي چنين فيلم‌هايي هزينه و انرژي صرف مي‌كند تا فيلمي مانند «توردو فرانس» توليد بشود كه اعتبار ما را كم مي‌كند. فيلمي كه رپر جواني با رفتار عجيب و غريب خود از اين بندر به آن بندر مي‌رود، مردي بي ادب و ناخوشايندي است كه اخلاق درستي ندارد و براي زندگي هر كاري انجام مي‌دهد...» دوپارديو همچنين در سخنان خود در حمايت از فيلم توردو فرانس به ماجراي شارلي ابدو و حملاتي كه بعد از آن به بهانه تروريسم نسبت به مسلمانان مي‌شد، اشاره كرد و گفت: پس از حمله به شارلي ابدو مسلمانان مورد ظلم و تبعيض زيادي قرار گرفتند و به اندازه همان قربانيان در حق آنها ستم شد كه شكايت دارند و معترض هستند. او در سخنان خود به تعامل و ارتباط دوستانه با مسلمانان هم اشاره كرد و در ادامه گفت: من مدتي به مسجد پاريس رفته و نماز و عبادت روزانه مسلمانان را ديده‌ام و گاهي خودم هم در اين مراسم حضور داشته‌ام. البته آنچه مسلم است فيلم فوق اولين و تنها فيلم در رابطه با قتل عام مردم الجزيره توسط رژيم استعماري فرانسه نبوده است، به طوري كه در جشنواره امسال صداي اعتراض بازيگر قديمي فرانسه را هم درآورده، تاريخ سينما در اين باره شاهد آثار مختلفي بوده است، اما كشتار بيش از يك ميليون الجزيره‌اي توسط كشوري كه ادعاي آزادي و صدور آزادي بيان را هميشه در ديپلماسي خارجه خود به عنوان يك ادعاي مبنايي قرار داده جاي تأمل دارد.