ماهیت دفاعی سپر موشکی ناتو

بعد از میلیاردها دلار سرمایه گذاری و سال ها تلاش و برنامه ریزی برای رفع نگرانی های روسیه، مقامات آمریکایی و ناتو اجرایی شدن این طرح را اعلام کردند.

رابرت بل نماینده وزیر دفاع آمریکا در ناتو با بیان اینکه اکنون ما قابلیت دفاع از اروپا را داریم مدعی شد: ایرانی ها در حال افزایش توان موشکی خود هستند ما هم باید جلوتر از آنها باشیم.

وی گفت: هدف این سپر موشکی روسیه نیست و به زودی این سیستم تحویل ناتو خواهد شد.

این سپر موشکی در منطقه دور افتاده ای از رومانی قرار دارد و روز جمعه آمریکا ساخت دومین سیستم سپر موشکی را در لهستان آغاز کرد که قرار است تا سال ۲۰۱۸ به بهره برداری برسد.

بر خلاف ادعای آمریکا روسیه هدف این سپرهای موشکی آمریکا را بی تاثیر کردن تسلیحات اتمی روسیه می داند تا در صورت درگیری هسته ای بین دو طرف این امکان را به آمریکا بدهد که بتواند اولین استفاده کننده از موشک اتمی علیه روسیه باشد.

در همین رابطه گفتگویی داشته ایم با «لوکاس کولسا» مدیر تحقیقاتی سازمان شبکه رهبری اروپا (ELN) در لندن و معاون سابق دفتر تحلیل های استراتژیک آژانس امنیت ملی لهستان که مشاوره های امنیتی و دفاعی به رئیس جمهور این کشور ارائه می دهد داشته ایم که مشروح آن در زیر آمده است. شبکه رهبری اروپا بر روی توسعه ظرفیت ها و توانمندی های اروپا برای مواجه با چالش های امنیتی و خارجی کار می کند.

*آیا می توانیم مسئله استقرار سپر موشکی آمریکا در رومانی را در راستای سیاست ناتو برای گسترش به شرق تفسیر کنیم؟

تصمیم برای ایجاد سپر موشکی در رومانی در سال ۲۰۰۹ سال ها قبل از بحران اخیر در شرق اروپا اتخاذ شده است. روسیه از همان ابتدا از این طرح انتقاد کرد اما این ماموریت رسمی بدون تغییر باقی ماند. این سامانه برای تقویت دفاع ائتلاف ناتو در برابر موشک های بالستیکی که خارج از منطقه اروپا و آتلانتیک شلیک می شوند طراحی شده است، موشک هایی که ممکن است از منطقه خاورمیانه به ویژه ایران و نه روسیه.

بعد از آغاز درگیری ها در اوکراین و تنش با مسکو این اولین پروژه از پروژه های قبلی است که ناتو آن را تکمیل می کند و در واقع هیچ تغییری در سیاست دفاع موشکی این سازمان ایجاد نشده است.

دفاع موشکی یک «سیاست تضمینی» در قبال تهدیدات احتمالی است که ممکن است از جنوب متوجه ائتلاف شود و جدای از سیاست ناتو در شرق اروپا برای تقویت پتانسیل های دفاعی این ائتلاف می باشد. این دو سیاست در قبال شرق و جنوب برای مواجه با چالش های یکسان نیستند.

* تاثیر این سپر موشکی بر امنیت ملی روسیه و ایران چگونه خواهد بود؟

بسیاری در روسیه این سیستم دفاع موشکی را بدترین سناریوی ممکنه می دانند. آنها این فرض را مطرح می کنند که بعد از مدتی این سپر موشکی می تواند توسعه یابد و به عنوان سپری علیه روسیه بکار گرفته شود. همچنین بین روسیه و ناتو یک بی اعتمادی کامل حاکم است و متاسفانه راهکار مثبتی برای حل این مشکل وجود ندارد. من معتقدم روسیه در وانش به ایجاد این سپر موشکی اقدام به افزایش توان هسته ای و موشکی خود خواهد کرد امری که موجب افزایش خطر رویارویی غرب و روسیه خواهد شد.

در خصوص ایران هم باید بگویم تا زمانی که ایران موشک های بالستیک با برد بلند خود را توسعه دهد ناتو هم مبادرت به سرمایه گذاری در دفاع موشکی خود خواهد کرد. من امیدوارم که ایران برنامه توسعه موشک های برد بلند بالستیک خود را متوقف کند. گفتنی است است که سپر موشکی ناتو ماهیتش دفاعی است و نه تهاجمی لذا تا زمانی جنگی موشکی علیه یکی از کشورهای عضو ناتو آغاز نشود (که بسیار بعید است چنین کاری از سوی ایران صورت گیرد)، این سیستم دفاع موشکی تاثیری بر امنیت ملی ایران نخواهد داشت.

*آیا خروج احتمالی انگلستان از اتحادیه اروپا تاثیری بر ناتو و توان آن خواهد گذاشت؟

اگر نتیجه همه پرسی خروج انگلستان از اتحادیه اروپا باشد، این مسئله هیچ تغییر رسمی برای ناتو در پی نخواهد داشت و انگلستان عضو مهم و فعال این سازمان باقی خواهد ماند. حتی انگلستان ممکن است تعاملات خود با ناتو را گسترش دهد تا از این طریق ثابت کند که به دفاع از قاره اروپا هنوز اهمیت می دهد و متعهد است. با اینحال ممکن است شاهد چندین تاثیر موجی باشیم مثل اینکه یک سنگ بزرگ را داخل یک دریاچه بیاندازیم. اولا تمرکز اکثر سیاستمداران و دیپلمات های اروپایی متوجه خروج انگلستان و مذاکره درباره شرایط جدید عضویت خواهد شد امری که سال ها طول خواهد کشید و این امر موجب خواهد شد تا توجهات از ناتو و چالش های امنیتی منحرف شوند. ثانیا بسیاری از بیرون از جمله روسیه تصور خواهند کرد که خروج انگلیس از اروپا نشانه ضعف اروپا است لذا شروع خواهند کرد تا اروپا را به چالش بکشانند. ثالثا اگر همه پرسی منجر به خروج انگلستان از اتحادیه اروپا شود احتمالا در داخل انگلیس انتخاباتی برای جدا شدن اسکاتلند خواهد بود که این مسئله می تواند انگلستان را بیشتر متوجه مسایل داخلی کند تا ناتو.

* گفته می شود که تنش های بین روسیه و آمریکا به نفع چین تمام می شود زیرا این تنش ها تمرکز آمریکا از آسیا را متمرکز اروپا و اوراسیا می کند. نظر شما در این خصوص چیست؟

به اعتقاد من چین برای ایجاد جایگاه جهانی خود بسیار بهتر از روسیه عمل کرده است زیرا از ابزارهای مختلف و متفاوتی استفاده می کند از جمله تجارت و کمک های زیرساختی به دیگر کشورها از جمله ایران. روسیه هنگامی که از نیروی نظامی باز استفاده می کند فقط تنش ها را بیش از حد زیاد می کند. روسیه بعد از تنش هایش با اروپا بیشتر به چین نیازمند است و پکن می تواند از این فرصت برای گرفتن امتیازات بیشتر از روسیه استفاده کند از قبیل گرفتن قراردادهای نفت و گاز و دریافت تسلیحات و غیره. آمریکا هم نیازمند تمرکز بخشی از توجهاتش به اروپا است پس قطعا چین از این وضعیت سود می برد.

در عین حال آمریکا سیاست چرخش به آسیای خود را کنار نگذاشته و به همکاری با شرکایش در آنجا ادامه می دهد. آمریکا قابلیت ها و ظرفیت های زیادی دارد و می تواند همزمان در اروپا و آسیا و همچنین در خاورمیانه ورود داشته باشد و تعامل کند. شما می بینید که آمریکا شراکتش با ملل آسیایی از جمله ژاپن و کره جنوبی را تقویت کرده و با این کار مانع پیشروی های چین شده و آن را در دریای چین جنوبی به عقب رانده است. به اعتقاد من تمرکز اصلی آمریکا در حال حاضر منطقه آسیا است و در آینده هم تمرکزش بر این منطقه باقی خواهد ماند.