روایت مهراب قاسم خانی از پشت پرده «دورهمی»

پشت پرده سکوت برنامه تلویزیونی «دورهمی» یکی از مهمترین تولیدات این روزهای تلویزیون است، برنامه ای که در نظرخواهی نوروزی تلویزیون توانست به جمع سه برنامه محبوب مخاطبان راه پیدا کند و حالا استمرار پخش هفتگی آن، گام گام طیفی از مخاطبان را تبدیل به علاقه مندان پیگیر این برنامه کرده است. با این وجود اما از منظر رسانه ای این برنامه کمترین بازتاب را در فضای رسمی رسانه ها داشته و تنها سهمش از اخبار، «حاشیه» بوده است. اصلی ترین دلیل عدم پرداخت به این برنامه در فضای رسمی رسانه ها هم سکوت عوامل است. آنچه در ادامه می خوانید روایتی از همین سکوت است. ۱) بعد از چند هفته از پخش «دورهمی»، جدی ترین ابهام درباره آن یعنی جای خالی نام «کارگردان» در تیتراژ، همچنان و بدون هیچ توضیحی پابرجاست و همین، ما را به فکر پیگیری برای رسیدن به پاسخی روشن پیرامون این ابهام انداخت. اولین گزینه در این زمینه طبیعتا هاشم رضایت بود که علاوه بر سمتی که پیش از این در شبکه نسیم داشته، به استناد تیتراژ، حالا وظیفه تهیه کنندگی «دورهمی» را بر عهده دارد. در تماس با تهیه کننده این برنامه اما تنها به این پاسخ رسیدیم که مسئول ارتباط با رسانه ها در پروژه، مدیر روابط عمومی است و قرار نیست عوامل تک به تک با رسانه ها ارتباط داشته باشند. اصرار ما هم بی فایده بود و هاشم رضایت حتی به انتشار یک اظهارنظر کوتاه هم به نقل از خود رضایت نداد! ۲) گزینه بعدی، پیگیری تیم نویسندگان بود. چهره شاخص این تیم که به عنوان یکی از بازیگران اصلی آیتم های نمایشی هم در پروژه حضور دارد، امیر مهدی ژوله است. تلاش برای تماس با ژوله هم به دلیل در دسترس نبودن بی نتیجه ماند. پیرو این تماس بی پاسخ، سراغ الیکا عبدالرزاقی و محمد نادری از دیگر بازیگران هم رفتیم اما باز هم با بوق آزاد و شماره هایی که در دسترس نبود، مواجه شدیم؛ خوش بینانه حدس زدیم که گروه مشغول تصویربرداری است و عوامل دسترسی به گوشی همراه خود ندارند. ۳) حالا بهترین گزینه عضو اصلی اما جدا شده از تیم تولید بود؛ مهراب قاسم خانی که ماحصل گفتگوی خواندنی اش را در ادامه می خوانید. جالب این که قاسم خانی در میانه همین گفتگو می گوید وعده کرده بود تا زمان همکاری با پروژه، گفتگویی با رسانه ها نداشته باشد و حالا پس از ۱۰ روز جدایی رسمی از تیم تولید حاضر به گفتگو شده است؛ آیا همه اهالی «دورهمی» چنین شرط ضمن قراردادی برای عدم ارتباط با رسانه ها دارند؟! مهراب قاسم خانی در نخستین گفتگوی مشروح رسانه ای پس از جدایی از «دورهمی» از متن و حاشیه پشت پرده اتفاقات این پروژه تلویزیونی می گوید تلویزیون دیگر خانه ما نیست یک خداحافظی ساده در فضای مجازی کافی بود تا جدایی مهراب قاسم خانی از «دورهمی» رسمیت پیدا کند. فیلمنامه نویس با سابقه ای که می گوید تا همین چند روز پیش تلویزیون را خانه خود می دانسته و حالا به این نتیجه رسیده که خیلی هم نباید احساس «صاحب خانه» داشته باشد! او به رغم جدایی بی حاشیه و بی سروصدایش از «دورهمی» دلگیر است و می توان این حس را در میان تک تک جملاتش خواند و شنید. او که حالا و در نخستین دورخیز برای تجربه کارگردانی تلویزیونی با این سرانجام عجیب مواجه شده است، در گفتگو با ما از متن و حاشیه همراهی و جدایی می گوید، آن هم در شرایطی که ممنوعیت حضورش در سیما از «عدم درج نام» فراتر رفته و او دیگر مجاز به حضور در پشت صحنه «دورهمی» هم نیست. مهراب قاسم خانی در حالی برای اولین بار تن به گفتگو درباره «دورهمی» داد که بیش از ۱۰ روز است اجازه حضور در پشت صحنه برنامه ای که خود آن را طراحی و عواملش را انتخاب کرده ندارد! ماجرای اول؛ ابهام در آغاز هر چقدر هم بخواهیم از شباهت «دورهمی» با نمونه هندی اش خرده بگیریم، بالاخره نمی توان کتمان کرد که این برنامه رنگ و لعابی متفاوت با تولیدات سال های اخیر سیما دارد. داستان شکل گیری این برنامه و نسبت مهراب قاسم خانی با آن چه بود؟ مهراب قاسم خانی دقیقا چه نسبتی با «دورهمی» داشت؟ - شروع ماجرای «دورهمی» این گونه بود که طراحی بر اساس یک برنامه هندی در سازمان صدا و سیما مصوب شده بود و از طرف تهیه کنندگان برنامه از بنده برای نویسندگی و کارگردانی آن دعوت شد. قسمتی از برنامه را دیدم و از سر و شکل فرمی آن خوشم آمد اما احساس کردم فرم نمایشی آن قابل اجرا در ایران نیست. به شرط رسیدن به سر و شکلی متفاوت برای این بخش ها، کار را قبول کردم و از همان زمان هم تیم نویسندگان برای طراحی مشغول شدند. در همین بازه هم به عنوان کارگردان شروع به انتخاب تست بازیگران کردم. مهران مدیری هم یکی از انتخاب های شما در همین مرحله بود؟ - بله، البته فکر می کنم آخرین فردی بود که به گروه پیوست. ابتدا با شقایق دهقان و الیکا عبدالرزاقی قرارداد بستیم و بعد سراغ سیامک انصاری رفتیم. محمد نادری هم پس از آن انتخاب شد. با امیر ژوله هم صحبت کردم که ابتدا برای بازیگری مردد بود و می ترسید اما سرانجام قبول کرد. مهران رنج بر را هم آقای رحیمی، تهیه کننده برنامه معرفی کرد که خیلی برای این کار مستعد بود. بعد از آن بود که نام مهران مدیری به میان آمد. به شخصه خیلی امید نداشتم که بپذیرد در کاری با کارگردانی من بخواهد حاضر شود. با این همه خوشبختانه تماس ما به نوبت دوم هم نرسید و در همان تماس ابتدایی مهران قبول کرد به ما بپیوندد. ماجرای دوم/ ممنوع التیتراژ! از جدی ترین کنجکاوی ها درباره مجموعه تلویزیونی «دورهمی» که از همان روزهای نخست پخش جلب توجه می کرد، یکی جای خالی نام کارگردان در تیتراژ و عجیب تر از آن غیبت نام مهراب قاسم خانی در میان اسامی بود؛ نامی که در پیش خبرهای مربوط به این برنامه می دانستیم سکان دار اصلی است. داستان چه بود؟ با وجود سهم قابل توجهی که در تولید داشتید، چه شد که نام تان در تیتراژ درج نشد؟ - بنده مشکلاتی در یکی دو سال اخیر داشتم که به واسطه آن اجازه کار در تلویزیون را نداشتم. هنگام شروع همکاری با این پروژه قرار بود مشکلات حل شود اما بعد که نوبت به پخش رسید و موعد روی آنتن رفتن شد، گفتند هنوز مشکل حل نشده و نباید نامت در تیتراژ بیاید. این مشکلات صرفا به همکاری شما و سازمان صدا و سیما مرتبط می شد یا موارد دیگری در آن دخیل بود؟ - باور کنید هنوز هم نمی دانم! این ممنوعیت یکی دو ساله در تلویزیون دلیلی دارد که خودم از آن بی اطلاعم. البته نه مدیران سابق علاقه ای به همکاری با بنده داشتند و نه مدیران فعلی! ابتدا متوجه شدم در برخی برنامه ها حتی به عنوان مهمان هم امکان حضور ندارم. هم من و هم پیمان با چنین شرایطی مواجه بودیم. بعد گفتند نامت هم نباید باشد. این گونه «دورهمی» بدون نام من روی آنتن رفت. جالب این که اتفاقا برنامه تیتراژ مفصلی هم دارد! - بله. این اصرار خودم بود که نام همه عوامل باشد و احساس می کردم درباره خودم هم مشکل چندان جدی نیست و حل خواهد شد. به اندازه ۱۰ قسمت صبر کردم شاید این اتفاق بیفتد اما در آخرین تماس اعلام کردند دیگر نباید در لوکیشن هم حاضر شوی! ماجرای سوم/ داستان یک جدایی «خداحافظ»؛ این تنها کلمه ای بود که به همراه تصویری از دکور «دورهمی» در اینستاگرام مهراب قاسم خانی درج شد تا شایعه ها درباره پایان همکاری این نویسنده و کارگردان با پروژه رسمیت پیدا کند. داستان این جدایی در سکوت رسانه ای چه بود؟ واقعا شما از نظر همراهی فیزیکی با تیم تولید با ممنوعیت مواجه شدید؟ - بله، دقیقا این گونه بود. برخی دوستان علاقه داشتند همچنان به همراهی با پروژه ادامه دهم؛ در خانه بمانم و بدون ذکر نام، فیلمنامه بنویسم اما احساس کردم از این به بعد دیگر شرایط توهین آمیز شده است. البته پیش از آن هم توهین آمیز بود اما از اینجا به بعد قابل تحمل نبود. این بود که ترجیح دادم از پروژه جدا شوم. احساس کردم ناخواسته دارم حاشیه هایی را به پروژه تحمیل می کنم که نمی خواستم اینگونه باشد. به همین دلیل هم اعضای تیم تولید هیچ مصاحبه ای نمی کردند؛ چرا که واقعا نمی دانستند چه باید بگویند! دقیقا تا چه قسمتی با کارگردانی شما روی آنتن رفت؟

- غیر از قسمت پخش شده این هفته، پیش از آن با کارگردانی من ضبط شده بود. فکر می کنم حدود ۱۰ قسمت شد. واکنش تیم تولید به این تصمیم شما چه بود؟ - بچه ها خیلی به هم ریخته بودند اما اصرار خود من این بود که همه بمانند و به کار ادامه دهند. بعد از جدایی، کارگردانی پروژه را به چه کسی واگذار کردید؟ - همه تیم تولید و حتی شخص مهران مدیری بعد از تصمیم من در موقعیت بدی قرار داشتند. بالاخره خودم اصرار کرده بودم که تک تک آنها به کار بپیوندند اما خودم بعد از خداحافظی از مهران خواستم که کارگردانی را بر عهده بگیرد. به نظرم از اینجا به بعد باید اسم مهران مدیری به عنوان کارگردان در تیتراژ درجه شود. ادامه همراهی تیم نویسندگان که از اعضای کارگاه نویسندگی خود شما هستند با پروژه چگونه خواهد بود؟ - این تیمی بود که نزدیک به یک سال و نیم با هم کار کردیم و اصرار من این است که همراهی با پروژه را متوقف نکنند. از همین تیم برنامه «اکسیر» هم در حال پخش است که آنجا هم منع درج نام شما وجود دارد. - آنجا هم حضور دارم اما نامم درج نمی شود مگر این که آنجا هم به این نتیجه برسند حضور هم نباید داشته باشم. در مجموع هر چند افرادی مانند آقای پورمحمدی (معاون سیما) و آقای کرمی (مدیر شبکه نسیم) دنبال کارم بودند اما مشکل حل نشد و خیلی از اعضای گروه قصد جدایی داشتند که با تک تک آنها صحبت کردم تا این اتفاق رخ ندهد. در مجموع شخصا تصمیم گرفته ام دیگر با تلویزیون همکاری نداشته باشم. ماجرای چهارم/ سرانجام «دورهمی» قرارداد تولید اولیه «دورهمی» سه فصل ۵۲ قسمتی بوده و با احتساب ۱۲ قسمت پخش شده، حالا حالاها تا پایان رسمی آن زمان باقی مانده است. با این همه اما حواشی همیشه مقدمه گمانه زنی هاست؛ آیا «دورهمی» نیمه کاره می ماند؟ با توجه به اطلاعی که از تیم تولید و شرایط حاکم بر پروژه دارید، احساس می کنید «دورهمی» به پایان فصل اول می رسد؟ - امیدوارم شاهد، تعطیلی «دورهمی» نباشیم. من برای این پروژه زحمت کشیدم و در تمام این مدت هم نمی خواستم درباره آن مصاحبه کنم چون وعده داده بودم سکوت کنم. این اولین مصاحبه ام درباره این برنامه است و واقعا دلم نمی خواهد برای آن حاشیه سازی کنم. من با آرامش کامل از کار کنار کشیدم و امیدوارم «دورهمی» بعد از این هم سرپا بماند. شنیده ها درباره مشکلات مالی در مسیر تولید «دورهمی» چقدر جدی است؟ - در این زمینه واقعا اطلاع چندانی ندارم. همیشه پروژه هایی از این دست مشکلات دارند و این گونه نیست که «دورهمی» شرایط ویژه ای از نظر بودجه داشته باشد. امکان دارد شاهد خداحافظی مهران مدیری هم باشیم؟ - واقعا امیدوارم این اتفاق رخ ندهد چرا که پروژه به او وابسته است. تا آنجایی که من حضور داشتم با تمام انرژی پای کار آمده است. قرارداد اولیه مهران مدیری تنها برای اجرا بود و هیچ الزامی برای حضور در بخش تمرینات نمایشی نداشت اما با تمام وجود پای کار بود و همه مراحل را پیگیری می کرد. این برای خود من خیلی خوب بود و امیدوارم همچنان هم ادامه داشته باشد. سختی که امروز مدیری و سایر دوستان با آن مواجه هستند، این است که بسیاری از آنها را بنده شخصا به کار دعوت کرده ام و ادامه کار بعد از جدایی من کمی برای شان دشوار است. امکان دارد بعدها شاهد حضور چراغ خاموش شما در برنامه ای دیگر در تلویزیون باشیم؟ - قطعا نه، چرا که اگر می خواستم به کار کردن چراغ خاموش و بدون ذکر نام ادامه دهم، همین پروژه را که خودم آن را کلید زدم ادامه می دادم. من همواره تلویزیون را خانه خودم می دانستم اما انگار دیگر احساس خانه بودن به آن ندارم و حتی حاضرم شغلم را تغییر دهم اما زیر بار این مدل همکاری نروم!