مسکن اجتماعی، طرحی در رویا!/ طرح‌های مسکنی دولت یازدهم یک شوی تبلیغاتی بود

سرویس اقتصادی فردا: بی‌خانگی مدت‌هاست که به درد بی رمان مردم ایران تبدیل شده است. دردی که نه مسکن مهر آن را دوا کرد و نه وام‌های میلیونی دولت یازدهم که هر روز به مبلغ آن اضافه می شود اما مردم هنوز هم بی‌خانه اند. وام‌هایی که درواقع مردم را به جای صاحبخانه، اجاره نشین دولت و بانک مسکن می‌کنند و اقساط آنها گاهی تا پایان عمر متقاضیان به طول می‌انجامد. در این میان وعده های مسکنی دولت یازدهم نیز محقق نشده است و نه از مسکن اجتماعی خبری هست و نه از طرح مسکن قسطی که توسط دولتی ها مطرح شده بود. با این وجود مسکن مهر که عده‌ای از مردم را خانه‌دار کرد‌، هر از چند گاهی مورد انتقاد نزدیکان حسن روحانی قرار می‌گیرد تا مقصر همه ندانم کاری‌های مسکنی دولت یازدهمی‌ها باشد. اما و اگرهای مسکن مهری اوایل اردیبهشت ماه بود که عباس آخوندی، از مخالفان سرسخت مسکن مهر، این طرح را پوپولیستی دانست و گفت: متأسفانه در دولت‌های نهم و دهم با این شعار عام‌پسند که نیازی به پس‌انداز برای خانه‌دار شدن نیست با 500 هزار تومان می‌توان خانه‌دار شد، رژیم پس‌انداز از بین رفت که در اواخر دهه هشتاد شاهد اضمحلال رژیم پس‌انداز مسکن و تشویق سیاست مصرف مسکن بدون پس‌انداز بودیم. در حالی که مصرف بدون پس انداز مسکن در اقتصاد حتما تورم دارد و سیاست شکست‌خورده‌ای در تمام دنیا داشته است. نه تنها در بخش مسکن بلکه در هر حوزه‌ای در تمام دنیا این تجربه وجود دارد که تولید انبوه آن کالا بدون سیستم پس‌انداز به تورم انجامیده است. وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه توسعه بر پس‌انداز متکی است، ادامه داد: مگر می‌شود بدون پس انداز توسعه داشت؟ اما با شعار پوپولیستی گفتند که نیاز به پس انداز نیست و در اواخر دهه هشتاد هیچ سیاست پس‌اندازی را مشاهده نمی‌کنیم. شعار خانه‌دار شدن بدون نیاز به پس‌انداز برای اخذ رأی جذاب است اما در اوایل دهه نود تورم‌های بالای 40 درصد و افزایش 9 برابری قیمت مسکن در تهران برای یک آپارتمان معمولی از نتایج همین شعار بود. این در حالی است که در فروردین ماه امسال نیز، حسن روحانی هر چند اعلام کرده بود که دولت برای تحویل مسکن مهر تلاش می کند اما گفته بود: در طرح مسکن مهر تامین هیچ کدام از نیازمندی‌های اساسی مسکن از جمله امنیت، بهداشت، مراکز تربیتی، مدرسه و حتی آب و برق و گاز لحاظ نشده بود و این معضلی اساسی بود. تا زنجیره انتقاد به مسکن مهر را تکمیل کند. این در حالی است که با وجود همه این انتقادها از مسکن مهر، هنوز خبری از طرح‌های مسکنی دولت یازدهم نیست که نیست. مسکن اجتماعی، طرحی در رویا! مسکن اجتماعی یکی از طرح‌های دولت روحانی است که هنوز خبری از اجرایی شدن ان نیست. آبان‌ماه سال 92بود که، عباس آخوندی با اعلام توقف طرح مسکن‌مهر، طرح مسکن اجتماعی را به‌عنوان جایگزینی مناسب برای حمایت از گروه‌های کم‌درآمد معرفی کرد. او همچنین وعده آغاز طرح مسکن اجتماعی را از اواخر سال 93 داده بود اما با این حال سال 94 هم به پایان رسید و وعده های عباس آخوندی به مرحله عمل نرسید و حتی برنامه‌ریزی آن هم نهایی نشد. تنها اقدام اجرایی وزارت راه‌وشهرسازی دولت یازدهم درخصوص طرح مسکن اجتماعی، آماده کردن پیش‌نویس یک تفاهمنامه میان وزارت راه‌وشهرسازی و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، تحت عنوان برنامه مشترک است که هنوز به امضای طرفین نرسیده است. همچنین در این پیش‌نویس، هیچ‌یک از مؤلفه‌های طرح، اعم از میزان و نوع منابع مورد نیاز و تسهیلات در نظر گرفته‌شده برای متقاضیان، نحوه اجرا و مراحل زمانی طرح مشخص نشده است! و به این ترتیب است که قصه مسکن اجتماعی همچنان در هاله ای از ابهام قرار دارد تا جایی که مدیرعامل اتحادیه سراسری تعاونی‌های مسکن کارکنان دولت باور دارد که مسکن اجتماعی شو تبلیغاتی دولت بود. اسماعیل خاکفرجی در این خصوص به تسنیم گفته: طرح مسکن اجتماعی تنها روی کاغذ است و برای نمایش تبلیغاتی رسانه‌ای اعلام شد. در طرح مسکن اجتماعی هم تعاونی‌های مسکن متداول نادیده گرفته شدند و پاسخ دقیقی به عدم استفاده از ظرفیت این تعاونی‌ها داده نمی‌شود. وی با بیان اینکه در بحث ساخت مسکن‌مهر، همه ضرایب خطا بررسی و مشخص شد که در ساخت پروژه‌های بعدی مورد بررسی قرار خواهد گرفت با انتقاد ازعملکرد بانک‌ها در پرداخت تسهیلات، تصریح کرده: در راستای بخشنامه‌ای که از سال گذشته به بانک‌ها ابلاغ شده است، به تعاونگران تسهیلات با نرخ سود 5/17 درصد پرداخت می‌کنند اما در اصل در فرمول محاسباتی چندین برابر محاسبه می‌کنند. این کار بانک‌ها دست‌کم از ربا ندارد. بانک‌ها با این روش محاسبه، تولید را تخریب می‌کنند. سیستم بانکی کشور باید اسلامی شود. خاکفرجی درباره تعداد مسکن‌های مهر باقیمانده افزوده: اتحادیه تعاونی‌های مسکن کارکنان دولت و همه تعاونی‌های مسکن حتی یک واحد مسکن‌مهر تحویل داده نشده ندارند و تعهدات خود را در چندسال گذشته تحویل داده‌اند. در حال حاضر پروژه‌هایی را که از قبل باقی‌ مانده بود انجام می‌دهیم. وی درباره تفاوت هزینه‌های ساخت مسکن از سوی تعاونی‌ها و انبوه‌سازان گفته: قیمت ساخت پروژه در تعاونی‌های مسکن و انبوه‌سازان متفاوت است. در قراردادهای ساخت زمین‌های واگذاری به انبوه‌سازان قیمت مسکن قید می‌شود و انبوه‌ساز متولی و ملزم به این است با قیمت قید شده در قرارداد پروژه را واگذار کند اما در تعاونی‌های مسکن، پروژه‌ها به قیمت تمام شده به اعضا واگذار می‌شود و هیچ سودی در آن برای اعضا تعریف نمی‌شود. در حال حاضر برای ساخت یک پروژه متری 700 تا750 هزار تومان هزینه‌های اجرای ساخت ساختمان و متری300 تا350 هزار تومان هزینه‌های پرداخت‌های دولتی زمین است. در مجموع متری یک میلیون تا یک میلیون و 100 هزار تومان هزینه کلی ساخت یک متر ساختمان است که با توجه به تورم اقتصادی موجود و تاثیر آن روی افزایش قیمت مصالح ساختمانی، زمان شروع و پایان پروژه، نقشه و حجم واحدها قیمت ساخت برای هر متر متفاوت است. خاکفرجی ادامه داده: طبق سند توسعه تعاون مصوب اردیبهشت 92 باید 50 درصد از ساخت و سازها به تعاونی‌ها واگذار شود. از سوی دیگر، رکود همچنان بر بازار مسکن حاکم است و رونق را از این بازار گرفته و حتی وام ۱۶۰ میلیونی مسکن که به تازگی توسط دولتی‌ها رونمایی شده نتوانسته وضعیت بازار مسکن را بهتر کند چرا که مردم نه قدرت خرید مسکن را دارند و نه قدرت اقساط میلیونی و بلند مدت وام‌های مسکن را و بنابراین با قاطعیت می‌توان گفت دولت یازدهم کاری برای خانه‌دار شدن مردم نکرده است و تنها به مسکن مهری تاخته که هنوز هم در بسیاری از شهرهای ایران منتظرانی دارد و تحویل داده نشده است.