سارقی که کارت‌های بانکی را کپی می‌کرد، دستگیر شد/ چرا بانک‌ها اطلاع کافی به مشتریان خود نمی‌دهند؟

سرویس اجتماعی فردا؛ مهسا گربندی: ٢٨ اسفندماه بود که خودم را برای تعطیلات نوروزی پیش رو و برنامه‌های تفریحی آماده می‌کردم. ساعت ۲۱ بود که پیامکی از بانک پاسارگاد به دستم رسید، مبلغ ۱۰۰ تومان از حسابم کسر شد، این مبلغ فقط می‌توانست هزینه موجودی گرفتن باشد. اما کارت بانکی من در کیف پولم بود. دلیل کم شدن موجودی از حساب را نمی‌دانستم که پیامک بعدی رسید؛ دو میلیون و ۳۶ هزار تومان از حسابم برداشت شد! گیج و مبهوت به موبایلم خیره شده بودم که دوباره پیامک رسید. یک میلیون و چهارصد هزار تومان دیگر کسر شد! همه چیز شبیه کابوس بود و منتظر بودم از خواب بپرم که دوباره ١٠٠ تومان از حسابم کسر شد و بلافاصله باقی حسابم هم تخلیه شد! دقیقا نمی‌دانستم چه بلایی به سرم آمده است!

سوم فروردین بود که برای گرفتن پرینت حساب به بانک مربوطه مراجعه کردم. کدهای برداشت شده از حساب مربوط به خرید از دستگاه کارتخوان بود و اما این چطور ممکن بود؟ کارت دست من بوده! پس سارق چطور توانسته با کارت دیگری از حساب من پول برداشت کند؟

با گرفتن حکم از دادسرای شعبه محلاتی و مراجعه ما به کلانتری شعبه شهدا مراحل قانونی این سرقت آغاز شد. مشخص شد که این سارق کارت من را کپی کرده است ، آن هم با دستگاهی به اسم اسکیمر! من تا آن روز راجع به کپی شدن کارت‌های بانکی، هیچ نشنیده بودم و نمی‌دانستم این کار چطوری انجام می‌شود؟ حتی وقتی این ماجرا را برای اطرافیانم تعریف می‌کردم، بسیاری از آن‌ها از اینکه کارت‌های بانکی، کپی می‌شود حیرت کردند و تصمیم گرفتند که دیگر پول زیادی در کارت بانکی که با آن خرید می‌کنند نگه ندارند.

برای پیگیری این ماجرا، با رفتن به جواهری که سارق از آنجا خرید کرده بود، تصویر سارق ضبط و در داخل پرونده قرار گرفت. اما چطور می‌شد که با یک عکس سارق را پیدا کرد؟!

چند روزی منتظر ماندم تا اینکه تصمیم گرفتم این ماجرا را به پلیس فتا هم گزارش دهم. برای همین به دادسرای ناحیه ۳۱ رفتم و در آنجا هم تشکیل پرونده دادم. بعد از آن بود که دادسرای ناحیه ۳۱ شکایت من را به پلیس فتای تهران ارجاع داد.

اولین بار بود که به پلیس فتا مراجعه می‌کردم. بعد از راهنمایی نگهبان جلوی درب و رفتن به اتاق رسیدگی به شکایات، یکی از مسئولان این مرکز به پرینت حساب، شکایت نامه و برگه‌های دیگر نگاهی انداخت. هنگام ورق زدن برگه‌ها وقتی به عکس سارق رسید، از من پرسید: «اگر بفهمی که به پولت می‌رسی؟ چه کار می‌کنی؟» من هم گفتم: «از خوشحالی، بال در می‌آورم!»

بعد به همکارانش رو کرد و گفت: «این عکس را می‌‌شناسید؟» و همه با هم یک صدا خندیدند!

هنوز متوجه نشده بودم که چه اتفاقی افتاده! اما چند لحظه بعد که اسم سارق را به زبان آوردند، فهمیدم که سارق را می‌شناسند و حتی دستگیرش هم کرده‌اند!

از خوشحالی سرم گیج می‌رفت و واقعا نمی‌دانستم چطور باید تشکر کنم! سارق پیدا شده بود و من هنوز در کلانتری منتظر پیدا شدن او بودم!

پلیس فتای تهران در رابطه با دستگیری سارقی که کارت‌های بانکی را کپی می‌کرد به «فردا» می‌گوید: این سارق، کارگر رستوران بوده و بدون اطلاع از مدیر رستوران کارت‌های بانکی را کپی می‌کرده و بعد از خروج از رستوران، با موجودی این کارت‌ها سکه می‌خرید. این در حالی است که بعد از یک مدتی و برای اینکه رد پایی از خود به جا نگذارد از آن رستوران به جای دیگری می‌رفت و پس از استخدام در جای جدید، کارت‌های جدیدی را کپی و از آن‌ها سرقت می‌کرد.

ابزاری به نام اسکیمر

پلیس فتای تهران از انواع اسکیمر در بازار خبر می‌دهد و می‌گوید: اسکیمرهای مختلفی در بازار وجود دارد؛ برخی از این اسکیمر‌ها در دستگاه کارتخوان نصب می‌شود و مشتری نمی‌تواند آن را ببیند. برخی دیگر از اسکیمر‌ها هم که معروف به اسکیمر مشتی یا دستی هستند، در مشت سارق قرار می‌گیرد و هنگام کپی کردن کارت کافی است که فقط کارت شما را در یک لحظه در کف دست خود بکشد. آن وقت است که کل اطلاعات کارت نقدی کپی می‌شود و زمانی که شما از فروشگاه خارج شوید، اطلاعات ذخیره شده را در مگنت کارت‌های خام وارد می‌کند. مگنت کارت‌ها هم مانند اسکیمر به راحتی در بازار خرید و فروش می‌شود.

یکی از کار‌شناسان پلیس فتا در ادامه، می‌افزاید: متاسفانه با وجود اطلاع رسانی‌ها از سوی پلیس فتا، هنوز هم بسیاری از مردم از کپی شدن کارت‌های بانکی اطلاعی ندارند، بنابراین کارت و رمز خود را در اختیار فروشندگان قرار می‌دهند.

برخی از مدیران بانکی از کپی شدن کارت‌های نقدی بی‌اطلاعند!

وی در پاسخ به این سوال که بانک‌ها به مشتریان خود راجع به اسکیمر توضیحاتی ارائه نمی‌دهند، بیان می‌کند: باید بگویم که برخی از مدیران بانکی خودشان نیز اطلاعی راجع به اینکه کارت کپی می‌شود ندارند، آن وقت چگونه مشتریان را از این قضیه با خبر کنند؟! باید بانک‌ها، نحوه کپی شدن کارت‌های بانکی را در تمام شعبات در اختیار مشتریان قرار بدهند. همچنین شهروندان هم نباید کارت بانکی خود را در اختیار فروشندگان قرار دهند و اگر هم مجبور به ارائه کارت شدند، پس از خروج از فروشگاه، فورا رمز خود را تغییر دهند.

این کار‌شناس با تاکید به این موضوع که نباید رمزهای تکراری برای کارت بانکی انتخاب کرد، می‌گوید: یکی از افرادی که برای شکایت از برداشت غیر مجاز از حسابش و کپی شدن کارت خود به اینجا مراجعه کرده بود، اظهار می‌کرد که رمز کارت خود را هر چند وقت یکبار عوض می‌کند، اما باز هم کارتش کپی و حسابش تخلیه شده است. بعد از بررسی حساب مالباخته مشخص شد که رمز شش ماه پیش را مجددا برای کارت خود انتخاب کرده و از قضا سارق هم که کارتش را از ۶ماه قبل کپی کرده بود و نسبت به رمز آگاهی داشت، توانسته بود از موجودی کارتش مبلغی را سرقت کند.

داستان کپی شدن کارت‌های بانکی مدت هاست که در رسانه‌ها مطرح می‌شود و اظهارات زیادی نیز در این زمینه مطرح شده؛ برخی بانک‌ها را مقصر می‌دانند و می‌گویند که امنیت کارت‌های بانکی باید بیش از این تامین شود، برخی دیگر هم مشتری را بخاطر در اختیار گذاشتن رمز کارت بانکی به فروشنده، سرزنش می‌کنند.

فارغ از مسائل، باید گفت که راهکارهای زیادی برای جلوگیری از متضرر شدن حاصل از کپی شدن کارت‌های بانکی وجود دارد، اما بسیاری از مشتریان به دلیل نداشتن اطلاعات در این زمینه، از هیچ کدام از آن‌ها استفاده نمی‌کنند!

بسیاری از شعبات بانک‌ها تنها به نوشتن یک هشدار و یا گفتن یک تذکر که: «رمز کارت شما محرمانه است.» بسنده می‌کنند. در حالی که مشتری فکر می‌کند تا زمانی که کارت بانکی در دستش باشد هیچ خطری تهدیدش نمی‌کند.

از سوی دیگر اما برخی از بانک‌ها می‌توانند در یک کارت چند حساب مجزا با چندین رمز متفاوت در اختیار مشتریان قرار بدهند، در صورتی که به هر دلیلی کارت مشتری کپی شود، (و سارق رمز کارت نقدی را از هر راهی چه دوربین‌های مخفی و چه در اختیار گذاشتن آن توسط مشتری بداند) سارق نمی‌تواند از حساب‌های دیگر، پول برداشت کند، زیرا که رمز سایر حساب‌ها را نمی‌داند. البته موارد بسیار زیادی به عنوان راهکار در این زمینه وجود دارد که سایت «فردا» در گزارشی مفصل به آن‌ها می‌پردازد.

باید گفت که فقط با چند راه حل ساده و اطلاع رسانی قوی به مشتریان توسط بانک‌ها از بسیاری از سرقت‌های این چنینی جلوگیری می‌شود و یا مشتری کمترین ضرر ممکن را متحمل می‌شود.

امید است که با همکاری‌های بانک‌ها و تقویت اطلاع رسانی آن‌ها یا ارائه خدماتی جدید برای مانع شدن از کپی شدن کارت‌های نقدی، شاهد کاهش آمار سرقت‌های این چنینی باشیم.