رویای هشت، هشت، هشت دولت تدبیر و امید/ در پسابرجام چقدر شعارهای اقتصادی دولت محقق شد؟

سرویس اقتصادی فردا:‌ هشت، هشت، هشت. این سه ۸ نماد قول اقتصادی دولت به مردم است. قول به افکار عمومی برای بهبود وضعیت اقتصادی و معیشتی که همواره با برجام گره خورده بود و دولتی‌ها حالا با به سرانجام رساندن برجام، دلیلی برای به تعویق انداختن آن ندارند. حالا اما با به سرانجام رسیدن برجام و عملی نشدن وعده‌های اقتصادی، محمد باقر نوبخت می گوید:‌ «از برجام باید به اندازه برجام انتظار داشته باشیم!» تا با کنایه غیرمستقیم به مردم بگوید نباید انتظار ویژه‌ای از برجام داشته باشند. اظهارات برجامی نوبخت در تضاد با گفته‌های پیشین دولتی‌ها سخنگوی دولت با تشریح دستاوردهای برجام،‌ گفته: درست است که تا زمانی که بتوانیم از ثمرات برجام به خوبی استفاده کنیم فاصله داریم اما گام به گام از ثمرات آن بهره برده‌ایم. او در ادامه اظهار کرده: دولت یازدهم زمانی کار خود را آغاز کرد که کشور به دلیل ورود تحریم‌ها به مرحله جدید، شرایط بسیار حساس و پرمخاطره‌ای داشت. صادرات نفت ایران به یک میلیون بشکه محدود شده بود و قرارهم بود که صادرات نفت ایران به صورت کامل تحریم شده و برنامه نفت در برابر غذا اجرا شود. آثار این تحریم‌ها در شاخص‌های کلان اقتصادی مثل رشد منفی نزدیک به 7 درصد و تورم بالای 40 درصد خود را نشان داد. نوبخت همچنین با بیان اینکه دولت تصمیم گرفت در مرحله اول اجازه ندهد تحریم‌ها تشدید شود و در مرحله بعد فرصتی فراهم کند که تحریم‌ها برداشته شود خاطرنشان کرده: دولت در این طرح بسیار مسئولانه عمل کرد و تواسنت با مذاکرات سخت، تحریم‌ها را از اقتصاد ایران حذف کند. برجام سه ماه قبل به تأیید طرفین رسید و اجرایی شد. البته در ماه‌های قبل از اجرای برجام با وجود همه سختی‌ها تورم کاهش یافت. البته آقای سخنگو از عدد محرمانه رشد اقتصادی نیز به نوعی رونمایی کرده و گفته: رشد اقتصادی ایران نیز پس از برجام تغییر کرد و به حدود یک درصد مثبت رسید که البته این عدد برای ما قانع کننده و مطلوب نیست، اما از نگاه هر ارزیاب منصفی، ‌اقدامات دولت می‌تواند قابل قبول تلقی شود. او همچنین تأکید کرده: با این وجود ما از سختی‌های مردم مطلعیم و رئیس جمهور و تمام اعضای دولت تمام تلاش خود را انجام می‌دهند تا این مشکلات حل شود و دستاوردهای برجام سریع‌تر آشکار شود. به این ترتیب است که به نظر می رسد دولت یازدهمی‌ها بعد از بالا بردن سطح توقع مردم از برجام، به تازگی دریافته‌اند که گره زدن مشکلات اقتصادی با برجام چه اشتباه استراتژیک بزرگی بوده است. وعده‌های پسابرجامی دولت این در حالی است که، هنوز از یادها نرفته است که محمد نهاوندیان، رئیس دفتر حسن روحانی در گفت وگوی نوروزی خود با یک مجله اقتصادی، به شعار « هشت، هشت، هشت » روحانی اشاره کرده بود و اعلام کرده بود این شعار می‌تواند هدف سیاست گذاری های سال آتی باشد. او گفته بود: هشت، هشت، هشت یعنی دستبابی به رشد 8 درصد اقتصادی، تورم و بیکاری. اگر چه پیش بینی می شود در تورم خیلی زود به این هدف دست یابییم اما رشد نرخ اقتصادی و وضعیت بیکاری چندان مناسب ارزیابی نمی شود. پاسخ های نهاوندیان اما نه فقط به خاطر اینکه او بخش خصوصی را به خوبی می شناسد و نه حتی به این دلیل که او اقتصاد خوانده اهمیت داشت بلکه به دلیل نزدیکی وی با حسن روحانی این اظهارات بسیار حایز اهمیت است. البته،‌ براساس لایحه پیشنهادی دولت دربرنامه ۵ سال ششم توسعه، هدف دولت دستیابی به رشد اقتصادی ۸ درصد در پایان برنامه است و این مساله اظهارات نهاوندیان را تایید می کند. این در حالی است که در طول دو سال گذشته تلاش دولت به طور عمده معطوف به برقراری برجام بوده و مشکلات اقتصادی به نوعی به برجام گره خورده بود. پیش از این نیز، در روزهای قبل از برجام محمدعلی نجفی مشاور اقتصادی رئیس جمهور توافق هسته ای را موجب سرعت خروج کشور از رکود معرفی می کرد و ولی الله سیف رئیس کل بانک مرکزی دولت یازدهم تاکید کرده بود، سال ۹۴ اقتصاد ایران بعد از توافق شکوفا خواهد شد. اتفاقی که البته تا پایان سال ۹۴ رخ نداد. وعده حل مشکلات اقتصادی پس از توافق اما صبح روز شنبه ۱۸ مهر ۹۴ بار دیگر از سوی رئیس جمهور مطرح شد و حسن روحانی به مردم گفت: بی تردید ما شاهد یک جهش در حرکت اقتصادی ورونق اقتصادی خواهیم بود. اما در هر حال هنوز که هنوز است با اجرایی شدن برجام هم وضعیت اقتصادی ایران و البته وضعیت معیشتی مردم بهبود نیافته است و هر روز این اخبار گرانی‌هاست که روی خط رسانه ها می‌رود. این در حالی است که افکارعمومی هنوز وعده‌های حسن روحانی را پیرامون بهبود اوضاع اقتصادی به یاد دارند. خصوصاً آن جمله معروف را که باعث شد اقبال عمومی به حسن روحانی بیشتر شود. رئیس دولت یازدهم در مناظرات انتخاباتی خود گفته بود: «باید هم چرخ سانتریفیوژ بچرخد و هم چرخ زندگی مردم» اما حالا با ۱۰۰۰ روزه شدن دولت و اجرایی شدن برجام نه تنها چرخ سانترفیوژها دیگر کوک نمی‌چرخد بلکه چرخ زندگی مردم هم سخت تر می چرخد. به این ترتیب است که انتظارات مردم از دوران بعد از برجام بالا رفته و افکار عمومی در انتظار بهبود وضعیت معیشتی و اشتغالی است که البته از ظواهر امر پیداست به این زودی‌ها محقق نخواهد شد.