رضا امیرخانی: رمان «لم یزرع» مرا شگفت‌زده کرد

سرویس فرهنگی فردا: نشست رونمایی از کتاب «لم یزرع» نوشته محمدرضا بایرامی با حضور جمعی از نویسندگان و کارشناسان ادبی برگزار شد. به گزارش رسانه خبری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، مراسم رونمایی از رمان «لم یزرع» نوشته محمدرضا بایرامی روز دوشنبه ۱۳ اردیبهشت در فرهنگسرای انقلاب اسلامی با حضور تعدادی از نویسندگان، مدیران فرهنگی و علاقه‌مندان به ادبیات برگزار شد. محمود صلاحی، حجت‌الاسلام حسن ناصری‌پور، قاسمعلی فراست، احمد دهقان، رضا امیرخانی، محمدعلی باشه‌آهنگر، شهریار عباسی، حسین فتاحی و صادق کرمیار از حاضران در این نشست ادبی بودند. برای نوشتن این کتاب به عراق سفر کردم محمدرضا بایرامی، نویسنده کتاب در مورد چگونگی شکل‌گیری رمان «لم یزرع» اینگونه توضیح داد: من به دلیلی از سال ۸۸ تمام تاریخ معاصر عراق در دوران صدام و قبلش را دقیق خواندم و آن را بسیار دراماتیک یافتم. اخبارش به خیلی از ما رسیده و می‌دانیم که هر تخیلی از آن عقب می‌ماند. کار پس‌زمینه تاریخ دارد که به حوادث دوره مدنظر داستان پرداخته می‌شود. این خواندن تاریخ باعث شد من وسوسه شوم این کار را بنویسم. به خصوص که پس زمینه تاریخی این کار یکی از وقایع مهم عراق است. تنها واقعه‌ای که به خاطر آن حکم اعدام به صدام دادند. بایرامی افزود: نزدیک شدن به این سوژه برایم سخت بود و چهار پنج سال جرئت نمی‌کردم شروعش کنم. طرح را برای دوستان نویسنده‌ام تعریف می‌کردم و نظرشان را می‌پرسیدم. یک بار هم به عراق رفتم که هر چند مدت کوتاهی بود، اما کمک کرد که فضا شگل بگیرد. برای نوشتن علاوه بر کتب تاریخی، مسائل دیگر را هم مطالعه کردم. حتی با مهاجرانی که آنجا زندگی می‌کنند، صحبت کردم. کتاب «لم یزرع» فضای متفاوتی دارد محمود صلاحی، رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، سخنران بعدی بود. او صحبت‌هایش را با ذکر دلایلش برای حضور در این نشست آغاز کرد و گفت: کتاب فضای متفاوتی دارد و من خواستم یک خداقوتی به نویسنده این کتاب بسیار خوب بگویم. ما رمان‌های دفاع مقدسی تعدادی داریم، البته نه در حد وسع و شان دفاع مقدس. ما بعضی از کشورها را داریم که در طول تاریخشان شاید جنگ را ندیدند یا برای جنگ‌های چندروزه چندین کتاب نوشته‌اند و ده‌ها فیلم و مستند ساخته‌اند. صلاحی با تشریح وضعیت کشورمان در دوران دفاع مقدس، خاطرنشان کرد: کشور ما طولانی‌ترین و بزرگترین جنگ منطقه و ناجوانمردانه‌ترین تهاجم چند سال اخیر را تجربه کرده است. دفاع مقدس دو وجه دارد، یکی ددمنشی دشمن و یکی پایمردی خودی. پس آن طرف می‌شود جنگ تحمیلی و این طرف می‌شود دفاع مقدس. به نظرم این کتاب خوب است و وضعیت دشمن را داخل خاک خودش نشان می‌دهد. ما هر چه گفتیم، دشمنی صدام و نیروهایش با ایران را نشان دادیم، ولی اینجا دارد دشمنی صدام با ملت خودش را نشان می‌دهد و از این جهت متفاوت است. این کتاب شگفت‌زده‌ام کرد رضا امیرخانی هم دیگر مهمان این برنامه بود که در مورد محمدرضا بایرامی و کتاب جدیدش تصریح کرد: من در سنی هستم که بیش از اینکه کتاب‌باز باشم، رفیق‌باز هستم و سعی می‌کنم برای جلسات رونمایی کتاب‌های دوستانم شرکت کنم، چون یک خسته نباشید به رفقا و دوستان است و همیشه می‌آیم. از آنجایی که رفیق‌باز هستم، مجبورم در جلسات رونمایی زیادی شرکت کنم و در مورد کتاب‌های رفقایم صحبت کنم. واقعیت این است که دیگر ۴۰ سال را رد کردم و خیلی از کتاب‌ها را نمی‌خوانم. می‌دانم که در جلسه رونمایی فلان دوستم که می‌روم چه چیزهایی باید بگویم و آنها را از قبل حفظم و می‌گویم. اما آقای رضا بایرامی کماکان جزو کسانی است که مجبورم برای آمدن در جلسه کتابش را تا ته بخوانم. خیلی روان و مثل همیشه دوست داشتنی بود و مهم‌تر از همه چیزی که مرا وادار می‌کند کار رضا بایرامی را بخوانم و شاید کار بعضی از دوستانم را نخوانم، این است که رضا هر بار دارد تجربه جدیدی را به ما ارائه می‌دهد و سعی نمی‌کند خودش را تکرار کند. تقریبا می‌توانم بگویم من با دیدن این کار شگفت‌زده شدم. وی افزود: این کار تکنیکی‌ترین یا بهترین کار رضا نیست، اما به نظرم این کار خارج از حوزه ادبیات، روشنکفرانه‌ترین کاری بود که رضا تا حالا انجام داده. این کار بدون اینکه ادعا داشته باشد و روی منبر برود، در فضای روشنفکری دینی و در فضای تقریب بود که امروز اولین مسئله جهان اسلام است. این نگاه یعنی نگاهی بیرون از ایران و حتی بیرون از اسلام به خودمان که خیلی ارزشمند است. در پایان این مراسم از کتاب «لم یزرع» با حضور محمود صلاحی، رئیس و حجت الاسلام حسن ناصری‌پور معاون فرهنگی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران رونمایی شد.