آفت‌کش‌هایی که درخت‌ می‌کشند!

خبرگزاری مهر: استان کرمان یک‌سوم باغ‌های کشور را در خود جای‌داده است و مقام دوم در سطح زیر کشت خرما و رتبه سوم تولید مرکبات را به خود اختصاص داده است؛ در کنار این تولیدات، محصولات جالیزی نیز در جنوب کرمان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار هستند و حداقل در پنج محصول در این دسته کرمان رتبه نخست را دارد و تمام این آمارها نشان می‌دهد که کشاورزی در کرمان زیربنای زندگی مردم استان است. اما در سال‌های اخیر باوجود شعارهای داده‌شده در زمینهٔ تولیدات ارگانیک اما راه‌یابی سموم و کودهای شیمایی به بازار به چالشی عمده در مسیر تولید محصولات سالم تبدیل‌شده است و اگر فرهنگ غلط استفاده از سموم را در کنار غیرعلمی بودن مصرف حجم بالای سموم کشاورزی را کنار هم بگذاریم به چالش عمده‌ای می‌رسیم که هم‌اکنون کشاورزی کرمان با آن دست‌وپنجه نرم می‌کند. تولیدات ارگانیک سرابی در دشتهای کشاورزی کشاورزان سنتی استان رغبت بسیاری به استفاده از سموم کشاورزی دارند و تقریباً اکثر این افراد هم در طول فعالیت‌های کشاورزی با کارشناسان جهاد کشاورزی و یا گیاه‌پزشکان مشورت نکرده‌اند بلکه بنا به تجربه و صحبت‌هایی که از دیگران شنیده‌اند به سم‌پاشی زمین‌های کشاورزی می‌پردازند. در سال‌های اخیر بسیار شنیده‌شده است که دام‌ها پس از استفاده از آب جاری در مزارع تلف‌شده‌اند و ریشه این پدیده نیز در وجود سموم و کودهای کشاورزی تقلبی و گاه منسوخ‌شده است. پس از تحریم‌ها طی سال‌های گذشته برخی دلالان برای استفاده از نیاز بازار به توزیع سم‌های قوی به‌خصوص سم‌های ارزان‌قیمت چینی روی آورده‌اند و درنتیجه تولید محصولات مرغوب نیز در سایه استفاده از این محصولات شیمایی با مشکل مواجه شده است. نکته قابل‌توجه اینکه گردش مالی بازار سم و کود شیمایی در استان کرمان رقم‌های چنان خیره‌کننده‌ای دارد که گاه در باور هم نمی‌گنجد و دلیل عمده داغ شدن این بازار استقبال کشاورزان به‌ویژه کشاورزان سنتی از این آشفته‌بازار است. برای مبارزه با آفات احتمالی که هرسال بروز می‌کند به یکی از سم فروشی‌ها مراجعه کردم و متصدی این واحد تجاری سمی را برای استفاده پیشنهاد داد که بعد از مصرف در زمان کوتاهی کل مزرعه خشک شد ادامه این روند کار را به‌جایی رسانده است که برخی از این کشاورزان نیز دادشان درآمده است و از مضرات استفاده از سموم کشاورزی می‌گویند. محمد احمدی یکی از این کشاورزان است که پس از خریداری سم تقلبی در بازار به‌شدت متضرر شده است. وی می‌گوید: برای مبارزه با آفات احتمالی که هرسال بروز می‌کند به یکی از سم فروشی‌ها مراجعه کردم و متصدی این واحد تجاری، سمی را برای استفاده پیشنهاد داد که بعد از مصرف در زمان کوتاهی کل مزرعه خشک شد. وی در خصوص دلیل استفاده از این سم افزود: تنها راه ما برای تهیه سموم مراجعه به این واحدهای تجاری است چون گمان می‌کنیم همگی دارای مجوز هستند و کسی هم که اقدام به فروش می‌کند از اطلاعات لازم در این زمینه برخوردار است. محمد زنگی‌آبادی هم از خسارت شدید به مزرعه‌اش پس از استفاده از سم خریداری‌شده خبر داد و افزود: به بنده گفته شد که این سم دارای مجوز رسمی و استاندارد است اما پس از استفاده مطابق با دستورالعمل محصول سال جاری از بین رفت. وی افزود: اگر راهکاری برای مبارزه بیوشیمیایی وجود داشته باشد ما استقبال می‌کنیم اما هرسال با هجوم آفت‌های مختلف مواجه می‌شویم و هرسال نیز آفت‌ها در مقابل سم‌های سال قبل مقاوم می‌شوند و کشاورز هم چاره‌ای جز بالا بردن قدرت سم ندارد. کشاورزان از سموم غیر مجاز استفاده نکنند مسئول حفظ نباتات کرمان اظهار داشت: از کشاورزان به‌صورت جدی می‌خواهیم که از مصرف بی‌رویه سموم کشاورزی خودداری کنند. ناصر طاهری افزود: فروشگاه‌های مجاز خریدوفروش سموم کشاورزی مشخص هستند و در صورت نیاز به خرید سم باید از این مراکز سم موردنیاز تهیه شود. وی افزود: با برگزاری کارگاه‌های مختلف و اطلاع‌رسانی از شیوه‌های گوناگون به کشاورزان توصیه‌شده است که در صورت نیاز به مصرف سم با کارشناسان گیاه‌پزشکی مشورت کنند و هرگونه استفاده نامناسب از سم‌های کشاورزی خسارت‌بار خواهد بود. وی افزود: بحث ساماندهی واحدهای خریدوفروش سم نیز به‌نظام مهندسی کشاورزی واگذارشده است. با واحدهای غیر مجاز برخورد می شود محسن کمال‌الدینی، رئیس سازمان نظام‌مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان نیز در گفتگو با مهر اظهار داشت: طی سال‌های اخیر اقدامات گسترده‌ای برای ساماندهی واحدهای فروش سم انجام‌شده است. وی گفت: نظارت کامل بر روی این واحدها وجود دارد و باید حتماً دارای پروانه فنی باشند. وی افزود: به واحدهایی که فاقد پروانه فنی هستند هشدار لازم داده و تعدادی از آن‌ها نیز بسته شدند و این نظارت با جدیدت همچنان ادامه دارد. وی گفت: سازمان نظام‌مهندسی قدرت اجرایی برخورد با واحدهای غیرمجاز را ندارد به همین دلیل به دستگاه‌های قضایی و انتظامی معرفی می‌شوند. طرح ساماندهی فروشگاه‌های غیرمجاز سموم کشاورزی رئیس پلیس امنیت عمومی استان، از پلمپ ۲۶ واحد صنفی متخلف در استان در راستای ساماندهی فروشگاه‌های غیرمجاز کشاورزی خبر داد. سرهنگ محمدباقر فلسفی نیز با اعلام اینکه از پایان سال گذشته با توافقنامه‌ای که اماکن ناجا با سازمان نظام‌مهندسی کشاورزی مبنی بر کنترل و نظارت بر سم فروشی‌های کرمان برقرار کرده است، گفت: در این راستا و با رعایت کلیه موازین شرعی و قانونی ۲۶ واحد صنفی متخلف در استان پلمپ شده است. ازآنجاکه آفت‌کش‌های کشاورزی تهدیدی جدی برای سلامتی انسان‌ها به شمار می‌رود از شهروندان خواست تا در صورت مشاهده هرگونه فعالیت غیرقانونی و غیرمجاز توسط افراد فرصت‌طلب و متخلف، مراتب را از طریق مرکز فوریت‌های پلیس ۱۱۰ با پلیس در میان بگذارند این مسئول انتظامی تصریح کرد: ۱۲۵ مورد تذکر برای رفع معایب به فروشگاه‌های توزیع سم در استان کرمان داده‌شده است. فلسفی با اشاره به اینکه ۴۰ مورد تعهد از فروشگاه‌های سم غیرمجاز گرفته‌شده است، یادآور شد: در این زمینه ۱۹۶ مورد بازدید انجام‌شده است. وی گفت: در این راستا ۱۹۶ قوطی سم غیرمجاز در راستای ساماندهی به فروشگاه‌های غیرمجاز کشاورزی در استان کشف شد. رئیس پلیس امنیت کرمان تصریح کرد: ازآنجاکه آفت‌کش‌های کشاورزی تهدیدی جدی برای سلامتی انسان‌ها به شمار می‌رود از شهروندان خواست تا در صورت مشاهده هرگونه فعالیت غیرقانونی و غیرمجاز توسط افراد فرصت‌طلب و متخلف، مراتب را از طریق مرکز فوریت‌های پلیس ۱۱۰ با پلیس در میان بگذارند تا نسبت به برخورد قانونی با آنان در سریع‌ترین زمان ممکن اقدام شود. باوجود تمام این توضیحات اما همچنان واحدهای سم فروشی در شهر و استان کرمان به نظر با کمترین نظارت ممکن مواجه هستند و خریدوفروش و مصرف سموم آن‌چنان بی‌رویه ادامه دارد که حالا کارشناسان از آلوده شدن خاک و آب در دشت‌های کشاورزی کرمان خبر می‌دهند. بسیاری از این واحدهای خریدوفروش انبارهای خود را بدون هیچ‌گونه مشکلی در سطح شهر راه‌اندازی کرده‌اند و انواع سم و کودهای کشاورزی را نیز در مجاورت خانه‌های ساکنان شهر ایجاد کرده‌اند و تجارت پرسود سم و کودهای کشاورزی در پهناورترین استان کشور همچنان ادامه دارد.