سونامی خشکسالی در خراسان‌جنوبی +تصاویر
استان خراسان جنوبی با بیشترین میزان کاهش بارندگی ها در کشور امسال در صدر جدول خشکسالی قرار گرفته و این موجب فرونشست گسترده زمین در دشت های این استان شده است.
سونامی خشکسالی آن‌چنان به جان استان خراسان جنوبی افتاده که هیچ‌چیز از درخت و باغ و چشمه و قنات و چاه گرفته تا ماهی و زنبور و حیات‌وحش و ... از آسیب آن در امان نمانده‌اند.
اکنون بعد از ۱۸ سال خشکسالی در این استان کویری به هر طرف که نگاه کنی، رد پای خشکسالی جایی عمیق بر جای گذاشته است.
خشک شدن قنات‌ها، از بین رفتن درختان، بیکاری کشاورزان و روی آوردن به شغل‌های کاذب، مهاجرت درصد قابل‌توجهی از ساکنین روستاها تنها بخشی از پیامدهای خشکسالی مداوم در این استان بوده است و اگر بخواهیم فقط فهرست‌وار به مسائل و مشکلات حاصل از خشکسالی و خسارت‌های آن در این استان اشاره‌کنیم، مثنوی هفتاد منی خواهد شد که درنهایت نیز حق مطلب در آن ادانشده است.
آثار و پیامدهای خشکسالی در استان خراسان جنوبی تا به آنجا پیش رفته است که رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی سال گذشته اعلام کرده بود ۵۰ درصد روستاهای خراسان جنوبی خالی از سکنه شده است.
هاشم ولی پور مطلق گفته است: از سه هزار و ۵۶۳ آبادی خراسان جنوبی، هزار و ۶۸۰ آبادی خالی از سکنه شده‌اند.
وی مهم‌ترین علل مهاجرت روستاییان را خشکسالی و بحران آب دانسته است.
به‌هرروی تمام امید کشاورزان استان به بارندگی‌ها پاییزه و زمستانه بود که مدیرکل هواشناسی استان و مدیرکل مدیریت بحران استان از ادامه روند خشک‌سالی‌ها در استان همچنان خبر دادند.
خراسان جنوبی در صدر جدول خشکسالی قرار گرفت
امسال آمارها حکایت از آن دارد که استان خراسان جنوبی بیشترین میزان کاهش بارندگی را به نسبت سایر استان‌های کشور داشته است.
مدیرکل هواشناسی خراسان جنوبی با اشاره به میزان بارندگی در استان از ابتدای مهر ۹۴، بیان کرد: میانگین بارندگی در استان از ابتدای مهر ۹۴ تاکنون، ۶۰.۱ میلی‌متر بوده است.
علیرضا خندان‌رو از کاهش ۳۲ درصدی میزان بارندگی نسبت به سال ۹۳ خبر داد و گفت: طبق بررسی‌های انجام‌شده خراسان جنوبی دومین رتبه کشوری در خشکسالی را دارد.
خندان‌رو اظهار کرد: همچنین میزان بارندگی‌ها به نسبت دوره آماری بلندمدت نیز ۴۲ درصد کاهش داشته است.
وی بیشترین کاهش بارندگی در دوره آماری بلندمدت را در بشرویه دانست و گفت: میزان بارندگی در این شهرستان ۷۸ درصد کاهش داشته است.
خشکسالی در فردوس و بشرویه بسیار شدید است
وی ادامه داد: شهرستان فردوس با کاهش ۶۰ درصدی میزان بارندگی نیز رتبه دوم در دوره آماری بلندمدت را داشته است.
بنا به گفته مدیرکل هواشناسی خراسان جنوبی شهرستان نهبندان کمترین کاهش میزان بارندگی را با ۲۵ درصد داشته است.
خندان‌رو بابیان اینکه میزان خشکسالی در نقاط استان نیز طبقه‌بندی می‌شود، افزود: شهرستان‌های فردوس و بشرویه در وضعیت خشکسالی بسیار شدید قرار دارند.
وی وضعیت خشکسالی شهرستان طبس را شدید دانست و گفت: بخشی از این شهرستان نیز وارد دوره خشکسالی بسیار شدید شده است.
خندان‌رو ادامه داد: بقیه نقاط خراسان جنوبی در وضعیت متوسط و سفید خشکسالی قرار دارند.
ممنوعیت‌های جدید آبی در استان
آثار خشکسالی موجب شده که آب سفره‌های زیرزمینی بیش از نیم متر افت داشته باشد و کیفیت آب کم شود و دشت‌های ممنوعه آبی استان نیز افزایش یابد.
مدیرعامل آب منطقه‌ای خراسان جنوبی از کاهش ذخیره مخازن آبی استان به میزان ۲۱ میلیون مترمکعب خبر داد و بیان داشت: از ۴۰ محدوده مطالعاتی آب در استان تعداد ۲۱ محدوده ممنوعه بحرانی شده است.
حسین امامی می‌گوید: در برخی نقاط استان افت سفره‌های زیرزمینی به بالای یک متر نیز می‌رسد.
وی بابیان اینکه کیفیت آب در ۲۳ محدوده مطالعاتی نیز کاهش‌یافته است، تصریح کرد: پیش‌بینی می‌شود ۵۰ درصد آب شرب استان نیاز به تصفیه شیمیایی داشته باشد که هزینه‌های سنگینی را به دنبال دارد.
وی نیز با اشاره به نگرانی‌ها برای تأمین آب شهرستان طبس در تابستان امسال گفت:درصورت تامین نشدن آب پشت سد نهرین طبس ممکن است مجبور به جیره بندی آب شویم.
فرونشست زمین و تهدیدات جدی برای تأسیسات زیربنایی استان
مدیرعامل آب منطقه‌ای خراسان جنوبی گفت: ۲۱ محدود مطالعاتی ممنوعه و ممنوعه بحرانی در استان در معرض تشدید پدیده فرونشست است.
وی با اشاره به فرونشست زمین در دشت سرایان، محدوده سه قلعه و منطقه آیسک و دشت فردوس گفت: متأسفانه شاهد عوارضی جدی در این دشت‌ها هستیم که برای تأسیسات زیربنایی ازجمله خطوط انتقال آب، گاز، راه‌ها و سایر موارد تهدید جدی تلقی می‌شود.
وی عنوان کرد: به دلیل برداشت بی‌رویه آب از سفره‌های زیرزمینی و ادامه خشک‌سالی‌ها در استان پدیده فرونشست زمین در استان تشدید شده است.
وی با اعلام اینکه قطعاً پدیده فرونشست سفره‌های زیرزمینی در اکثر دشت‌های استان رخ خواهد داد، بیان کرد: به دلیل بالا بودن کسری مخازن آبی استان به‌ویژه در محدوده‌های مطالعاتی سطح آب زیرزمینی استان در حال افت است.
وی با اشاره به اینکه راه مقابله و مبارزه فوری با این فرونشست‌ها وجود ندارد، تأکید کرد: باید با جدیت ابتدا کسری مخازن را به صفر برسانیم و سپس آن را تقلیل دهیم.
امامی با اشاره به برنامه‌های دنبال شده برای کاهش فرونشست‌ها ادامه داد: صدور پروانه‌های برداشت آب از محدوده‌های آبی را طی دو سال گذشته کاهش داده‌ایم.
وی خواستار همکاری سایر سازمان‌ها ازجمله جهاد کشاورزی برای کاهش برداشت آب از دشت‌های استان شد و افزود: هم‌اکنون ۹۰ درصد مصرف آب استان در بخش کشاورزی است که باید درزمینهٔ بهبود راندمان، تغییر کشت و از طرف دیگر اجرای آبیاری‌های تحت‌فشار باراندمان بالا ضربتی ورود کنیم.
مدیرعامل آب منطقه ای خراسان جنوبی بیان کرد: با اجرای این طرح‌ها می‌توانیم سطح زیر کشت را در استان ثابت نگه‌داشته تا به درآمد تولیدکنندگان کشاورزی لطمه وارد نشود.
بیلان آبی استان منفی ۱۸۲ میلیون مترمکعب
مدیرکل مدیریت بحران استانداری خراسان جنوبی نیز بابیان اینکه خراسان جنوبی در صدر جدول خشکسالی قرار دارد، گفت: بیشترین میزان خشکسالی را در شمال استان داریم.
ابوالحسن میر جلیلی با اشاره به کاهش ۶۰ درصدی بارندگی‌ها در شهرستان‌های طبس، بشرویه، فردوس و سرایان گفت: کاهش بارندگی‌ها و تشدید خشکسالی مطمئناً موجب هجوم آفات به بخش کشاورزی خواهد شد.
وی بابیان اینکه بیلان آبی استان هم‌اکنون منفی ۱۸۲ میلیون مترمکعب است، تصریح کرد: امیدواریم با برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده این رقم را بتوانیم به منفی ۱۶۲ میلیون مترمکعب برسانیم.
آنچه می‌تواند تب خشکسالی و تبعات آن را به این استان کم کند اگرچه انتقال آب به این استان کویری است اما این طرح بلندمدتی است که نیازمند اعتبارات میلیاردی است و تا زمان اجرای آن آثار حیات از این استان رخت بر خواهد بست و باید به فکر برنامه‌های کوتاه‌مدت در این زمینه بود و این راه کوتاه به‌جز مصرف بهینه آب نیست.