هشدار برای درد قفسه سینه

سلامت نیوز: اگر بشنوید که شخصی به دلیل مشکلات عروقی دچار حمله قلبی شده است، تعجب نخواهید کرد، اما اگر همین شخص، دچار آسیب شدید ریوی بشود،‌ شاید تعجب کنید. آمبولی ریه یا انسداد ناگهانی در عروق ریه، یک بیماری بسیار جدی و خطرناک است که می‌تواند سبب آسیب دائمی به ریه شود و با کاهش سطح اکسیژن در خون به ارگان‌های دیگر بدن نیز آسیب جدی برساند. آمبولی ریه زمانی اتفاق می‌افتد که یک لخته خون در پا به نام ترومبوز ورید عمقی از طریق جریان خون به ریه‌ها سفر کند. نکته مهم در مورد این بیماری آن است که حتی لخته‌های خون کوچک که از نظر قلبی مرگبار محسوب نمی‌شود، می‌تواند به ریه‌ها آسیب برساند. دکتر سعید علیپور پارسا، متخصص قلب و عروق با اشاره به این که آمبولی ریه بیماری بالقوه خطرناکی است که معمولا بر اثر تشکیل لخته در وریدهای اندام‌های تحتانی و کنده شده و حرکت آن در مسیر جریان خون به سمت عروق ریه اتفاق می‌افتد، درباره این بیماری می‌گوید: از آنجا که خون سیاهرگی با دریافت اکسیژن در مسیر عبور از ریه وارد قلب چپ و از طریق سرخرگ‌ها در بدن پخش می‌شود، انسداد عروق ریه به وسیله لخته (در صورت آمبولی ریه) مانع اشباع مناسب خون سرخرگی شده و از طرف دیگر بسته به سایز لخته، حجم خون مورد نیاز بطن چپ برای پمپاژ و تولید فشار خون مناسب در دسترس قرار نمی‌گیرد. وی در گفت‌وگو با جام‌جم می‌افزاید: در چنین شرایطی، فرد مبتلا با تنگی نفس حاد و در موارد شدید، افت فشار خون، شوک و کاهش سطح هشیاری به بیمارستان مراجعه می‌کند. در موارد خفیف‌تر، ممکن است تنها شکایت بیمار، تپش قلب، بی قراری و اضطراب باشد. تیر کشیدن قفسه سینه، علامتی خطرناک بنابراین وظیفه ریه‌ها تصفیه خون سیاهرگی با تبادل اکسیژن و ارسال خون سرخرگی تصفیه شده به قلب برای ارسال به اندام‌های بدن است. حال اگر یک لخته خون کوچک در وظیفه ریه‌ها اختلال ایجاد کند، خون تصفیه شده‌ای به قلب و دیگر ارگان‌های بدن نخواهد رسید. دکتر محمد‌رضا محمد‌حسنی، متخصص دیگری در زمینه قلب و عروق نیز با اشاره به این که لخته‌های خون‌های کوچک علامتی ایجاد نمی‌کنند، اما لخته‌های بزرگ‌تر با نشانه‌هایی چون تیر کشیدن قفسه سینه بیمار همراه هستند، می‌گوید: درد قفسه سینه علامت مهمی است که باید جدی گرفته شود، چرا که وجود یک لخته خون که وارد ریه‌ها می‌شود می‌تواند آن‌قدر خطرناک باشد که حتی مرگ ناگهانی بر اثر ایست قلبی بدهد. این متخصص در گفت‌وگو با جام‌جم تاکید می‌کند: اگر این درد با تنفس بیشتر شود و همراه با تنگی نفس باشد، بویژه در کسانی که زمینه مشکلات عروقی یا انعقادی خون دارند یا کم‌تحرک هستند، باید بسیار جدی گرفته شود و مورد پیگیری سریع قرار بگیرد. دکتر پارسا‌پور هشدار می‌دهد: آمبولی ریه در صورتی که یک لخته بزرگ یا لخته‌های خونی زیادی وجود داشته باشد، می‌تواند منجر به مرگ شود، اما درمان سریع می‌تواند زندگی بیمار را نجات یا خطر ابتلا به مشکلات آینده را کاهش دهد. فراموش نکنید، نیمی از افراد با آمبولی ریوی هیچ نشانه‌ای ندارند، ولی این بیماری می‌تواند با تنگی نفس، درد قفسه سینه یا سرفه خونی همراه باشد. وقتی خطر آمبولی ریه افزایش می‌یابد اغلب مبتلایان آمبولی ریه در شرح حال خود، یکی از موارد مسافرت طولانی، بستری یا جراحی از جمله جراحی لگنی یا اندام‌های تحتانی، مصرف داروهای منجر به افزایش انعقادپذیری خون از قبیل داروهای هورمونی بویژه داروهای جلوگیری از بارداری، زمینه واریس اندام‌های تحتانی یا زمینه ارثی آمبولی ریه را دارند. دکتر علیپور با اشاره به این مطالب تاکید می‌کند: وجود واریس اندام به‌طور نسبی، ریسک آمبولی ریه را افزایش می‌دهد، ولی در شرایط بی‌تحرکی و مسافرت طولانی، احتمال لخته شدن خون در اندام‌ها بیشتر است. این متخصص قلب و عروق می‌افزاید: شکستگی اندام‌تحتانی نیز موجب بی‌تحرکی بیمار می‌شود و معمولا نیاز به جراحی دارد. همچنین گاهی در ساعات اولیه بعد از شکستگی، قسمتی از چربی مغز استخوان وارد گردش خون و موجب آمبولی ریه می‌شود که درمان آن به مراتب سخت‌تر است و می‌تواند کشنده باشد. بی‌تحرک ماندن، بزرگ‌ترین خطر در افرادی که زمینه تشکیل لخته وجود دارد، توصیه می‌شود در مسافرت طولانی زمینی در فواصل دو تا سه ساعت یکبار به مدت حدود 10 دقیقه قدم بزنند و در مسافرت هوایی نیز داخل هواپیما به‌طور مرتب پا‌ها را حرکت دهند و پیاده‌روی داشته باشند. در ضمن توصیه می‌شود این افراد طی مسافرت طولانی جوراب واریس بپوشند. دکتر محمدحسنی با تاکید بر این که بی‌تحرکی و کم‌تحرکی، بزرگ‌ترین عامل خطر در ایجاد لخته خون در اندام تحتانی است و خطر آمبولی ریه را بشدت افزایش می‌دهد، می‌گوید: حتی کسانی که در کما هستند یا به دلیل جراحی ناحیه تحتانی برای مدتی نمی‌توانند تحرک داشته باشند باید از تشک‌های مواج استفاده کنند یا پاهایشان ماساژ شود. همچنین توصیه می‌شود، چنین افرادی بعد از جراحی از داروهای رقیق‌کننده خون استفاده کنند. به گفته دکتر علیپور، در موارد پر خطر نظیر جراحی‌ لگن و اورتوپدی لازم است برای جلوگیری از این عارضه، آمپول رقیق‌کننده خون طی بستری، قبل و بعد از عمل با دوز کم و به طور روزانه تزریق شود. در مسافرت‌های بین‌قاره‌ای نیز در افراد با‌ سابقه قبلی آمبولی ریه، تزریق یک نوبت از این آمپول قبل از سوار شدن به هواپیما می‌تواند احتمال عود بیماری را از بین ببرد. به خاطر داشته باشید، پیشگیری بهترین درمان برای آمبولی ریه است که می‌تواند خطر ابتلا به ترومبوز ورید عمقی (DVT) را به حداقل برساند.