چگونگی قتلِ اولین شهیدِ ترور پس از انقلاب
سپهبدِ شهید ولیالله قرهنی (قرنی) کمتر از سه ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران ترور شد تا نخستین شهید ترورهای عوامل ضدانقلاب لقب بگیرد. اعضای گروه فرقان، چند روز بعد از ترور او، استاد مرتضی مطهری را ترور کردند.
کد خبر :
513942
خبرگزاری ایسنا: «تاریخ ایرانی» در اینباره مینویسد: در روز ۳ اردیبهشت ۱۳۵۸ سرلشکر ولیالله قرهنی، رئیس سابق ستاد ارتش ترور شد. روزنامه کیهان بعدازظهر همان روز در گزارشی نوشت: آخر وقت امروز اعلام شد که سرلشکر قرهنی در پی یک ترور مسلحانه در بیمارستان مهر تهران جان سپرد. قرهنی در سالهای ۳۴ تا ۳۶ در سمتهای ریاست رکن ۲ ستاد ارتش و معاونت ستاد ارتش انجام وظیفه کرده بود و ۲۲ سال پیش به علت فعالیتهای ضد رژیم مورد تعقیب قرار گرفت و به سه سال زندان محکوم شد. پس از پیروزی انقلاب سرلشکر قرهنی به ریاست ستاد کل ارتش جمهوری اسلامی ایران منصوب شد و چندی پیش، پس از حوادث کردستان از کار برکنار شد. رئیس سابق ستاد ارتش جمهوری اسلامی ایران، صبح امروز در خیابان پهلوی سابق ترور شد. طبق اطلاع رسیده حادثه حدود ساعت ۱۱:۳۰ صبح در حالی سینما امپایر رخ داد و به گفته شاهدان یک موتورسوار مسلح به سوی سرلشکر قرهنی تیراندازی کرده و دو گلوله از ناحیه پا و شکم به او اصابت کرده است. در این حادثه مهاجم از مسلسل یوزی استفاده کرده است. قرهنی را پس از حادثه تیراندازی به بیمارستان منتقل کردند و بلافاصله به اتاق عمل بردند اما تلاش برای
نجات وی موثر واقع نشد و نامبرده درگذشت. ظهر امروز در یک تماس تلفنی با سرلشکر ناصر فربد، رئیس ستاد کل ارتش جمهوری اسلامی ایران، وی گفت: به طوری که به ما اطلاع دادهاند، یک موتورسوار مسلح به مسلسل یوزی به طرف سرلشکر قرهنی تیراندازی کرده است. از طرف ارتش، رئیس بهداری ارتش و یک تیم پزشکی به بیمارستان مهر اعزام شدند تا چگونگی حادثه را مورد بررسی قرار داده و اقدامات لازم را برای معالجه به عمل آورند. مسئولان بیمارستان مهر نیز اعلام کردند که در این حادثه دو نفر که مورد اصابت گلوله قرار گرفتهاند به بیمارستان منتقل شدهاند؛ اما هویت شخص دیگر هنوز مشخص نشده است. روایت شاهدان عینی به دنبال سوءقصد به سرلشکر قرهنی، گمانهزنیها درباره عاملان این ترور آغاز شد و در این میان روایتهای شاهدان عینی از جمله مهمترین و قابلتوجهترین سرنخها در این ماجرا بود. روزنامه کیهان نوشت: «تاکنون هویت تروریستها که لباس یکی از آنها کت و شلوار شکلاتی رنگ بوده شناسایی نشده است. شهود عینی که متوجه فرار تروریستها شده بودند، گفتند: ما آنان را که دو نفر بودند در حالی که اسلحه به دستشان بود، دیدیم که با شتاب سوار یک موتورسیکلت چهار
سیلندر شدند و گریختند. مدیر قنادی مهریزدی نجمآبادی، جنب بیمارستان مهر گفت: وانتی با شتاب جلوی قنادی متوقف کرد و جویای در بیمارستان شد. من بیمارستان را نشان دادم. راننده گفت: تیرخورده داریم. من بلافاصله به کمک ایشان شتافتم. قرهنی را که لای پتو پیچیده شده بود بغل کردم. شخص همراه ایشان را هم که گویا پردهکوب بوده و در منزل قرهنی مشغول به کار بوده توسط چند نفر به بیمارستان انتقال دادیم. خانم ایشان که همراهشان بود به محض انتقال قرهنی گفت: کمک کنید، قرهنی را ترور کردند. این شاهد اضافه کرد که دو گلوله به سینه و پای قرهنی اصابت کرده بود و پردهکوب نیز از ناحیه قلب تیر خورده بود. هر دو مجروح به بخش جراحی انتقال یافتند اما سرلشکر قرهنی چند لحظه بعد از انتقال به بخش جراحی درگذشت.» همسرم شهید شد یک روز پس از ترور قرهنی، روزنامه کیهان بار دیگر به سراغ برخی از همسایههای رئیس سابق ستاد ارتش رفت و روایت آنها را از ماجرای سوم اردیبهشت جویا شد. در این گزارش که با تیتر «ما شاهد ترور قرهنی بودیم» منتشر شده بود، قاتلان قرهنی دو جوان مسلح معرفی شده بودند که زمانی که قرهنی در حیاط خانهاش در یکی از فرعیهای منشعب
از خیابان پهلوی (ولیعصر) در حال قدم زدن بود او را به گلوله بستند. به گفته شاهدان مهاجمان از یک هفته پیش خانه قرهنی را تحت نظر داشتند. این روزنامه همچنین از کشف یک خشاب پر از فشنگ در محل ترور قرهنی خبر داد. کیهان همچنین سخنان همسر قرهنی را به چاپ رسانده بود: «همسر سرلشکر قرهنی از ترور و قتل وی بهتزده شده است. او بعد از ترور شوهرش دچار شوک شده و قادر به حرف زدن پیرامون این حادثه نیست. او امروز به خبرنگار کیهان گفت: میخواهید چه بگویم، شوهرم شهید شد. با شهادتش من همه چیزم را از دست دادم ... و دیگر نتوانست به حرفهایش ادامه بدهد ... گزارشهای رسیده از منابع موثق حاکی است که عملیات لازم برای شناسایی عناصر مسئول در ترور سرلشکر قرهنی، آغاز شده است. یکی منبع مطلع گفت: به احتمال قوی، یک گروه تندرو ارتجاعی، در ترور سرلشکر قرهنی دست داشته است که اطلاعاتی برای تعقیب افراد وابسته به آن به دست آمده است.» این نمونهای از اخباری است که طی روزهای پس از ترور قرهنی در مطبوعات آن زمان به چاپ میرسید. در پی این واقعه، حداقل دو گروه مسئولیت ترور را برعهده گرفتند. اولین گروه، گروهی ناشناخته به نام «سلحشوران خلق»
بودند. روزنامه کیهان در اینباره نوشت: «شخصی طی یک تماس تلفنی با تحریریه کیهان ادعا کرد که گروه سلحشوران خلق مسئول این ترور است. وی که خود را وابسته به این گروه معرفی میکرد، به پرسشهای مکرر کیهان پاسخی نداد.» دومین گروهی که طی اعلامیهای مسئولیت ترور سرلشکر قرهنی را برعهده گرفت «گروه فرقان» بود. گروه فرقان در این اعلامیه ضمن متهم کردن قرهنی، این ترور را «اعدام انقلابی» قلمداد کردند. روزنامه کیهان همان روزها در معرفی گروه فرقان چنین نوشت: در روزهایی که امام خمینی میخواست به تهران بیاید و فرودگاههای کشور را بسته بودند، گروه فرقان اعلامیهای داد، نام فرقان با حروف سرخ در بالای اعلامیه چاپ شده بود. اعلامیه با آیاتی از قرآن شروع میشد و در ابتدای آن، با استناد به سخنان و آثار دکتر علی شریعتی، کلا همه جناحهای مرتجع و مبارز و مترقی روحانیت را محکوم کرده بود. گروههای چپ نیز مورد حمله این اعلامیه واقع شده بود. گروه فرقان در آخرین اعلامیه خود، مردم را برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد علت این ترور، به خواندن شماره آینده نشریه خود دعوت کرده است. از این گروه کتابی زیر عنوان «توحید» چاپ شده است که در آن از تز
«اسلام بدون روحانیت» دفاع شده است. این گروه با اعتقاد به اینکه «گروه پیشتاز انقلاب» از مسیر اصلی منحرف شده است، پرداختن به کار «سیاسی - نظامی» را توصیه میکند. بنا به اطلاعات کسب شده، رهبریِ گروه فرقان با طلبهای است به نام گودرزی. وی در مدرسه شیخ عبدالحسین بازار تهران زندگی میکرد که به علت کجرفتاری و درس نخواندن اخراج شد. گفته میشود این گروه که بسیار کوچک است، بیشتر از ایدئولوژی پایبند تاکتیک است و در نتیجه از پاسخگویی به مسایل اساسی اجتماعی از دیدگاه اسلام عاجز است. این گروه در اعلامیهای که فروردینماه جاری انتشار داده، نسبت به موضع امام خمینی جهتگیری منفی نشان داد. از اعضای برجسته این گروه شخصی به نام آشوری است که کتاب «توحید» را نوشته است. در نشریات این گروه از نهضت اسلامی ایران، انتقادهای شدیدی شده و برخلاف نظر تمام گروهها، سازمانها و افکار عمومی، جنبش را ملهم از خارج میداند. عاملان ترور شناسایی شدند روز ششم اردیبهشتماه بود که روزنامهها از شناسایی عاملان ترور خبر دادند. کیهان نوشت: «متهمان که یک گروه ۶-۵ نفری هستند و بین آنها یک نظامی هم وجود دارد شناسایی شدهاند. چگونگی ماجرای ترور
قرهنی به وسیله یک دانشآموز در یکی از مدارس تهران افشا شد. این دانشآموز روز چهارشنبه هفته قبل از ترور، ماجرای ترور سرلشکر قرهنی و دو شخصیت برجسته دیگر را که قرار بود ترور شوند برای دوستان خود تعریف کرد ولی دوستان او ماجرا را به شوخی گرفتند تا اینکه روز دوشنبه گذشته سرلشکر قرهنی ترور شد. پس از این حادثه جریان به پاسداران منطقه ۹ تهران اطلاع داده شد و پاسداران پس از بررسیهای لازم این دانشآموز را دستگیر و به تحقیق از او پرداختند. این دانشآموز چگونگی تشکیل جلسه چند تن را که بین آنان یک افسر ارتش نیز میباشد و طی آن تصمیم به ترور سرلشکر قرهنی و دو تن از شخصیتهای مذهبی و مملکتی گرفته بودند، فاش کرد.»