پرداخت ۴۴ هزار میلیارد وام ازدواج!

سرویس اقتصادی فردا؛ روزنامه آرمان نوشت: بر اساس اظهار نظر تازه‌ای که سخنگوی کمیسیون تلفیق انجام داده است، وام ۲۰ میلیون تومانی ازدواج، شامل کسانی که قبلا پرونده تشکیل داده‌اند اما هنوز وام دریافت نکرده‌اند نیز می‌شود. مجلس در جریان بررسی جزئیات بودجه ۹۵ وام سه میلیون تومانی ازدواج را برای هر یک از زوجین به ۱۰ میلیون تومان افزایش داده است. در حالی این طرح به تصویب رسیده است که در سال‌های اخیر مشکلات اقتصادی مربوط به تامین هزینه‌های مراسم ازدواج یکی از دلایل تاخیر در این امر قلمداد می‌شود. در حالی که در این چند ساله افراد زیادی نسبت به پایین بودن میزان وام ازدواج انتقاد داشتند، پرداخت همین وام اندک نیز با مشکلات عدیده‌ای همراه بود، به طوری که بسیاری از زوج‌ها با وجود اینکه مدت‌ها در صف وام ازدواج بودند موفق به دریافت آن نشدند؛ مشکلی که به نظر می‌رسد با افزایش میزان وام ازدواج تشدید شود. ازدواج نکردن در ایران به مرز بحران رسیده است، چرا که برخی آمارها نشان می‌دهد در شرایط کنونی تعداد جوانان مجرد به بیش از ۱۲ میلیون نفر رسیده است. این امر دلایل فرهنگی، اجتماعی، روانی و ... مختلفی دارد، اما مسائل اقتصادی هم در عدم ازدواج جوانان نقش به‌سزایی داشته و از اهمیت بالایی برخور دارند. از طرفی مسئولان و رسانه‌ها با تبلیغات مختلف سعی در ترغیب جوانان به ازدواج دارند، از طرف دیگر کوششی در رفع مشکلات جوانان نمی‌کنند و حتی در مواقعی با ایجاد موانع مختلف بر سر راه جوانان، خود سدی در برابر ازدواج می‎‌‌شوند. به طور مثال وعده و وعید بانک‌ها برای پرداخت وام ازدواج در سال‌های گذشته بارها به تاخیر افتاده و فقط امیدی کاذب در جوانان به وجود آورده است. چه بسا افرادی که پشت این وام‌ها ماندند و بانک‌ها به بهانه‌های مختلف از جمله کمبود منابع از پرداخت تسهیلات سرباز می‌زدند. اما به نظر می‌رسد دلیل اصلی بانک‌ها در این تاخیر از سود پایین وام‌های ازدواج نشات می‌گیرد. حال با تمام مشکلاتی که در مقوله پرداخت وام در سال‌های گذشته وجود داشت، این بار شاهد افزایش وام ازدواج تا ۲۰ میلیون تومان هستیم و سوال اصلی این است که آیا بانک‌هایی که در گذشته توانایی پرداخت شش میلیون تومان وام نداشتند، اکنون می‌توانند وام ۲۰ میلیون تومانی پرداخت کنند یا خیر؟ میلیارد‌ها تومان وام ازدواج برای پاسخ به سوال بالا، کافی است به میزان ازدواج در سال‌های گذشته نگاهی داشته باشیم تا براساس آن مقدار بودجه لازم برای پرداخت وام را پیش‌بینی کنیم. آخرین آمار رسمی که در زمینه تعداد ازدواج در یک سال منتشر شده است مربوط به سال ۹۳ است و هنوز آمار مشخصی از میزان ازدواج در سال ۹۴ وجود ندارد.(طبق آمار منابع غیررسمی تعداد ازدواج در سال ۹۴ به ۶۸۰ هزار ازدواج رسیده است.) به گفته رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور در سال ۹۳، ۷۱۲ هزار و ۸۷۵ ازدواج در این سال به ثبت رسیده است. حال اگر به طور فرض برای سال ۹۵ هم این تعداد ازدواج را در نظر بگیریم، پس بانک‌ها برای پرداخت وام ازدواج ۲۰ میلیون تومانی در سال ۹۵ باید بیش از ۱۴ هزار میلیارد تومان منابع تخصیص دهند. البته پرداخت این مقدار وام در صورتی است که تمامی زوجین تقاضای وام ازدواج داشته باشند. بدیهی است که تعدادی از افراد بدون نیاز به وام ازدواج توانایی تشکیل خانواده دارند. علاوه بر این، سخنگوی کمیسیون تلفیق در سخنان خود به این امر هم اشاره داشت که زوج‌هایی که در سال‌های گذشته تقاضای وام داشتند اما به آنها وام تعلق نگرفت نیز مشمول وام ازدواج ۲۰ میلیون تومانی می‌شوند. طبق آمار رسمی و به گفته وزیر ورزش و جوانان در آبان ماه ۹۴، حداقل ۵/۱ میلیون زوج که در سال‌های گذشته متقاضی دریافت وام ازدواج بودند، بدون دریافت تسهیلات، ازدواج کردند. حال اگر این تعداد زوج را به مشمولان دریافت وام بیفزاییم، حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان وام باید به این افراد تعلق بگیرد. پس در مجموع امسال باید حدود ۴۴ هزار میلیارد تومان برای پرداخت وام ازدواج جوانان هزینه شود. البته به گفته مصباحی مقدم، رئیس کمیسیون بودجه، ۱۰۲ هزار میلیارد تومان منابع قرض الحسنه موجود است که ۳۶ هزار میلیارد تومان آن پس انداز و ۶۲ هزار میلیارد تومان آن نیز جاری است و از این محل می‌توان وام ازدواج جوانان را تامین کرد. عدم پرداخت وام ازدواج به دلیل سود پایین هادی حق‌شناس، کارشناس اقتصادی، در زمینه ظرفیت منابع بانکی و توانایی بانک‌ها در پرداخت وام ازدواج در گفت و گو با «آرمان» می‌گوید: بدیهی است که پرداخت هر وامی نیاز به منابع دارد و باید درباره چگونگی پرداخت آن در ابتدا تمهیدات لازم انجام شود. معمولا برای پرداخت این وام‌ها از ظرفیت منابع بانکی استفاده می‌کنند و از منظر اقتصادی اگر این وام‌ها پرداخت شود شاهد تحریک تقاضا می‌شویم. او در ادامه می‌افزاید: ظرفیت بازار پولی ما بیش از ۴۴ هزار میلیارد تومان تسهیلاتی است که پیش‌بینی می‌شود. به عبارت دیگر بازار پول و بانک‌های ما چنین ظرفیتی را دارند، اما بانک‌ها متناسب با سیاست‌های خود اقدام به پرداخت تسهیلات می‌کنند. ممکن است بانک‌هایی که قصد پرداخت این وام‌ها را دارند اولویت‌های دیگری مثل صنعت داشته باشند. باید به این بانک‌ها عرض شود که این وام‌ها به طور عمده برای خرید کالا و مایحتاج ازدواج خرج می‌شود و به طور غیرمستقیم بر صنعت و دیگر بخش‌ها هم تاثیر می‌گذارد. این کارشناس اقتصادی اعتقاد دارد: همچنین بانک‌ها سال‌های سال است که در زمینه پرداخت وام فعالیت دارند و هم از لحاظ ظرفیت منابع و هم از لحاظ تجربه جای هیچ گونه نگرانی وجود ندارد. حق شناس در پاسخ به این سوال که چرا بانک‌ها در سال‌های گذشته از پرداخت وام ازدواج سرباز می‌زدند، می‌گوید: همه مسائل به انگیزه بانک‌ها بستگی دارد. به نظر می‌رسد بانک‌ها به دلیل سود پایین وام‌های ازدواج از آن استقبال نمی‌کنند و به بهانه‌های مختلف آن را به تعویق انداختند که امروزه شاهد خیل عظیمی از متقاضیان وام ازدواج هستیم که همچنان بعد از گذشت سال‌ها موفق به اخذ وام نشده‌اند. وام‌هایی که صرف سفرهای استانی شد اواخر دولت دهم بود که زوج‌های جوان پس ازمراجعه به بانک‌ها متوجه شدند باید زمان زیادی را برای دریافت کمترین کمک دولتی که به صورت وام ازدواج در قالب قرض الحسنه پرداخت می‌شد، صرف کنند. درابتدا ماجرای توقف وام از شهرستان‌ها آغازشد و کم کم موج آن به کلان‌شهرها و پایتخت رسید. زوج‌های جوان ماه‌ها در نوبت وام ازدواج بودند و بسیاری ازآنها نیز تاکنون موفق به دریافت وام نشده‌اند و حتی شاید بسیاری از آنها اکنون صاحب فرزند و اولاد هم شده باشند. در حال حاضر نیز بیشترین زوج‌هایی که متقاضی وام ازدواج هستند مربوط به سال‌های ۸۸ تا ۹۲ است، این یعنی زوج‌های بسیاری در دولت دهم موفق به دریافت وام ازدواج نشدند و با روی کار آمدن دولت یازدهم همچنان متقاضی وام ازدواج هستند. از سال ۹۲ تا کنون هم حدود تعداد قابل توجهی ازدواج به ثبت رسیده است که این تعداد زوج هم متقاضی وام ازدواج هستند و بی شک به بازماندگان وام ازدواج سال‌های قبل افزوده شده اند. البته چندی پیش محمود گودرزی، وزیر ورزش و جوانان دولت یازدهم، همزمان با اعلام خبر از سرگیری اعطای وام ازدواج بعد از وقفه‌ای چند ساله، اظهار کرد که احمدی‌نژاد، از بودجه اختصاص‌داده‌ شده به وام ازدواج جوانان، برای تامین مخارج سفرهای استانی‌اش برداشت انجام می‌داده و این اقدام موجب شده بود که در سال‌های پایانی دوران ریاست‌جمهوری او، بودجه‌ای برای اعطای وام ازدواج باقی نماند و اعطای این وام متوقف شود. حال باید دید بانک‌هایی که از اعطای وام‌های شش میلیون تومانی امتناع می‌ورزیدند، از پرداخت وام‌های ۲۰ میلیون تومانی استقبال می‌کنند یا این مصوبه مجلس هم فقط بر روی کاغذ اجرا می‌شود؟!