کبدتان را چقدر می‌شناسید؟

کیهان: بیماری‌های کبدی بسیار متفاوت هستند که از مشهورترین آنها می‌توان به هپاتیت، سیروز کبدی، کبد چرب و انسداد مجاری صفراوی اشاره کرد. هر کدام از این بیماری‌ها قادرند علائمی را روی پوست باقی بگذارند. بهتر است هیچ وقت کبدتان را دست‌کم نگیرید. کبد یکی از بزرگترین و مهم‌ترین عضوهای داخلی بدن است. وظایف کبد این عضو با وزنی بین یک تا یک و نیم کیلوگرم، 500 وظیفه متفاوت حیاتی را برعهده دارد. وظایف این عضو مهم طیف گسترده‌ای از متابولیسم درشت‌مغذی‌ها یعنی قندها، چربی‌ها و پروتئین‌ها، ذخیره‌سازی مواد معدنی و ویتامین‌های گوناگون را دربر می‌گیرد. تولید صفرا برای هضم چربی‌ها و خنثی‌سازی آمونیاک که ماده‌ای بسیار سمی و مضر است، از دیگر وظایفی است که کبد برعهده دارد. بیماری‌های کبدی بیماری‌های کبدی بسیار متفاوت هستند که از مشهورترین آنها می‌توان به هپاتیت، سیروز کبدی، کبد چرب و انسداد مجاری صفراوی اشاره کرد. هر کدام از این بیماری‌ها قادرند علائمی را روی پوست باقی بگذارند. کم‌کاری کبد اگر کبد در یکی از عملکردهای خود (تامین انرژی، نیازهای دارویی، دفع سموم و...) کوتاهی کند، بیماری‌های مختلفی ممکن است به وجود آید. به عنوان مثال بعد از خوردن گوشت، اسید اوریک در بدن ترشح می‌شود؛ وظیفه کبد این است که حدود 95 درصد آن را به اوره تبدیل کند تا از طریق کلیه دفع شود اما اگر به هر دلیلی کبد در این کار کوتاهی کند، میزان زیادی از اسید اوریک وارد خون شده و فرد در معرض ابتلا به نقرس قرار می‌گیرد یا سنگ‌های اسیداوریکی در بدنش تشکیل می‌شود. ممکن است کبد از نظر بافت‌شناسی و فیزیولوژیکی مشکلی نداشته باشد اما کوچکترین نقص در عملکردش می‌تواند پیامدهای خطرآفرینی را برای فرد به همراه داشته باشد. برای همین توصیه می‌شود در حفظ سلامتی این بخش از بدن بکوشید. در کل بیماری‌های کبدی می‌توانند با بروز برخی عوارض پوستی در بیماران همراه باشد. در مورد هورمون‌ها، متابولیسم چربی و کلسترول، اگر کبد به درستی عمل نکند ممکن است عواقبش به پوست هم سرایت کند و آکنه و جوش‌های پوستی ایجاد شود. بیماران سیروزی چرا سیاه می‌شوند؟ سیروز کبدی (اصطلاحی پزشکی است که برای توصیف تخریب تدریجی کبد، در نتیجه وارد آمدن آسیب مزمن به این اندام به کار می‌رود) نیز یکسری عارضه‌های پوستی را در افراد ایجاد می‌کند. افرادی که به بیماری سیروزی مبتلا هستند به دلیل سوختگی خون، رنگ پوست‌شان تیره و متمایل به سیاه می‌شود. خون چطور دچار سوختگی می‌شود؟ عفونت‌های ویروسی مثل هپاتیت B و C به طور فعال تولید مثل می‌کنند و به دلیل ضعف سیستم ایمنی باعث تخریب سلول‌های کبدی می‌شوند. از تخریب سلول‌های کبدی سمومی ترشح می‌شود که قادرند خون را هم دچار اختلال کنند. این اختلال‌ها باعث خفگی خون و تیرگی آن شده که به آن خون سوخته می‌گویند. تیرگی خون به مرور زمان روی پوست رسوب می‌کند که سیاهی پوست در این افراد ناشی از این فرآیند است. چرا کبد چرب می‌شود؟ خیلی از اوقات شنیده‌اید که می‌گویند فرد کبدش چرب است اما تا به حال شده از خود بپرسید که: کبد چرب به چه معناست؟ وقتی پای چربی‌های اشباع شده (بدترین نوع چربی) مثل روغن پالم که در روغن نباتی‌ها موجود است به برنامه غذایی افراد باز شود، باید منتظر عواقب آن هم باشیم. این چربی‌ها به مرور راه مویرگ‌هایی را که وظیفه‌شان خون‌رسانی به سلول‌های کبدی است، مسدود می‌کنند؛ در نتیجه سلول‌های کبدی دچار کم‌خونی و سپس مرگ می‌شوند و جای این سلول‌ها چربی‌ها قرار می‌گیرند. بعد از طی این فرآیند می‌توان گفت کبد فرد چرب است که البته انواع مختلفی دارد (کبد نوع1، نوع 2، نوع 3 و نوع 4). چربی کبد تاثیر زیادی روی پوست نمی‌گذارد، فقط ممکن است گاهی اوقات باعث ورم و باز شدن منافذ پوستی شود. مراقب باشید صفرای‌تان اتصالی نکند ترشح صفرا یکی از مهم‌ترین عملکردهای کبد است که در تمیزسازی کبد و جذب چربی غذا از روده نقش بسیار مهمی دارد. صفرا از طریق مجاری صفراوی به کیسه صفرا می‌ریزد و از آنجا به لوزالمعده و روده کوچک وارد می‌شود. اما کوچکترین اختلال در مسیر حرکت صفرا ممکن است باعث افزایش سطح صفرا در جریان خون شود. به همین دلیل اگر با زردی پوست و زردی چشم‌ها (قسمت سفیدی چشم) مواجه شدید، بدانید که در مسیر صفرای شما اختلالاتی ایجاد شده است. همچنین نشانه دیگر آن خارش گسترده و شدید پوست است. اگر این مشکل به موقع تشخیص و درمان نشود، این زردی پوست به مرور زمان تغییر حالت و رنگ داده و به تیرگی و لک منجر می‌شود. شاید برخی از خانم‌ها و آقایان با این لکه‌های تیره‌رنگ بیشتر در ناحیه پوست سینه و کتف برخورد کرده باشند که ناشی از بروز این مشکل است. منشأ لکه‌های بارداری از کجاست؟ تا اینجا به اختلال عملکرد کبد اشاره کردیم اما بعضی از عوامل مثل قرص‌های ضد حاملگی یا دوران حاملگی هم ممکن است روی کبد اثرات بدی بگذارند؛ تغییرات هورمونی در دوران بارداری و مصرف قرص‌های ضد بارداری که هورمونی هستند، فشار مضاعفی به کبد وارد می‌کنند. این فشارها رسوباتی ایجاد می‌کنند که مانع ترشح صفرا می‌شوند؛ همین موضوع باعث می‌شود به مرور لکه‌هایی روی پوست ظاهر شود. به همین دلیل برخی خانم‌ها ممکن است در دوران بارداری با این لکه‌ها مواجه شوند. چه کار کنیم تا کبدمان دچار مشکل نشود؟ اولین نکته‌ای که باید رعایت کنیم تغذیه مناسب است. از آنجایی که کبد قادر به از بین بردن همه سموم بدن نیست، برخی مواد غذایی به راحتی قابل هضم و تجزیه نیستند و کبد را دچار مشکل می‌کنند. بنابراین؛ توصیه می‌شود از خوردن غذاهای سرخ شده با روغن زیاد یا غذاهایی که چربی بالایی دارند، خودداری کنید. * برخی غذاها با یکدیگر سازگاری ندارند، به همین دلیل بهتر است با هم خورده نشوند. به عنوان مثال ماست به همراه تخم‌مرغ نباید خورده شود؛ اشتباهی که خیلی از افراد انجام می‌دهند. حتی خوردن ماست با ترشی و همچنین تخم‌مرغ با ترشی توصیه نمی‌شود. کبد برای هضم و آنالیز این مواد انرژی زیادی را صرف می‌کند اما در نهایت ممکن است یکسری مواد زائد وارد کبد و سپس خون شوند و لکه‌های پوستی ایجاد کنند. * پنیرهای شور یا پنیرهایی که مدت زیادی است در یخچال مانده‌اند را بهتر است دور بیندازید و از خوردن آنها صرف‌نظر کنید. * غذاهای خیلی شیرین و به‌طور کلی شیرینی‌ها باید از برنامه غذایی حذف شوند. * افرادی که مشکل کم‌خونی ندارند بهتر است از خوردن پسته که باعث غلیظ شدن خون می‌شود، خودداری کنند. * بهتر است پسته به همراه آب‌انار خورده شود. * بعضی انواع گوشت‌ها مانند گوشت گاو و شتر مصرف زیادشان توصیه نمی‌شود. احشام پیر نیز خون را رقیق می‌کنند. اگر طبع گرمی دارید پس از خوردن گوشت شتر آب انار، کاهو یا سنکجبین بخورید که طبع گرمش را خنثی کند. گوشت گاو سردی است و بهتر است با آن سیر و آویشن مصرف کنید. گوشت گاو نباید به همراه ماست خورده شود زیرا باعث چرب شدن کبد می‌شود. نسخه‌های بوعلی سینا نسخه اول: یک خیار بزرگ را انتخاب کنید و مغز خیار را بیرون بیاورید سپس آن را در مخلوط‌کن بریزید. یک تا دو عدد هویج هم به آن اضافه کنید و به همراه مقداری جعفری بگذارید کامل مخلوط شوند. بعد از آن کمی آب لیموترش هم در معجون بریزید. توصیه می‌شود این معجون را یک روز در میان ناشتا میل کنید. بعد از مدتی متوجه خواهید شد که پوست‌تان نسبت به گذشته شفاف‌تر و شاداب‌تر شده است. نسخه دوم: اگر پوستی خشک و زبر دارید بهتر است به دنبال یک معجون طبیعی باشید. برای ساخت این معجون کافی است 10 عدد بادام خام شیرین را انتخاب کنید و به همراه آب و عسل در میکسر بریزید. سپس چند قطره (بین 5 تا 7 قطره) آب لیموترش به آن اضافه کنید. این معجون را هم بهتر است یک روز درمیان میل کنید. یک روز معجون خیار و هویج و روز دیگر شیره بادام را میل کنید. بعد از مدت اعلام شده تفاوت پوستی را احساس خواهید کرد. نسخه سوم: هشت عدد زغال‌اخته بدون هسته را در دهان بگذارید و خوب بجوید. بعد از قورت دادن زغال اخته‌ها بلافاصله یک لیوان آب هندوانه بنوشید. این دستورالعمل کمک می‌کند تا پوست نرم و شفاف شود. البته بهتر است این کار را عصرها انجام دهید. روش موضعی: ماءالشعیر را در یک لیوان بریزید و دو قاشق غذاخوری به آن الکل طبی اضافه کنید. اگر قرص جوشان ویتامین C دارید داخلش بیندازید یا به جای آن چند قطره آب لیموترش اضافه کنید. این معجون دست‌ساز را روی پوست بریزید و پوست را ماساژ دهید. بعد از گذشت چند دقیقه بدن خود را با آب بشویید. این روش کمک می‌کند تا لطافت پوست‌تان مثل پوست بچه شود. همچنین به ویتامین‌سازی پوست هم کمک می‌کند. البته به دلیل وجود الکل در این خمیر توصیه می‌شود مراقب باشید داخل چشم‌تان نرود.