خسارت محض یعنی معامله یکطرفه دولت با غرب

روزنامه کیهان: یوکیا آمانو در بیانیه‌ای که پس از دیدارش با رؤسای جمهور و نمایندگان کشورهای 5+1 منتشر کرده، آورده است: «من (در جلسه) یادآوری کردم که ایران هم اکنون در معرض شدیدترین نظام راستی‌آزمایی هسته‌ای جهان قرار دارد. این کشور نه تنها توافقنامه پادمانی با آژانس، بلکه پروتکل الحاقی را هم اجرا می‌کند؛ اقدامات شفافیت‌سازی که فراتر از تعهدات ایران در توافقات رسمی با آژانس هستند نیز مورد موافقت قرار گرفته‌اند.» دولت در حالی تمامی تعهدات برجام را عملیاتی کرده است که کشورهای 5+1 تنها بر روی کاغذ وعده انجام برخی از تعهدات را داده‌اند. این در حالی است که پس از انعقاد برجام، منتقدین با اشاره به عبارات ابهام‌برانگیز و تفسیرپذیر این سند از امکان دبه کردن آمریکایی‌ها سخن می‌گفتند و خواهان مسدود شدن راه‌های فرار کشورهای غربی از تعهداتشان پیش از اجرایی شدن تعهدات ایران بودند. منتقدان معتقد بودند زمانی که ایران تعهدات خود را که عموماً قابلیت بازگشت‌پذیری ندارند، اجرایی کند کشورهای 5+1 دیگر هیچ فشار یا انگیزه‌ای برای انجام تعهداتشان ندارند چرا که این کشورها بدون دادن یک امتیاز در عمل به تمامی خواسته‌های خود رسیده‌اند. البته مقامات دولتی با خلق عبارات مبالغه‌آمیز در وصف برجام توافق به دست آمده را پیروزی دیپلماتیک ایران توصیف کرده و بدون توجه به عبارات به کار برده شده در برجام و شرایط تحمیل شده به ایران، توافق به دست آمده را ضامن رفع فوری همه تحریم‌ها، آغاز سریع مبادلات تجاری، افزایش فروش نفت و انتقال بدون دردسر پول به کشور و... می‌دانستند. حال در شرایطی که دیپلمات‌های غربی در سایه کم‌توجهی و نابلدی دیپلمات‌های ایرانی تنها با برگه «وعده توقف تدریجی بخشی از تحریم‌ها» تمامی برگه‌های هسته‌ای ایران را بر روی کاغذ و در صحنه عمل سوزاندند، پا را فراتر نهاده و با همین برگه درصدد هستند ایران را در دیگر حوزه‌ها نیز عقب برانند. صحبت‌های رئیس جمهور آمریکا در نشست خبری اخیر در همین راستا قابل ارزیابی است. باراک اوباما در این نشست خبری در پاسخ به سؤالی درباره اینکه آمریکا چه زمانی تعهدات خود را در قبال تسهیل تجارت برای ایران فراهم می‌کند گفت: «یکی از کارهایی که لو (وزیر خزانه‌داری آمریکا) و همتایان او داخل گروه 5+1 و جاهای دیگر انجام خواهند داد روشن کردن این برای بنگاه‌های تجاری است که چه نوع معاملاتی در واقع مجاز هستند؛ برای شرکت‌ها و اداره‌های حقوقی‌شان زمان خواهد برد تا طی چند ماه آینده اطمینان پیدا کنند که در صورت تجارت با ایران برایشان خطر مسئولیت وجود نخواهد داشت. بنابراین ما برای حل برخی از نگرانی‌هایی که ایران ابراز کرده با آنها همکاری خواهیم کرد.» بنابراین همان طور که منتقدان پیش از این معتقد بودند تعامل و مبادله شرکت‌های تجاری خارجی با ایران تنها در صورتی محقق خواهد شد که وزارت خزانه‌داری آمریکا به این دست از شرکت‌ها اجازه تجارت را بدهد. به بیان دیگر رابطه تجاری ایران و کشورهای دیگر همانند زمان تحریم‌ها تابع تصمیم‌گیری‌های دولت آمریکاست. استراتژی آمریکا برای عقب راندن ایران در موضوع موشکی پس از موفقیت این کشور در سمبلیک کردن برنامه هسته‌ای ایران در حالی است که همانند برجام یک، عده‌ای در داخل با هجمه خیانتکارانه به صنعت دفاعی کشور جاده‌صاف‌کن سیاست‌های آمریکا در ایران شده‌اند.