کتاب درمانی به جای دارو!

باشگاه خبرنگاران جوان: از قدیم وایام هر کسی فکر واحساسی داشت با زبان روان خود آن را به قلم می آورد و اصلا به فکرش خطور نمی کرد که ممکن است برای دیگر نسل ها همین احساسات وافکار که در واقع تجربیات بدست آمده افراد بوده همچون دارویی بی ضرر کمک یار کودکان معصوم شود. با پیشرفت علم و تکنولوژی دیگر مردم در تکاپوی جست وجو موضوع مورد نظر خود در میان کتاب ها نیستند و تنها با زدن چند کلمه بر روی صفحه کلید کامپیوتر خود وارد دنیای مجازی با کلی اطلاعات مورد نظر می شوند در صورتی که از همان قدیم که بر سر سفره و پیش مامان بزرگ هایمان می نشستیم می گفتند که کتاب دوست همیشگی ما است حالا این رفیق بی کلام اما پر بهره درمان بیماری ما در بین تمام داروها شده است. کتاب ها از دیگر ابزارهای درمان انسان ها در بین متخصص روانشناسی محسوب می شود، به این صورت که با خواندن کتاب ها بر اساس رده سنی و بحث درباره ی ماجراها و شخصیت های داستانی افکار و احساسات خود را از زبان شخصیت های داستانی می خوانند تا به روند اختلالات روان شناختی به صورت انفرادی یا گروهی کمک کند (هم ذات پنداری) در واقع افرادی که عزیزی را از دست داده باشند یا با اتفاقات طبیعی مواجه شده باشند بیشتر این درمان در آنها تاثیر دارد. کارشناسان در خصوص ساعات مطالعه ی جوانان می‌گویند 46 درصد از جوانان هر روز بین 4 تا 30 دقیقه مطالعه می‌کنند، 30 درصد آنها کمتر از 4 دقیقه در روز مطالعه می‌کنند، 13 درصد تا یک ساعت مطالعه می‌کنند، 7 درصد یک تا 2 ساعت و فقط 4 درصد باقیمانده هستند که بیشتر از 2 ساعت در روز کتاب می‌خوانند. دست های مخفی به یاری آمده است کتاب درمانی به صورت انفرادی یا دسته جمعی صورت می گیرد در واقع، فرد بعد از مطالعه با شخصی در مورد آن کتاب گفت وگو می کند بدین ترتیب با اینکار به نوعی اختلالات روانی خود را با شخصیت های داستانی همزاد پنداری می کند. مشیت محمدزاده متخصص اعصاب وروان در گفت و گو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان در خصوص تعریف کتاب درمانی اظهار کرد: کودکان هنگام استفاده از کتاب، سه فرایند همانند سازی، درگیر شدن احساسات و راه حل مناسب را تجربه می کند که اگر این روش درمانی به درستی استفاده شود منافع زیادی از جمله تخلیه احساسات، همانند سازی با قهرمان داستان، فعال شدن تخیل کودک، تجربه لحظه های شاد، تقویت تفکر مثبت و کاهش فشار های روحی را به همراه دارد. نقشی که تنها به دست یک کتاب گشوده می شود وی در خصوص کتاب درمانی بیان کرد: کتاب درمانی (Bibliotherapy) راه حل همه مشکلات نیست ولی می تواند گزینه مناسب یا کمکی بی خطر و بدون درد باشد، همچنین این نوع روش درمانی در درمان اختلالات روانپزشکی کودکان مانند افسردگی، ترس، اضطراب، زورگویی، دروغگویی، پرخاشگری و مواردی از این قبیل کمک کننده است. دکتر محمد زاده در خصوص روش استفاده از کتاب درمانی گفت: اولین روش به شکل مستقیم در ارتباط با خود کودک یا نوجوان، به این منظور که کودک یا نوجوان با داستان خود را درگیر می کند و ما باید منتظر واکنشی از سوی او باشیم. یا به شکل غیر مستقیم از راه افزایش آگاهی اطرافیان ودادن اطلاعات لازم برای برخورد با کودک است. ماجراجویی در دنیای کتاب وی در رابطه با فرایند های کتابخوانی کودکان ونوجوانان تصریح کرد: نخست کودکان و نوجوانان خود را به جای شخصیت و قهرمان داستان می گذارند (همانند ذاتی یا هم ذات پنداری) و آگاه میشوند که ممکن است کودکان ونوجوانان دیگری نیز مشکل آنها را داشته باشند.در مرحله ی بعد احساسات کودکان ونوجوانان درگیر می شوند و نوعی کشمکش درونی آنها شکل می گیرند. در واقع این وضعیت او را وادار می کنند تا مشکلات خود را بهتر بشناسند و از رویا رویی با آنها نهراسند در نهایت فرد قادر است راه مناسب را انتخاب کند و یک احساس آرامش درونی درون فرد صورت می گیرد. با خواندن کتاب احساس خوشبختی کنید محمد زاده گفت: ابتدا نیاز کودکان و نوجوانان مورد نظر شناسایی می شود، انتخاب کتاب های مناسب، ایجاد فضای مناسب برای کتابخوانی و بر پایی نشست ها، گفت گو، نقاشی، اجراء نمایش بعد از خواندن کتاب، اختصاص زمانی به کودکان و نوجوانان بعد از مطالعه کتاب برای نشان دادن واکنش باید صورت بگیرد. وی در خصوص کودکانی که توانایی خواندن کتاب را ندارند، بیان کرد: اگر کودک به هر دلیلی قادر به خواندن کتاب نباشد، باید شخصی که ماهر است در مطالعه کتاب کودک را کمک کند تا سبب تشدید و بروز هر گونه حالات روانی و هیجانی در فرد یا کودک نشود. تشخیص رفیق از نارفیق محمد زاده در خصوص شناسایی کتب مناسب در این زمینه خاطرنشان کرد: برای درمان اختلالات روانی باید کتاب ها متناسب با مشکلات، سن وجنسیت کودکان و نوجوانان باشند علاوه بر این انتخاب کتاب مناسب باید طبق علاقه و دارای کیفیت ادبی لازم را داشته باشد تا تاثیر بسزای خود را ایجادکند. با اینکه روز به روز دنیای ما به فضای مجازی نزدیک تر میشود و شاید حتی گذرمان دیگر به قفسه های کتاب در اتاق مان نیفتد باید در کنار این دنیای مجازی که نظیر دوست فریبنده ما را از دنیای اطراف خود دور می کند سری هم به یک دوست مهربان چون کتاب بزنیم تا نه تنها با تجربیات جدید آشنا شویم بلکه درمانی هم برای برخی بیماری های خود یافته باشیم.