طرح فدرالی‌شدن سوریه و ابعاد آن

شهرآرا؛ دکتر حسین رویوران*: مدتی است که برخی کشورهای غربی سخن از طرحی بر زبان آورده‌اند که طبق آن سوریه به ایالات و ولایات مختلفی تقسیم شده و هر اقلیم، به صورت خودمختار در بسیاری از حوزه‌ها خود تصمیم‌گیرنده باشند. مشخصا بر اساس قطع‌نامه ٢٢۵۴ شورای امنیت که با اجماع هم به تصویب رسید، سرنوشت سوریه از طرف سوری‌ها باید تعیین شود و بر همین اساس، این اظهارنظرها هیچ‌گونه ارزش سیاسی ندارد.

چرا که طرف‌های غیرسوری در واقع در امور داخلی این کشور دخالت کرده‌اند. معاون اول رئیس جمهور آمریکا نیز در راستای این طرح، گفته بود که تنها راه‌حل بحران سوریه، فدرالی‌شدن نظام سیاسی آن است. به طور کلی، هر طرحی که در خارج از مرزهای سوریه و بدون مشارکت نمایندگان واقعی ملت تعیین شود، نه ارزش پیدا می‌کند و نه توان اجرایی.

مدتی است که بحث فدرالیسم و موارد مشابه آن از طرف غربی‌ها عنوان شده و حتی گاهی برخی مسئولان روسی نیز آن را تکرار کرده‌اند. اما در هر صورت، این مباحث ارزش سیاسی ندارد و حق تعیین سرنوشت حتی طبق قوانین بین‌المللی در انحصار خود مردم سوریه است که باید تعیین‌ کنند چه ساختار و با چه شکلی حاکمیت در سوریه اعمال شود.

طرح فدرالی‌شدن سوریه، بدین شکل است که مناطق مختلفی در این کشور ایجاد شود. یک منطقه علوی در ساحل، یک منطقه کردی در شمال شرق، یک منطقه دروزی در جنوب غرب و... شکل بگیرد و با این تقسیمات، سوریه اداره شود. این تقسیم‌بندی‌ها با نگاه قومی و مذهبی صورت بگیرد. این با روح وحدت و یکپارچگی سوریه در تعارض است.

مشخصا در اینکه در طرح‌های صادره از غرب، هدف براندازی یا تضعیف نظام سوریه است، شکی نیست همچنین در اینکه رژیم صهیونیستی همیشه در تلاش بوده تا ارتش این کشور را درگیر انواع مخاصمات کند در این هم شکی نیست. در واقع، بحران ۵ساله در سوریه، ارتش این کشور را قوی‌تر کرده یا ضعیف‌تر؟

واضح است که به دلیل هم‌مرز بودن سوریه با رژیم صهیونیستی، یکی از اهداف اصلی توطئه‌ها به هدف تضعیف همین ارتش انجام گرفته است؛ اما امروز شاهد هستیم که عکس آن اتفاق افتاده است. ارتش سوریه از یک جنگ بزرگ با بیش از ١٠٠هزار تروریست از ده‌ها کشور سربلند بیرون آمده و از سقوط نظام قانونی سوریه جلوگیری کرده است.

از سوی مقابل محور غربی، عربی، عبری، ایران و روسیه به عنوان دو حامی اصلی نظام سوریه از یکپارچگی این کشور دفاع کرده و دخالت غربی‌ها را در امور داخلی سوریه محکوم کرده‌اند. به عبارتی یکی از پایه‌های مواضع سیاسی این دو کشور این است که تنها، مردم سوریه حق تعیین سرنوشت برای خود دارند و هرگونه طرحی که در آن ملت سوریه دیده نشود، محکوم به شکست

است.

در جمع‌بندی می‌توان گفت که طرح براندازی نظام در سوریه پس از گذشت ۵سال و با صرف هزینه‌های فراوان از سوی برخی کشورها مانند عربستان، قطر و ترکیه شکست خورده است و ما در مراحل پایانی آن قرار داریم. اکنون برخی مخالفان، راه‌حل مسالمت‌آمیز برای پایان دادن به آن را مطرح می‌کنند، پیشنهادی که از سوی دولت سوریه فرصت داده شده تا بررسی شود. از این منظر که این راه‌حل‌ها می‌تواند منافع ملت سوریه را تامین کند یا خیر. اگر نتیجه بررسی‌ها، مثبت بود، اولویت با آن است وگرنه، دولت این کشور با پشتیبانی ایران و روسیه قدرت پایان‌دادن به این

بحران را دارد.

*کارشناس ارشد مسائل منطقه