رمز و راز بازیگری امروز از نظر آتیلا پیسانی

خبرگزاری فارس: آخرین قسمت برنامه سینمایی «هفت» درسال 94 شب گذشته 21 اسفندماه با موضوع تحلیل سینمای ایران در سال جاری به طور زنده روی آنتن شبکه سه سیما رفت. در ابتدای این برنامه، میزگرد بررسی فروش سینمای ایران در سال 94 و تأثیر سینمای کمدی بر آن با حضور رامبد جوان، آتیلا پستیانی، رسول صدرعاملی و بهروز افخمی پخش شد. بهروز افخمی با ارائه آماری درخصوص فیلم های پرفروش سال گذشته سینمای ایران گفت: از میان 10 فیلم پرفروش سینمای ایران در سال گذشته، 5 فیلم کمدی و یک فیلم انیمیشن بوده است. وی با انتقاد از رامبد جوان درباره ساخت فیلمی جدی از وی درخصوص علت چنین کاری پرسید. رامبد جوان گفت: من دو سال در برنامه خندوانه مردم را خنداندم و خندیدم که واقعا هم تاثیرات فوق العاده از آن گرفتم. ولی واقعیت این است به عنوان یک انسان که قطعا هر دو زاویه جدی و خشن و پیچیده بودن و هم زاویه طنز و خنده را دارد، دوست داشتم بعد از این مدت خندیدن، یک فیلم جدی مثل «نگار» بسازم. فیلمم حتما قهرمان دارد. شک نکنید. اصلا براساس خیلی از این حرف ها این فیلم را ساختم. در ادامه آتیلا پسیانی درخصوص بازیگری در سینمای ایران بیان داشت: متاسفانه امروز بازیگری در سه نکته خلاصه شده است. یک، چهره خوبی داشته باشد، دوم، حافظه داشته باشد تا دیالوگ ها را حفظ کند و سوم پررو باشد که از لنز نترسد! وی افزود: اولین شرط بازیگری خوب شنیدن است. اکثر بازیگران ما شنوندگان خوبی در بازیگری نیستند. در اغلب موارد معلوم است در دیالوگ با بازیگر روبروی خود، به دیالوگ بعدی خود می اندیشد تا به یاد بیاورد و این کاملا مشخص است. مرحوم خسرو شکیبایی این توانایی شنیدن را خیلی خوب بلد بود. در میان بازیگران جوان پیمان معادی، بهرام رادان، نوید محمدزاده این توانایی را دارند. در ادامه رامبد جوان درخصوص وضعیت سینمای ایران گفت: من فکر می کنم اصولا ما هرچه را به عنوان یک محصول تولید می کنیم، مخصوصا یک محصول فرهنگی قطعا به نوع زندگی کردن‌مان مرتبط است. اصولا کمتر شادیم، کمتر مسئولیم، کمتر دنیا را دوست داریم و شور زندگی داریم، لذا این سینماگران یا کارگردانانی که شور زندگی شان کمتر شده چطور می توانند محصولی را تولید کنند که تاثیر مطلوب بر زندگی شان بگذارد؟ این کارگردان و بازیگر سینما افزود: متاسفانه چون این نیست، امروز وضعیت سینمای ایران این چنین است. این تحلیل من است و باید عمیق‌تر نگاه کرد. ما تلخ و بی مسئولیت زندگی می کنیم، لذا اوضاع خراب‌تر از این است که تنها یک فیلم بد ساخته شود. اگر بتوانیم اول فکر و ذهن و قلب مان را نجات دهیم، آنگاه تماشاگر را نیز همراه و راضی خواهیم کرد. رامبد جوان ادامه داد: یادمان نرود یک روزی سینما چیزی را به تصویر می کشید که مردم آن را بیرون و در زندگی خود نمی توانستند بیابند و لذت می بردند. آرزو و آرمان هایشان را در سینما پیدا می کردند. ما این جنس کارها را دیگر نمی سازیم. آتیلا پسیانی در پاسخ به وی گفت: من با نبود مسئولیت پذیری در سینما مخالفم. به نظر من امروز مسئولیت در سینمای ایران به فرد تقلیل می یابد. یعنی افراد تنها مسئولیت بازی و نقش خود را قبول می کنند و مسئولیت فیلم و محصولی که تولید می شود را کمتر دارند. این مشکل هم نه تنها در سینما در جامعه هم تجلی دارد. درواقع مشکل این است که اساسا به جای آنکه به روز باشیم، درگیر روزمره ایم. وی در ادامه با نقل خاطره ای بیان داشت: یکی از بازیگران در یکی از پروژه ها به من می گفت من اساسا برای بازی در فیلم، فیلمنامه را نمی خوانم! من تعجب کردم که یعنی چی؟ واقعا نمی خوانی؟ چرا؟ جواب داد که من را قبول دارند و هرچه بگویم می پذیرند! یعنی جور تفرعون در کلام داشت. من گفتم خب فیلمنامه تنها لولایی است که همه ما از کارگردان تا بازیگر تا گریمور و ... را دور هم جمع می کند. مگر می شود بدون دانستن از ماجرای چیزی که می خواهیم بسازیم، دور هم جمع شد. وی افزود: مشکل تنها از بازیگری نیست، بسیاری از کارگردانان ما مثل پلیس راهنمایی رانندگی عمل می کنند. تو وایستا، تو برو و... . اینکه کارگردانی نیست. طراحی و ترتیب میزانس تعیین می کنند فقط. کارگردان و فیلمنامه باید لحن داشته باشند. رامبد جوان نیز بیان داشت: به نظرم ضعف سینمای ایران در بازیگری نیست و بازیگر نقش کمی دارد. ضعف اصلی در ابتدای کار و فیلمنامه است. هرچند معتقدم بازیگر بد کم نداریم، اما به همان اندازه و یا بیشتر کارگردان بد داریم. اگر فیلمنامه خوب تولید شود، بازیگر در کنار کارگردان قرار خواهد گرفت. در ادامه بهروز افخمی درخصوص بازیگری در سینمای ایران بیان داشت: اما من معتقدم بازیگر خوب و متوسط در سینما کم نداریم، اما بازیگر بزرگ کم و نادر است. بازیگر بزرگ یعنی کسی که حتی اگر مقدور باشد تهیه کننده می شود، تیم را پیدا می کند و خود زمینه ساز تولید می شود. مجری «هفت» افزود: گاهی یک بازیگر بزرگ می تواند یک فیلم را نجات دهد. من همیشه از بازیگری بدم می آمد و فقط به کارگردانی می اندیشیدم. اما امروز به این نتیجه رسیدم کارگردانی که بازیگر باشد به خوبی می تواند بازیگران را درک و مچ کند. من بازیگری نمی توانم بکنم، اما می دانم بازیگری چقدر مهم است. در ادامه مناظره «هفت» پیرامون سینمای «هنر و تجربه» با حضور علی معلم، منتقد سینما و امیرحسین علم الهدی، دبیر شورای سیاستگذاری «هنر و تجربه» برگزار شد. علی معلم درخصوص سینمای «هنر و تجربه» گفت: من خود از مبدعان و مدافعان اولیه گروه «هنر و تجربه» بودم و هستم اما بهتر بود این فیلم ها با شناسنامه برای مردم تعریف می شد. یعنی بداند برای چه به سینما می رود و قرار است چه فیلمی ببیند. کذب است اگر به او نگوییم با چه چیزی روبرو خواهد بود. این بخش هم مثل همه چیز در ایران وقتی دری باز می شود، کسانی که نباید در آن تو بروند، می‌روند، برخی فیلم‌ها نابجا به آن وارد می شوند. وی افزود: اساسا برخی از این فیلم ها تجربی نیستند. ما نمی توانیم هرچیزی که در برقراری ارتباط ناموفق بود را هنر و تجربه بنامیم. مثل فیلمی که در جشنواره امثال با موبایل گرفته شد. فیلم در مرحله اول باید مخاطب داشته باشد. حالا ممکن است این مخاطب محدود باشد یا بزرگ. ایرادی ندارد. اما باید در برقراری ارتباط با مخاطب خود موفق باشد. فیلمی مانند «ماهی و گربه» یا «گاو خونی» نمونه های موفق گروه هنر و تجربه هستند. این منتقد سینما افزود: اگر ما آدرس غلط به سینماگران خود بدهیم، نتیجه این می شود که تعداد فیلم های «هنر و تجربه» تولید شده در سال بیشتر از فیلم های جریان اصلی سینمای ایران می شود. وقتی خرمن سینمای هنر و تجربه را خیلی باد می دهید، نتیجتا سینمای جریان اصلی دیگر کلاسی ندارد و هنر و تجربه باکلاسی می شود. در ادامه امیرحسین علم الهدی، دبیر شورای سیاست گذاری گروه «هنر و تجربه» گفت: رونق ما بستگی به رونق بستگی کلی سینمای ایران دارد. نمی توان سینمای ایران رونق نداشته باشد، ولی انتظار داشت گروه هنر و تجربه به لحاظ آماری و کمی رونق یابد. ظرفیت کلی فروش سینمای هنر و تجربه در سال 5 میلیارد تومان است که ما امسال نزدیک به 2 میلیارد تومان فروش در این گروه داشتیم. علم الهدی اظهار داشت: در تاریخ سینمای ایران فیلمی نبوده به اندازه «ماهی و گربه» 19 ماه روی پرده سینما باشد. این اتفاق در گروه «هنر و تجربه» رخ داده است. وی درخصوص راه افزایش مخاطب سینمای ایران بیان داشت: سال 84 که صنعت پردیس سازی با کمک شهرداری تهران آغاز شد، در این 10 سال 10 سالن بزرگ سینمایی به ظرفیت اکران سینمای ایران افزوده شد، اما میزان مخاطبی که به سینما می رود تغییری نکرد. این یعنی مخاطب ما دارد توزیع می شود، تکثیر نمی شود! علم الهدی افزود: سینمای ایران راهی ندارد اگر می خواهد به بالای 20 میلیون مخاطب برسد باید فیلم خارجی بیاید والا همین وضع ادامه خواهد داشت و تنها 12 میلیون تماشاگر ما می شود 13 میلیون! وی دراین باره ادامه داد: سینمای ایران با عدم نمایش فیلم خارجی دارد خودزنی می کند. داریم خودزنی می کنیم. 35 میلیون شهرنشین ما دسترسی به سینما ندارد، اغلب سینماهای ما برای دهه 60 است. بعد می گوئیم چرا کسی سینما نمی رود؟ سالن سازی کار دولت نیست. باید با توسعه صنعت سینما، بخش خصوصی را وارد کرد. همین الان از پردیس کورش فیلم خارجی اش را بردارید ببینید صدایشان درمی آید یا خیر؟ در ادامه رسول صدرعاملی در این خصوص گفت: به نظر من مهمترین اتفاقی که در چند سال اخیر در سینمای ایران روی داده است، شکل گیری سینمای «هنر و تجربه» است. همچنین در ادامه جبار آذین، منتقد سینما روی خط تلفن برنامه «هفت» آمد. وی در گفتگوی تلفنی با بهروز افخمی، ایوبی را فاقد سواد سینمایی خواند و تشکیل گروه «هنر و تجربه» را اقدامی غیرکارشناسی دانست. بهروز افخمی در واکنش به اظهارات جبار آذین گفت: این تعابیر به نظرم بیش از هرچیز دلبخواهی و غیرمعنادار است و بیشتر به یک بیانیه می ماند. به نظرم اصلا بد نیست که «هنر و تجربه» بستر کوچکی برای نمایش آثار تجربی از هنرمندان جوان باشد. در ادامه رامبد جوان نیز درباره سینمای «هنر و تجربه» اظهار داشت: تماشای فیلم های «هنر و تجربه» خیلی لذت بخش است. این فیلم ها هیچگاه امکان نمایش روی پرده را نداشتند و حالا تماشای آنها روی پرده خیلی خوب و لذت بخش است. من جز طرفداران تصمیم گیری و جریان سازی این گروه هستم. علی معلم در ادامه این میزگرد درباره اکران فیلم های خارجی در ایران خاطرنشان کرد: صنعت نمایش بدون تحقق نمایش فیلم های خارجی در ایران محقق نخواهد شد. این پنبه را سینماگران ما از گوش خود بیرون بکشند. وی نهایتا با انتقادات تند دوباره از گروه «هنر و تجربه» بیان داشت: امروز جداسازی، منطقی کردن و اصلاح روند در گروه «هنر و تجربه» ضروری است. تفکیک خودپسندی در تولیدات این گروه ضروری است. تجربه تا یک جایی. ما تا ابد که نمی توانیم تجربه کنیم در این مملکت. 30 سال است که داریم تجربه می کنیم. فیلم های کوتاه و .... چه جایی در هنر و تجربه دارند. یک تعریف دقیقی از این گروه وجود ندارد. معلم نهایتا گفت: من با دیدگاه میرکریمی درخصوص تعریف جشنواره بین المللی خیلی موافقم. دقیقا تعریف درستی است. یک جشنواره جهانی مطابق اصول جهانی است. اما جشنواره داخلی، نمایشگاه بهاره است؟ خرده فروشی است؟ عمده فروشی است؟ چیست؟ برنامه «هفت» با اجرا، سردبیری و تهیه کنندگی بهروز افخمی هر هفته جمعه ها به صورت زنده از شبکه سه سیما پخش می شود.