نیازهای مطالعاتی مردم کدام است؟
بسیاری از کتاب هایی که به بازار نشر راه می یابند، تنها معدودی با اقبال عمومی مواجه می شوند، در حالی که اگر نیازهای مطالعاتی مردم شناسایی شود، اهالی فرهنگ دیگر دغدغه ترویج کتابخوانی ندارند.
کتاب خوب انگیزه مطالعه را تقویت می کند
همه می دانیم احساس نیاز به دانستن و بیشتر دانستن، یکی از مهم ترین خصیصه های انسان رشد یافته است و احساس نیاز به مطالعه امری ضروری بوده، البته کتاب خوب انگیزه مطالعه را تقویت می کند.
به روز نبودن موضوع کتاب ها
برخی از کارشناسان حوزه فرهنگی بر این باورند که موضوع کتاب ها به روز نیست، روایت نویسنده ضعیف است و یا ویرایش و ساخت کتاب وضع خوبی ندارد و در نهایت کتاب باب دل خواننده و متناسب با سطح آگاهی و دانش او تولید نمی شود.
به گفته آنان، کتاب های تخصصی و مورد نیاز سطوح مختلف جامعه در رشته ها و گرایش های مختلف می تواند موجب افزایش سطح مطالعه در جامعه شود.
بررسی زمینه های مطالعاتی مردم
خسرو شاهسون یک کارشناس فرهنگی در این زمینه به خبرنگار ایرنا می گوید:بررسی و شناخت زمینه های مطالعه آثار و کتب در بخش های مختلف و اینکه واقعا مردم چه کتاب ها و منابعی را و در چه زمینه هایی نیاز دارند و ذائقه عمومی جامعه چه آثاری را مطالبه می کند، ضروری ترین نیاز فرهنگی جامعه است.
وی با بیان اینکه مطالعه، تاثیرات مستقیم و غیر مستقیمی بر رفتار و کردار افراد دارد، ادامه داد:مطالعه زمینه بهبود نگرش عموم مردم و کیفیت سبک زندگی آنها را ایجاد می کند،بنابراین لازم است مطالعات هدفمند و کاربردی در جامعه ترویج شود.
این کارشناس ، تاکید می کند:برای افزایش سرانه مطالعه در کشور باید بررسی های میدانی و پژوهشی در مورد نیازهای مطالعاتی قشرهای مختلف انجام شده تا نویسندگان نیز بر اساس این نیازها موضوعاتی که مردم بیشتر می پسندند را بنویسند.
نقش مهم کتابخانه های عمومی
شاهسون با اشاره به نقش مهم کتابخانه های عمومی، می افزاید: تجهیز کتابخانه ها به بخش تخصصی کتب، گام موثری در راستای ترویج استفاده از آن منابع در بین تمامی اقشار و گروه های جامعه خواهد رسید و متخصصان رشته های مختلف باید اهل قلم باشند و یافته های علمی خود را در قالب کتاب به دست مردم برسانند.
این کارشناس ادامه می دهد:وجود کتب در تخصص های مختلف و آشنا کردن مردم به این کتب تخصصی و آموزشی افراد جامعه را به این باور می رساند که با کتاب می توانند مشکلات خود را رفع کنند با هدایت مردم به کتابخوانی می توان گره بسیاری از مشکلات جامعه را برطرف کرد.
وی می گوید:انجام هر عملی از سوی انسان نیازمند آموزش هایی است که در صورت فراگیری این فعل به طور درست و با روش های صحیح انجام آن فعل برای انسان مفید و سودمند خواهد بود.
شاهسون خاطرنشان می کند:مطالعه با روش های صحیح نه تنها موجب ضرر به بدن نشده که موجب افزایش سطح یادگیری و بالا رفتن سطح مطالعه می شود و یکی از ضعف های فرهنگی ما آن است که هنوز اهالی قلم و حوزه نشر با نیازهای مطالعاتی مردم آشنایی کافی ندارند.
وی اضافه می کند:در عین حال برخی از مردم نیز به علت آشنا نبودن به روش های صحیح مطالعه با خواندن چند دقیقه از متن، از ادامه آن گریزان می شوند.
آشنایی با روش های صحیح مطالعه
شاهسون اظهار می دارد: اگر افراد جامعه به روش های صحیح مطالعه آگاه باشند و با مطالعه به روش صحیح بر افزون شدن دانسته خود پی ببرند قطعا مطالعه را سودمند خواهند یافت.
نبود برنامه بلندمت در حوزه کتاب
رئیس اتحادیه ناشران و کتاب فروشان تهران هم در این زمینه می گوید:نبود برنامه بلند مدت یکی از دلایل اصلی پایین بودن سرانه مطالعه در کشور به شمار می رود.
محمود آموزگار ادامه می دهد: مسوولان این حوزه به ویژه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در طول این سال ها و در دولت های مختلف زحمات بسیاری کشیده اند اما مشکل این حوزه به طور موقتی از سر راه برداشته شده و درمان قطعی نشده است.
دچار یک مسکن درمانی هستیم
وی با بیان این که ما دچار یک مسکن درمانی بودیم، اظهار می دارد: اکنون وضعیت این بیمار وخیم و بیماری آن مزمن شده است زیرا درمان قطعی نکرده ایم.
آموزگار با اشاره به اینکه قبل از انقلاب دو هزار تا دو هزار و ۵۰۰ کتاب تولیدی در سال داشتیم که این رقم اکنون ۷۰ هزار رسیده است، تصریح می کند: باید کتاب هایی در سنجش سرانه محاسبه شوند که در فرهنگ سازی موثر باشند.
نیازسنجی مهمترین مولفه
وی همچنین خطاب به مولفان و نویسندگان می گوید: نیازسنجی مهمترین مولفه ای است که در راستای عادت دادن مردم به خواندن کتاب باید مدنظر قرار گیرد، زیرا با سنجش نیازها و متعاقب آن برنامه ریزی های درست و قابل اجرا می توانیم به فرهنگی پویا و در عین حال منسجم در حوزه ترویج کتابخوانی دست یابیم و گام های توسعه را یکی پس از دیگری با موفقیت پشت سر بگذاریم.
شخصیت فرد از بدو تولد در یک بستر و زمینه فرهنگی شکل می گیرد، فرهنگ و شخصیت افراد در حقیقت همدیگر را باز تولید می کنند. یعنی اگر تغییرات فرهنگی جامعه متناسب با نیازهای فرهنگی افراد جهت گیرد خود را به بهترین نحـو ممکن باز تولید خواهد کرد و شخصیت هایی خواهد پروراند که به بهترین و مناسب ترین نحو حافظ اهداف و آرمان ها خواهند بود. در حوزه نشر باید نیازهای مطالعه مردم را بشناسیم و سپس دست به قلم بگیریم.