پیشگیری از ماشین‌گرفتگی کودکان در سفر

بیتوته: «بیماری ماشین گرفتگی» یا به اصطلاح خودمانی «بد ماشین بودن»، یکی از بیماری های حرکتی است. این بیماری زمانی خودش را نشان می دهد که مغز شما اطلاعات ضدونقیضی از قسمت های حساس حرکتی مثل گوش داخلی، چشم ها و در نهایت اعصاب دریافت می کند. کافی است کودک خردسالی را تصور کنید که در صندلی عقب ماشین فرو رفته و نمی تواند از پنجره به بیرون نگاه کند، یا کودکی دیگر را در نظر بگیرید که در حال خواندن کتاب در ماشین است. گوش داخلی این بچه ها احساس حرکت می کند، اما چشم هایشان چنین احساسی ندارند. نتیجه اش دل درد، عرق سرد، خستگی، سرگیجه، بی اشتهایی و حالت تهوع خواهد بود. البته هنوز مشخص نیست چرا بیماری ماشین‌گرفتگی روی برخی کودکان، بیشتر از دیگران تاثیر می گذارد، اما مشخص شده کودکان بین 2 تا 12 سال، بیشتر از بقیه در معرض این بیماری قرار دارند. این نوع بیماری نه‌تنها در سفر، بلکه در هر مکانی مانند وسایل شهربازی از قبیل تاب که حرکت مداوم و ثابت دارد، به وجود می‌آید. علائم این بیماری معمولا شامل سرگیجه، حالت تهوع و گاهی استفراغ است. اضطراب ممکن است این علائم را بدتر کند. راهکار‌هایی را برای جلوگیری از ماشین گرفتگی کودکان دکتر ضیغمی، حالت تهوع و استفراغ در کودکان را در هنگام مسافرت بیماری شایعی می‌داند و درباره آن می‌گوید:« در علم پزشکی به حالت تهوع و استفراغ کودکان در مسافرت، «بیماری ناشی از حرکت» می‌گویند. این بیماری اغلب در بین کودکان 2 تا 5 سال شایع است و این حالت به دلیل عدم هماهنگی سیستم وستیبولار کودک پیش می‌آید. به زبان ساده‌تر، در حالت حرکت، زمانی که چشم اشیا و اجسام را بیند و سیستم عصبی نتواند خود را با آن هماهنگ کند احساس سرگیجه و تهوع پیش می‌آید که برای بچه‌ها آزار‌دهنده است.» در گوش داخلی ساختمانی به نام دستگاه وستیبولار (دهلیزی) وجود دارد که به آن سیستم تعادلی هم گفته می شود. این سیستم معمولا اطلاعاتی را از محیط حرکتی و موقعیت در فضا فراهم می‌کند و به مغز می فرستد. شناخته‌ترین عملکرد این سیستم در بدن، حفظ تعادل است و به دلیل ارتباطات عصبی، نقش‌مهمی در هماهنگی حرکتی و بینایی دارد. درمان ماشین‌گرفتگی,پیشگیری از ماشین‌گرفتگی برای جلوگیری و درمان ماشین گرفتگی, نیم ساعت قبل از سفر به کودک دارو بدهید «بیماری ناشی از حرکت» بیشتر به دلیل حرکت مایع پشت گوش میانی رخ می‌دهد. این اتفاق در بزرگ‌تر‌ها هم بار‌ها پیش می‌آید و اگر آنها در حال حرکت باشند و به اشیاء و مناظر ثابت نگاه کنند یا موقعیت‌شان ثابت باشند و به اشیاء متحرک نگاه کنند حالت تهوع پیدا می‌کنند. دکتر ضیغمی کنترل این بیماری را مشکل می داند و توضیح می‌دهد:« از این بیماری تنها می‌توان جلوگیری کرد. اما برای بچه‌های کمتر از یک سال آنتی‌هیستامین «دیمن هیدرینات» و برای بچه‌های بزرگتر بسته به وزن‌شان، دیفن هیدرامین تجویز می‌شود. چون این دارو آرام‌بخش است و به کودک حالت خواب آلودگی می‌دهد.» درمان ماشین گرفتگی کودکان دکتر ضیغمی درباره درمان این بیماری می‌گوید:« برای جلوگیری و درمان ماشین گرفتگی, نیم ساعت قبل از سفر به کودک دارو بدهید، در زمان سفر با چشم‌بند چشمان او را ببندید تا نتواند به بیرون نگاه کند و حالت استفراغ به سراغش بیاید. حالت درازکش بهترین حالت برای رفع حالت تهوع است اما اگر کودکتان هیچ طوری راضی نمی‌شود که دراز بکشد، در همان حالت نشسته سرش را به سمت عقب ببرید.» این متخصص کودکان و نوزادان در موارد حاد این بیماری توصیه می‌کند: «اگر کودک دچار استفراغ‌های شدید شود و حالت‌های این بیماری در او حاد باشند، برای درمان او از داروهای مسکن و یا سرم ORS خوراکی استفاده می‌کنند. همچنین برای کودکان بالای 4 سال دی نیترون و برای کودکان کوچکتر از این سن، متوکلوپرامید تجویز می‌شود.» پدر و مادر‌ها باید بدانند که ضعف یا تشنج اعصاب، میگرن و بیماری‌هایی از این قبیل، بیماری ناشی از حرکت را تشدید می‌کند. بر همین اساس دکتر ضیغمی بر تغذیه این بچه‌ها تأکید می‌کند و می‌گوید:« برای اینکه بچه‌ها در سفر، ماشین، اتوبوس و یا قطار را کثیف نکنند، باید هوشیار باشید و قبل از سفر به آنها غذا‌های چرب و نفاخ و پر ادویه ندهند. به نظرم در این مواقع دوغ شور می‌تواند در رفع حالت تهوع موثر باشد. همچنین مادران باید وضعیت بچه را ثابت نگه دارند تا حرکت مداوم باعث استفراغ او نشود.» در کودکان 2 یا 3 سال ممکن است این بیماری باعث شود آنها از سفر رفتن بترسند و به این موضوع فوبیا پیدا کنند. اما روانپزشکان و روانشناسان می‌توانند «بیماری حرکت» این کودکان را با بازی‌ درمانی و تمریناتی که به هماهنگی سیستم وستیکولار آنها کمک کند، بهبود ببخشند و فوبیای آنها را درمان کنند.