گواهی صلاحیت‌های حرفه‌ای معلمی چند ساله است؟

خبرگزاری فارس: نعمت‌الله موسی‌پور معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه فرهنگیان به تشریح جزئیات دوره آموزشی دانشگاه فرهنگیان پرداخت و اظهار داشت:‌ بر اساس یکی از مواد اساسنامه دانشگاه فرهنگیان، وزارت آموزش و پرورش به نوعی موظف شده است که نیروهای خود را از طریق این دانشگاه تأمین کند یعنی هر کسی که وارد آموزش و پرورش به عنوان معلم، آموزگار و دبیر می‌شود، باید دوره خاصی را در دانشگاه فرهنگیان گذرانده باشد. وی با بیان اینکه اساسنامه دانشگاه فرهنگیان مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی است، افزود: با توجه به اینکه اساسنامه این دانشگاه مصوبه نهاد بالادستی و سیاستگذار است، از این نظر وزارت آموزش و پرورش ملزم به تبعیت و رعایت این مقررات است. موسی‌پور با اشاره به اینکه دو روش آماده‌سازی ورود به خدمت و تربیت معلم، برای جذب نیرو در آموزش و پرورش تعیین شده است، ادامه داد: روش پذیرش از دیپلم و تربیت معلم به عنوان لیسانس یکی از این روش‌هاست که در ماده 20 اساسنامه مطرح شده است. وی اضافه کرد:‌ روش دیگر پذیرش از دانش‌آموختگان دانشگاه‌های کشور است یعنی افراد با تحصیلات عالیه، (لیسانس یا فوق‌لیسانس) جذب شده و آموزش آنها در دانشگاه فرهنگیان منجر به کسب شایستگی‌ها و صلاحیت‌های معلمی می‌شود که در ماده 28 اساسنامه آمده است که روش دوم مشهور به روش ماده 28 اساسنامه این دانشگاه است. معاون آموزشی دانشگاه فرهنگیان گفت :‌در باب روش اول، تردید کمتر است چون طول زمان نسبتاً کافی در اختیار است و آموزش‌ها بر اساس قواعد معموله دوره کارشناسی دانشگاه‌ها دنبال می‌شود به همین جهت کسی کمتر تردید می‌کند که آیا شایستگی‌ها حاصل شدند یا خیر؛‌ البته دانشگاه فرهنگیان برای حصول اطمینان نسبت به شایستگی‌ها، طی سال جاری مسئله آزمون جامع را مطرح کرده است که از این طریق بتواند اعتبار دانش‌آموختگان خود را نشان دهد و به جامعه مصرف‌کننده این اطمینان را بدهد که این معلمان، صلاحیـت‌های لازم را دارند. وی ادامه داد: در ماده 28 اساسنامه دانشگاه فرهنگیان ذکر شده است که تأمین بخشی از نیازهای آموزش و پرورش در رشته‌هایی که امکان توسعه آن از طریق دانشگاه وجود ندارد مطابق ضوابط و مقررات آموزش و پرورش از میان دانش‌آموختگان سایر دانشگاه‌های آموزش عالی و پژوهشی کشور و حوزه‌های علمیه مشروط به گذراندن دوره یکساله مهارت‌آموزی در دانشگاه، بلامانع است. موسی‌پور با بیان اینکه دوره یکساله ذکر شده در اساسنامه، دوره مهارت‌آموزی است و ما از آن به عنوان کسب شایستگی‌ها تعبیر می کنیم، افزود: ما به استناد اسناد تحولی نظام آموزش و پرورش که بر بنیاد شایستگی‌ها بنا شده‌اند از واژه «شایستگی» به جای «مهارت» استفاده می‌کنیم. وی تصریح کرد:‌ به عبارت دیگر فردی که کارشناس علمی رشته خودش است، پس از دوره آموزشی، شایستگی‌های مربوط به استفاده آن را در محیط آموزشی کسب می‌کند؛ به عنوان مثال ممکن است فردی کارشناس ریاضی یا ادبیات فارسی باشد اما این کارشناسی به معنای واقعی خودش منجر به کسب صلاحیت‌های معلمی نمی‌شود و باید این صلاحیت‌ها را در دوره یکساله به افراد آموزش دهیم. معاون آموزشی دانشگاه فرهنگیان با تأکید بر اینکه در دوره یکساله فرصت‌های لازم برای کسب صلاحیت‌های حرفه‌ای معلمی فراهم می‌شود، تأکید کرد: البته ما زمان این دوره‌ را کافی به مقصود نمی‌دانیم و به نظر ما، زمان یکساله، زمان اندکی برای این کار است. وی با اشاره به اینکه معلم طراز جمهوری اسلامی، معلمی است که هویت معلمی کسب کند یعنی در شخصیت او تحولی رخ دهد که زمینه معلم شدن او را فراهم کند، گفت: این کسب صلاحیت و شایستگی معلمی، موضوعی نیست که یکساله رخ دهد و ایجاد و شکل‌گیری هویت زمان بیشتری را می‌طلبد. * بخشی از زمان آموزش پذیرفته‌‌شدگان آزمون استخدامی در مدرسه سپری می‌شود موسی‌پور اضافه کرد:‌ ما دوره 2 ساله را برای اینکار ضروری می‌دانیم و باید فرد در شرایط مناسب آموزشی قرار بگیرد تا مهارت و صلاحیت‌ها و هویت لازم را کسب کند اما در هر حال فعلاً در اساسنامه دوره یکساله مطرح شده است و ما تلاش کردیم برنامه‌ای را تدارک ببینیم که به لحاظ ایجاد فرصت‌های لازم برای کسب صلاحیت حرفه‌ای معلمی از غنا و کیفیت لازم برخوردار باشد. وی با بیان اینکه یک دوره 36 واحدی برای دوره آموزشی یکساله پیش‌بینی کرده‌ایم، افزود: این دوره از دو نوع متفاوت دروس شامل دروس نظری و عملی و کارورزی و کارآموزی برخوردار است و تمام کسانی که این دوره را می‌گذرانند، بخشی از زمان خود را در مدرسه صرف خواهند کرد و در ارتباط با معلمان، کار مدرسه‌داری و معلمی را تجربه خواهند کرد. معاون آموزشی دانشگاه فرهنگیان در گفت‌وگو با فارس تصریح کرد: در حقیقت افراد زیر نظر معلمان با سابقه، کار معلمی را تمرین خواهند کرد و کار و ایده‌هایشان مورد نقد و بررسی قرار خواهد شد و در نتیجه تلاش می‌شود خود را برای معلم شدن آماده کنند. وی با بیان اینکه در دوره اول برگزاری دوره‌های آموزشی با توجه به معذوریت و محدودیت‌هایی که داریم و اینکه حتی همان یکسال زمان را نیز در اختیار نداریم، گفت: به لحاظ انطباق زمان آموزش با زمان مدرسه، زمان اصلی مدرسه را در اختیار نداریم و با توجه به اینکه این دوره از اول اسفند شروع می‌شود‌، زمان خوبی برای واقعیت‌های مدرسه‌ای که باید معلمان آینده با آن آشنا شوند، نیست. موسی‌پور اضافه کرد:‌ زمان خوب دوره آموزشی، شروع سال تحصیلی است و اعتقاد ما بر این است که برای معلم شدن باید قبل از روز اول مدرسه در موقعیت مدرسه قرار بگیرند تا دقیقاً تجربه کنند که در روز اول مدرسه چه اتفاقی می‌افتد و بعد از روز آخر، از مدرسه خارج شوند تا تمام وقایع مدرسه را آنطور که در اکوسیستم واقعی مدرسه رخ می‌دهد ببینند و از آن طریق خود را برای معلم شدن آماده کنند. وی با تأکید بر اینکه در دوره اول آموزشی به دلیل مشکلات مربوط به پذیرش دانشجویان، شرایط بسیار سختی داریم، افزود: سخت از این نظر که شرایط برای ایجاد فرصت‌های لازم برای کسب صلاحیت‌های حرفه‌ای معلم فراهم نیست و این نامتناسب بودن زمان احتمالاً آثاری را در کیفیت معلمی نشان می‌دهد اما به لحاظ نیازهای آموزش و پرورش، دانشگاه فرهنگیان این همکاری را کرد و حاضر شد دوره اول را با همین شرایط سخت به اجرا بگذارد. معاون آموزشی دانشگاه فرهنگیان اضافه کرد: البته می‌دانیم از این طریق ممکن است حیثیت دانشگاه فرهنگیان از لحاظ دانشگاهی که باید موازین علمی و تربیتی را برای تربیت دانش‌آموختگان خودش رعایت کند تا حدی مخدوش خواهد شد ولی ما به لحاظ تعهدی که به آموزش و پرورش برای رفع نیازهای آن داریم بین این دو، انجام تعهد را بر حفظ موازین علمی برای آموزش مبتنی بر ضوابط مربوطه و اصولی که به آن پایبندیم، ترجیح دادیم. وی افزود: چند کمیته زیر مجموعه شورای برنامه‌ریزی آموزش عالی کشور هستند که یکی از آنها، گروه هماهنگی برنامه‌ریزی تربیت معلم است؛ این گروه که به اسم گروه هفتم در عرف شورای برنامه‌ریزی آموزش عالی شناخته می‌شود، گروهی است که وزارت آموزش و پرورش برای آموزش مربوط به تربیت معلم تصمیم‌گیری می‌کند و البته تصمیمات خود را به شورای برنامه‌ریزی آموزش عالی وزارت علوم می‌فرستد و برنامه در آنجا تصویب می‌شود. * سرفصل‌های برنامه‌ آموزشی تصویب شد موسی‌پور با بیان اینکه برنامه آموزشی سال 94، مشتمل بر 4 رشته شامل آموزگاری، دبیری، مراقب سلامت و مربی پرورشی است، افزود: رشته آموزگاری دو زیرمجموعه دارد که شامل آموزش ابتدایی یعنی آموزگاری برای دوره ابتدایی و آموزگاری برای دوره استثنایی است و آموزش متوسطه نیز دبیری است که 10 زیرشاخه دارد که شامل ادبیات فارسی، علوم اجتماعی، دینی و قرآن، عربی، زیست‌شناسی، فیزیک، شیمی، زبان خارجه، تربیت بدنی و ریاضی است. وی با بیان اینکه سرفصل‌های برنامه آموزشی را آماده کردیم و به تصویب گروه هماهنگی رساندیم و از اول اسفند دوره‌ها آغاز می‌شود، ادامه داد: علاوه بر دوره‌هایی که در دانشگاه فرهنگیان دنبال می‌شود بخشی از این آموزش‌ها توسط دانشگاه‌ها تربیت‌دبیر شهید رجایی ارائه می‌شود که شامل آموزش‌های فنی و حرفه‌ای است. * برگزاری دوره‌های آموزشی در 14 پردیس پسران و 8 پردیس دختران معاون آموزشی دانشگاه فرهنگیان در خصوص مکان برگزاری دوره‌های آموزشی به خبرنگار فارس گفت: دوره آموزشی پذیرفته‌شدگان آزمون استخدامی آموزش و پرورش در 14 پردیس دانشگاه فرهنگیان برای پسران و 8 پردیس برای دختران برگزار می‌شود که شامل دو نیم‌دوره است که نیم‌دوره اول 10 هفته و نیم‌دوره دوم هم 10 هفته است و مرحله سوم به فعالیت‌های فرهنگی و آزمون جامع اختصاص می‌یابد که 5 هفته است. وی در خصوص فعالیت‌های فرهنگی اظهار داشت:‌ پیش‌بینی کردیم علاوه بر اینکه در ضمن دوره، برخی فعالیت‌های و فرصت‌های فرهنگی برای افراد پدید می‌آید، در پایان دوره نیز برای همه آنها فعالیت‌های فرهنگی مانند برنامه‌های گروهی، فعالیت‌های هنری، بازدید و آشنایی با فعالیت‌های نیکوکاری و خیریه و مشارکت در آنها را برگزار کنیم. موسی‌پور تصریح کرد: معتقدیم بخشی از برنامه‌ای که منجر به کسب هویت معلمی می‌شود در برنامه‌های فرهنگی تعریف شده است به عبارت دیگر بخشی از فرصت‌های تربیتی در فعالیت‌های رسمی آموزشی و برخی نیز در فعالیت‌های غیررسمی رقم می‌خورد و فعالیت‌های غیررسمی که با نام فعالیت‌های فرهنگی در دانشگاه شهرت دارند، مکمل همان برنامه آموزشی است؛ برای فعالیت‌های فرهنگی یک ماه پیش‌بینی کردیم اما با توجه به محدودیت زمان به دو هفته تغییر دادیم. * پذیرفته‌شدگان آزمون استخدامی در نوروز کلاس ندارند/ 15 شهریور دوره آموزشی کاملاً پایان می‌یابد معاون آموزشی دانشگاه فرهنگیان با بیان اینکه در ایام نوروز کلاسی برای پذیرفته‌شدگان آزمون استخدامی برگزار نمی‌شود، گفت:‌ کلاس‌ها از اول اسفند آغاز خواهد شد و تا پایان اسفند، 4 هفته کلاس درس پیش‌بینی کرده‌ایم و پس از آن، از هفته سوم فروردین، کلاس‌ها آغاز شده و تا اواخر اردیبهشت‌ماه ادامه خواهد داشت که 8 هفته خواهد بود و یک هفته نیز کلاس‌های جبرانی و یک هفته آزمون برگزار می‌شود که 10 هفته می‌شود. وی اضافه کرد: مرحله دوم نیز از دوم خرداد شروع می‌شود که شامل 8 هفته کلاس است و یک هفته نیز کلاس‌های جبرانی و یک هفته نیز آزمون پیش‌بینی شده است و پس از آن فعالیت‌های فرهنگی شروع می‌شود؛ در واقع پیش‌بینی کرده‌ایم که تا 15 شهریور این کارها به اتمام برسد و تا 20 شهریور وضع افراد را به وزارت آموزش و پرورش گزارش کنیم تا بتوانند برای توزیع در مناطق و تعیین تکلیف محل خدمت تصمیم‌گیری کنند. * ارائه 32 واحد و پیش‌بینی 40 ساعت آموزش در هفته موسی‌پور در خصوص تعداد واحدها در هر نیم‌دوره و طول تحصیل، گفت: در دوره اول آموزشی به دلیل فشرده بودن دوره، 2 درس که شامل 4 واحد است فعلاً در برنامه قرار ندادیم و عملاً این دوره با 32 واحد برگزار می‌شود یعنی هر نیم دوره تقریباً 16 واحد است و حدود 40 ساعت در هفته پیش‌بینی شده است. وی ادامه داد: در طول هفته یک روز کارورزی در دوره اول که هنوز مدارس برقرار است، پیش‌بینی شده است که پذیرفته‌شدگان در مدرسه حضور دارند و در دوره دوم به شیوه میکروتیچینگ، پذیرفته‌شدگان در محیط پردیس تمرین تدریس می‌کنند؛ بر این اساس یک روز در هفته کلاس کارورزی می‌شود و متناسب با رشته‌ها 4 یا 5 روز در هفته آموزش نیز پیش‌بینی کرده‌ایم که البته برخی رشته‌ها مانند آموزش ابتدایی 5 روزه پیش‌بینی شده است و برخی گروه‌ها 4 روزه است. البته در فنی و حرفه‌ای حتی 7 روز نیز آموزش پیش‌بینی شده است چون رشته‌های فنی و حرفه‌ای با توجه به کارگاه، زمان بیشتری می‌طلبند. * تکلیف کسانی که در دوره آموزشی حدنصاب لازم را کسب نکنند، چیست؟ معاون آموزشی دانشگاه فرهنگیان با تأکید بر اینکه پردیس‌ها 8 واحد در روز اجازه برنامه‌ریزی و آموزش دارند، افزود: این 8 واحد در 10 ساعت در روز ارائه می‌شود. وی در پاسخ به این پرسش که اگر کسی باشد که در آزمون نتواند حدنصاب را کسب کند، چه تکلیفی خواهد داشت، اظهار داشت:‌ سه نوع افت ممکن است پدید آید، اولین افت در درس است یعنی کسی حدنصاب نمره که عدد 12 است را کسب نکند؛ دوم افت در معدل است یعنی کسی حداقل امتیاز که نمره متوسط 14 است را کسب نکند و سومین افت در ارزشیابی پایانی است یعنی کسی حداقل لازم را که فعلاً 75 درصد است کسب نکند البته ممکن است این عدد تغییر کند چون هنوز به تصویب نهایی نرسیده است. موسی‌پور ادامه داد: برای گروه اول که افت در درس دارند، فرصت یک آزمون مجدد وجود دارد و برای گروه دوم که معدلشان به حد نصاب نرسیده است امکان شرکت در آزمون مجدد 4 درسی که کمترین نمره را دارند فراهم می‌شود اما برای بخش سوم یعنی ارزشیابی جامع، جبرانی وجود ندارد. وی اضافه کرد: دانشگاه فرهنگیان برای هر فرد که در هر مرحله‌ای متوقف شود گزارشی به آموزش و پرورش ارائه خواهد داد و اینکه این وزارتخانه چگونه رفتار خواهد کرد، بستگی به ارزیابی‌ آنها دارد. * چه کسانی می‌توانند در آزمون جامع شرکت کنند؟ معاون آموزشی دانشگاه فرهنگیان با تأکید بر اینکه تنها کسانی می‌توانند در آزمون جامع شرکت کنند که تمام 32 واحد درسی را با موفقیت گذرانده باشند و معدل حد نصاب را نیز کسب کرده باشند، گفت: در حقیقت آزمون جامع از فردی گرفته می‌شود که در تمام دروس، نمره قبولی داشته باشد و معدل کل دروس نیز حداقل 14 شود. وی افزود: در بخش اول دوم یعنی در نمرات و معدل، اگر اعتراض وجود داشته باشد بر اساس مقررات دانشگاه، اعتراضات بررسی می‌شود اما اگر در آزمون جامع بین ما و دانشجو اختلافی باشد، آن را به کمیته‌های آموزش و پرورش واگذار کردیم و آنجا تعیین تکلیف خواهد شد یعنی ممکن است آنها اجازه دهند که فرد دوباره در آزمونی شرکت کند. موسی‌پور با بیان اینکه فرصت جبران دروس افتاده و برگزاری آزمون جبرانی جهت تصحیح معدل بعد از فعالیت‌های فرهنگی در مهلت یک هفته انجام خواهد شد، اضافه کرد: دانشگاه فرهنگیان برگزاری آزمونی دوباره را با یک فاصله‌ای پیش‌بینی کرده است و اگر چنین وضعیتی پدید آید، افراد می‌توانند در آزمون دوباره شرکت کنند. * ویژگی گواهی صلاحیت‌های حرفه‌ای معلمان وی با اشاره به گواهی صلاحیت‌های حرفه‌ای معلمان گفت: هنوز در خصوص اینکه این گواهی توسط چه کسانی امضا شود توسط گروه هماهنگی تصمیم‌گیری نشده است اما در هر حال گواهی است که با آن فرد می‌تواند وارد کار معلمی شود. معاون آموزشی دانشگاه فرهنگیان با اشاره به اینکه پیش‌بینی شده است دو نوع گواهی موقت و دائم وجود داشته باشد، اظهار داشت: گواهی نوع موقت برای کسانی است که صلاحیت‌های کافی و موردنظر را کسب نکرده‌اند اما این امکان وجود دارد زیرنظر یک معلم بتوانند این شغل را آغاز کنند یعنی زیرنظر یک فرد صاحب صلاحیت و تحت مراقبت او، معلمی می‌کنند و بعد می‌توانند در آزمون صلاحیت‌های معلمی شرکت کنند. وی ادامه داد: کسانی که در آزمون صلاحیت‌های معلمی حد نصاب لازم را کسب می‌کنند می‌توانند به کارشان بپردازند و دیگر نیاز به فعالیت زیرنظر یک معلم باتجربه را ندارند. *گواهی صلاحیت‌های حرفه‌ای معلمی بیش از سه سال اعتبار نخواهد داشت موسی‌پور با اشاره به اینکه گواهی صلاحیت‌های حرفه‌ای معلمی بیش از سه سال اعتبار نخواهد داشت، افزود: اگر کسی این گواهی را دریافت کرد و به دلایلی تا سه سال نتوانست سر کار برود برای سال چهارم نمی‌تواند با این گواهی به فعالیت بپردازد و باید دوباره در دوره‌ها شرکت کند. وی اضافه کرد: پیش‌بینی شده است بر اساس ضوابط کلی که در آموزش و پرورش در جریان است هر 5 سال یکبار گواهی صلاحیت‌های حرفه‌ای معلمان روزآمد شود و از این طریق دانشگاه فرهنگیان با دانش‌آموختگان خودش مستمر در ارتباط باشد تا این معلمان، کیفیت‌شان را در کار از دست ندهند.