فرهاد آئیش: معمولاً دغدغه‌های سیاسی ندارم

خبرگزاری فارس: نشست رسانه‌ای نمایش «چمدان» صبح امروز در مجموعه تئاتر شهر سالن مشاهیر با حضور فرهاد آئیش «کارگردان»، مائده طهماسبی «بازیگر»،‌ نگار نعمتی «طراح لباس»،منوچهر شجاع «طراح صحنه» و ماریا حاجیها «طراح گریم» با حضور اصحاب رسانه برگزار شد. در ابتدای نشست فرهاد آئیش سال‌هاست که در حال فعالیت در تئاتر هستم همیشه گفته‌ام که هنرمند متعهد نیستم، ناجی نیستم چرا که می‌خواهم تنها خودم را ابراز کنم. بلکه به دنبال ارتباط با انسان‌های دیگر هستم و خودم را متفاوت نمی‌دانم و شأن جدا و خاصی برای خودم قائل نیستم. این رفتار با خودش روش‌هایی را می‌آورد و همچنین کلمه‌ای را با خود همراه می‌سازد به نام دموکراسی و این خود باعث می‌شود که فکر کنم چگونه در کارگردانی باید عمل کنم. وی در ادامه افزود: واقعاً به معنای کلمه تلاش کردم دموکراسی را در بخش‌های مختلف گروه و افراد ایجاد کنم و هر کدام به عنوان یک هنرمند و مستقل بتوانند کار کنند گرچه کارگردان هستم اما باید شرایطی ایجاد کنم که سایر عوامل بتوانند کار خودشان را انجام دهند.به این واسطه می‌توانیم شاهد نقطه اشتراک بین خودمان باشیم. در شرایطی ممکن است عقایدمان با هم فرق کند. آئیش با اشاره به اینکه پیش از این نمایشی به نام «چمدان»‌توسط یک نمایش‌نویس سورئالیست ژاپنی به نام کوبو آبه نوشته شده است، گفت: چمدانی که من نوشتم یک حالت کلاژ دارد و ما شاهد یکسری ایماژ و تصاویر هستیم که یک کمپوزیسیوم را به وجود می‌آورد و تمام این‌ها و اتفاقات به دور شیء می‌افتد که شاهد هستیم و آن «چمدان»‌ است. در مسیر تولید این اثر اولین چیزی که به ذهنم رسید ارتباط با پویا آریان‌پور بود که از او خواستم VIDEO INSTALLTION برای «چمدان»‌ طراحی کند. او همچنین گفت: مخاطب زمانی که وارد سالن می‌شود شاهد VIDEO INSTALLTION است و با یک پیش‌فرض نسبت به «چمدان»‌ وارد سالن می‌شود. تعداد VIDEO INSTALLTION به 12 ویدئو می‌رسد که آریان‌پور با تیمش که هر کدام از نگاه خود به «چمدان» داشتند آن را ساخته‌اند. این کارگردان با اشاره به اینکه تلاش کردیم تا از تبلیغات تکراری پرهیز کنیم و کار جدید‌تر انجام دهیم، گفت: بر اساس مشورت‌هایی که صورت گرفت تبلیغات جدیدی را سعی کردیم پیش بگیریم مخصوصا در فضای مجازی خواستیم کلیشه نباشیم و از افراد خواستیم برای چمدان یک شعار خلق کنند. شعارهایی که هر کدام می‌توانند بیانگر یک نوع تفکر و یک نگاه نسبت به «چمدان»‌باشند. چرا نیاییم معنا و نگاه «چمدان» را به صورت‌های مختلف به مخاطب خود برسانیم. به نظرم تمام این‌ها یک نوع پیشتازی است که مخاطب با «چمدان» و نوع تفکری که در آن است آشنا شود. آئیش در ادامه اظهار داشت:‌ هر کدام از VIDEO INSTALLTION نگاه متفاوتی را نسبت به «چمدان» ارائه می‌دهد و همچنین سایر اتفاقاتی که در روند تولید این نمایش رقم زده‌ایم در حقیقت باید بگویم ملقمه‌ای از مفاهیم را از طریق مدیاهای مختلف به مخاطب منتقل می‌کنیم و با آن ارتباط می‌گیریم که هر کدام به صورت مجزا بر مخاطب تأثیر می‌گذارد. حدس من این است که در پایان این نمایش مخاطب با سوال‌هایی که در ذهن دارد از سالن خارج می‌شود سوال‌هایی در ابعاد مختلف سیاسی، اجتماعی و ... . این بازیگر پیشکسوت سینما و تئاتر با اشاره به اینکه در بخش‌های محتلف همچون طراحی صحنه، لباس و گریم کمترین دخالت را داشته است، گفت:‌ به نظرم هر چیزی بهایی دارد و من باید آن را پرداخت می‌کردم. آئیش لاف نمی‌زند واقعاً دموکراسی را برقرار کردم تا جایی که طرح عوامل با آن چیزی که در نظرم داشتم متضاد بود و برای اینکه دموکراسی رعایت شود باید قیمتی را پرداخت می‌کردم و قیمت رسیدن به آن این بود که برای تطابق دادن طرح دوستان با آن چیزی که می‌خواستم مجبور به تغییرات ویژه‌ای شدم که مثلا برای یکی از آنها سه روز نخوابیدم. وی در ادامه افزود: باید اجازه بدهم که آنها نگاه خودشان را پیدا کنند خیلی جالب است که وقتی یکی از عوامل در مورد گریم پیشنهادی داد دقیقاً‌ همان چیزی بود که من خودم به آن فکر می‌کردم و همچنین دو ماه پیش همسرم مائده این نکته را به من انتقال داده بود که نظرش همین است این همان نقطه مشترکی است که می‌توان گفت بر اساس معجزه اتفاق می‌افتد. پویا آریان‌پور که مسئولیت هماهنگی ساخت VIDEO INSTALLTION را بر عهده داشت طی سخنانی اظهار کرد: سابقه آشنایی با فرهاد آئیش به خیلی قدیم‌ترها برمی‌گردد همیشه صحبت بر سر این بود که در پروژه‌ای با هم همکاری داشته باشیم و وقتی طرح «چمدان» مطرح شد و آمیخته شدن آن با هنرهای تجسمی به نظرم می‌توانست اتفاقی درخشان بیفتد. تنها «چمدان» و نوع نگاه به آن را برای بچه‌هایی که قرار بود ویدئوها را بسازند توصیف کردم و آنها شروع به تصور کردن کردند و در ابتدای راه به این فکر کردیم که این شیء می‌تواند معناهای گوناگونی داشته باشد و این خود جذابیتی داشت. وی در ادامه افزود: یک هنرمند ژاپنی به نام چی‌هارو شیاتا یکی از برجسته‌ترین افرادی است که در فضای هنرهای تجسمی به روی خاطرات کار می‌کند که برای ما شرقی‌ها همیشه جذاب بوده است اولین کارمان را با ارجاع به کارهای وی آغاز کردیم و «چمدان»‌را از ذات خودش خارج کردیم. فرهاد آئیش در ادامه این نشست با اشاره به پرداختن به دغدغه‌های خود در تئاتر گفت: معمولاً دغدغه‌های سیاسی را در کارم به صورت مستقیم مطرح نمی‌کنم و البته باید بگویم کار دوستانی را که این روش را پیش می‌گیرند که با شعارهای سیاسی دل مخاطب را خنک می‌کنند نیز رد نمی‌کنم اما این آسان‌ترین راه است برای اینکه مخاطب را جذب کند و رد شدن از خط قرمز نیز به دیده شدن کار و جذب مخاطب می‌تواند کمک کند. وی در ادامه افزود: من همیشه به دنبال سؤال و نقد خودم بودم نقدی که منجر به ورود به خود شود در ارتباط با خودم که در درون خود یک نگاه جامعه‌شناسانه و سیاسی می‌تواند داشته باشد اما خودش را نشان نمی‌ده. مائده طهماسبی بازیگر نمایش «چمدان» و همچنین همسر فرهاد آئیش در ارتباط با همکاری‌اش با این کارگردان گفت:‌ وقتی با یک نفر همکاری 25 ساله داری طبیعی است که بسیاری از نظرتان به هم نزدیک می‌شود، اگر کمپانی‌های تئاتری که در اروپا و یا آمریکا موفق هستند به این دلیل است که سال‌ها تیمی به عنوان گروه ثابت در کنار هم کار می‌کنند. به نظرم این همکاری 25 ساله به فهم و درک ما کمک می‌کند البته آئیش در اجرای این نقش در نمایش «چمدان» مثل همیشه برای من قوت قلب است. آئیش نیز در ادامه گفت: همیشه دوست داشتم یک ذهنیت برای مخاطب با نمایشی که کارگردانی می‌کنم بسازم و دوباره در طول آن همان ذهنیت را بشکنم و باز دوباره همین روند تکرار شود. این اتفاق در چمدان به شدت دیده می‌شود سفری به کمدی و تراژدی و گاهی بر عکس. خوشحالم که ساختارشکنی هم در جای جای اثر دیده می‌شود و هم در کلیت نمایش دیده می‌شود. این کارگردان با اشاره به استفاده از مدیوم‌های مختلف در نمایش «چمدان» گفت:‌ابتدا مخاطب با حضور در سالن نمایش با VIDEO INSTALLTION مواجه می‌شود که 12 نگاه مختلف را به چمدان دنبال می‌کند و بعد صاحب پیش‌فرض نسبت به این شیء می‌شود سپس وارد سالن شده و نمایش «چمدان» کوبو آبه را می‌بیند بعد یک انیمیشن را شاهد هستیم و در پایان نمایش «چمدان» آئیش را می‌بیند. یکی از همین انیمیش‌ها «دیرین دیرین» معروف است.