برای خواننده شدن چقدر باید هزینه کرد/ برای پخش از برنامه‌های رادیو تلوزیون هم پول بدهید!/ مافیای موسیقی از چه راه‌هایی بازار سیاه به راه انداخته است؟

سرویس فرهنگی فردا؛ حسن گرنه‌یی: بازار موسیقی همه ساله با تمام شدن ایام عزاداری محرم و صفر رونق خاصی می گرفت و خواننده های مطرح کشور با انتشار آلبوم های جدید خود و اجرای آن آهنگ ها در کنسرت فضای نو و جدیدی را برای در فضای هنر موسیقی برای مخاطبان فراهم می ساختند. اما امسال، بالا رفتن هزینه های تولید و وجود یک سری قوانین نانوشته در بازار موسیقی و مافیای درون آن موجب شده است که خوانندگان مطرح و نامی با سابقه فراوان و هواداران زیاد هم برای انتشار آلبوم های خود در بازار دست نگه دارند. یکی دیگر از دلایل رکود بازار موسیقی ممنوع الکاری عده ای خوانندگانی است که با سایت رادیو جوان همکاری داشته یا کارهایشان از طریق این سایت منتشر شده است، ضمن اینکه عدم تعیین قیمت نهایی آلبوم بین 3500 یا 4000 تومان تهیه کننده آلبوم ها را جهت انتشار کارهای خود در بازار دچار تردید کرده است. طبق قوانین جدید ارشاد تک آهنگ ها می توانند مجوز بگیرند ، و خوانندها می توانند در کنسرت ها این آهنگ هایشان را اجرا کنند که این مسئله فعالان حوزه موسیقی را از تهیه آلبوم آن هم در شرایط بازار فعلی بی نیاز می کند. هزینه نهایی و مراحل تهیه آلبوم از شعر تا میکس و مستر برای تهیه یک آلبوم موسیقی در ابتدای کار نیاز به شعر است ، شعر هایی مضمون خوب با هدف خوب را در کنار موسیقی و صدای دلنواز به شنونده منتقل کند. اما بازار شعر و ترانه قیمت های مختلفی دارد ، عوامل مختلفی در تعیین قیمت یک شعر نقش دارد ، از نام خواننده کار تا گمنامی و شهرت شاعر که این قیمت را بین سیصد هزار تا سه میلیون تومان جا به جا می کند. برای تهیه آلبوم بعد از شعر باید سراغ آهنگسازی کار رفت ، آهنگسازی را می توان از کارهای تخصصی موزیک دانست که دانستن اصول و قواعد این علم در ساخت آهنگ بسیار اهمیت دارد ، قیمت آهنگسازی برای هر ترک نسبت به فرد آهنگ ساز و توانایی های او از یک تا هشت میلیون متغیر خواهد بود، البته گاهی آهنگسازهای جوان برای معرفی خود حاضرند کارهای خود را به صورت رایگان در اختیار خوانندگان مطرح قرار دهند. برای ساخت هر قطعه موسیقی بسته به آهنگسازی کار حداقل نیاز به اجرای دو ساز به صورت زنده است که به طور میانگین می توان گفت هزینه هر نوازنده 500 الی 600 هزار تومان است. قیمت اجرای استودیو با توجه به امکانات و دستگاهها و سیستم های درون آن از ساعتی 30 تا 150 هزار تومان متفاوت است که برای ضبط یک کار به نسبت توانایی خواننده و گروهش از ده الی بیست ساعت کار در استودیو نیاز است. اما در مرحله پایانی و بعد از ضبط کار در استودیو برای نهایی کردن کار و تنظیم نهایی که اصطلاحا به آن میکس و مستر می گویند باید هزینه ای بین سیصد تا هفتصد هزار تومانی را کنار گذاشت، در این مرحله صداها بین ساز و آهنگ و صدای خواننده هم طراز می شوند و افکت های مشکل دار از قطعه موسیقی حذف شده و کار با بالاترین کیفیت ضبط می شود. اما برای اجرای آلبوم انجام کارهای فنی و موسیقیایی کافی نیست و هزینه های جانبی از جمله طراحی جلد برای سی دی از جمله کارهایی است که می تواند روی فروش آلبوم و نتیجه نهایی اثر کمک فراوانی کند. قیمت طراحی روی جلد بین دو تا سه میلیون متفاوت است . با توجه به توضیحات بالا میانگین قیمتی که می توان برای تولید یک قطعه موسیقی در نظر گرفت حدود نه میلیون تومان است که با فرض ده قطعه آهنگ برای تهیه آلبوم نیاز به یک هزینه نود میلیون تومانی برای تولید آلبوم بدون احتساب هزینه رایت روی سی دی و پخش آن است. بعد از انجام مراحل فنی کار و تهیه اثر برای حضور آلبوم در بازار کار باید روی سی دی رایت شود که هزینه چاپ سی دی حدود هزار تومان است و طبق توافق هایی که وجود دارد شرکت های پخش برای پخش کردن آلبوم در سطح شهر و کشور حدود سی تا چهل درصد هزینه فروش قیمت روی جلد را طبق قوانین نانوشته طلب می کنند. مافیایی که در صنعت موسیقی فعالیت می کنند خواننده ها برای دریافت مجوز باید کارهای خود را به یک سری شرکت هایی که مرتبط با این حوزه است ارائه دهند و از طریق این شرکت ها پیگیر کارهای مجوزشان شوند. در این میان شرکت های وابسته که کارهای مجوز هنرمندان را انجام می دهند جدا از هزینه دو یا سه میلیونی که برای گرفتن مجوز انجام می دهند بعضا با شیطنت هایی از قبیل رد شعر یا موسیقی شاعران گمنام و معرفی افراد وابسته به خود بازار سیاهی برای خود راه انداختند. صنعت خانگی موسیقی با زیاد شدن امکانات کامپیوتری و علاقه افراد فراوان به موسیقی و در دسترس بودن امکانات آن امروزه شاهده تولید کارهای مختلف زیادی هستیم که اکثر آنها را می توان در مرتبه ضعیف قرار داد. در دسترس بودن و زیاد شدن فعالیت موسیقیایی به ویژه در قشر جوان و پخش راحت آثار از طریق شبکه های اینترنتی موجب می شود گوش مردم به کارهای ضعیف عادت کند و توان تشخیص کاری که برای آن زحمت کشیده شده و هزینه شده با کار معمولی را نداشته باشند. از همین رو با این مسئله مواجه هستیم که خواننده های نامی کشور برای اینکه می خواهند کار قوی پخش کنند کمتر در این بازار نا به سامان کارهایشان را عرضه می کنند. برای پخش از تلوزیون باید هزینه کنید! بسیار از هنرمندان جوان کشور که کارهایشان در چارچوب قوانین وزارت ارشاد ساخته می شود و مجوز دارند روی این مسئله تاکید دارند که اگرچه ساختار صدا و سیما تنها با استاندارد های خود اقدام به پخش موسیقی می کند اما برخی واسطه ها در صدا و سیما هم در رادیو و هم در تلویزیون برای پخش کارهایشان از آنها طلب پول می کنند که این رقم باتوجه به برنامه و زمان آن متفاوت است. چه زمانی یک آلبوم موفق است؟ طبیعتا زمانی می توان گفت آلبوم موفق است که بتواند در کنار جلب توجه جامعه و شنیده شدن به فروش برسد، در جامعه ایران با میانگین جمعیت هفتاد و پنج میلیون نفر اگر تعداد دویست هزار آلبوم فروخته شود که روی هر آلبوم با توجه به قیمت روی جلد به طور میانگین دو هزار تومان سود به دست آید، در این صورت با کم کردن هزینه هایی که تهیه کننده برای بسته موسیقی پرداخته است می توان گفت حدود دویست میلیون تومان آن به خواننده می رسد که این رقم برای ساخت آلبوم بعدی و گذران زندگی هنرمند از طریق آلبومش رقم قابل قبولی است. هر چند امروزه خواننده هایی که روی آنها تبلیغ و سرمایه گذاری می شود به سودی تا حدود دو برابر نسبت به عدد مذکور می رسند.