آیا ترکیه باعث اخراج آتن از اتحادیه اروپا می‌شود؟

خبرگزاری تسنیم: اولتیماتوم اخیر اتحادیه اروپا به یونان برای حل بحران پناهجویان و کنترل مرزهای این کشور تنش در مناسبات آتن و بروکسل را وارد فاز تازه ای ساخته است. بر اساس این اولتیماتوم سه ماهه، در صورتی که تا مدت ذکر شده یونان نتواند مرزهای خود را کنترل کرده و مانع از ورود مهاجرین شود، به مدت دو سال از منطقه شنگن اخراج خواهد شد. به عبارت بهتر، همان گونه که پیش بینی می شد،مقامات اتحادیه اروپا یونان را نسبت به اخراج موقت از منطقه شنگن تهدید کرده و این تهدید خود را تا مرز علنی و عملی شدن پیش برده اند. البته از قبل چنین تهدیدی علیه یونان وجود داشت اما هیچ گاه تا این اندازه جدی و علنی نشده بود.

این تهدید در حالی صورت می گیرد که مقامات یونانی اعلام کرده اند به تنهایی قادر به کنترل مرزهای آبی خود بر روی پناهجویان نبوده و تا زمانی که کشور ترکیه به قاچاق پناهجویان به یونان ادامه می دهد، این روند قابل کنترل نیست. دولت ترکیه نیز در عمل طی دهه های اخیر قدرت مقابله با شبکه هایجا به جایی غیر قانونی مسافرین و مهجرین غیر قانونی به کشور یونان را نداشته است! از این رو آتن با دورباطلی مواجه است که از بین بردن آن شاید سالها زمان ببرد. از این رو تهدید فعلی اتحادیه اروپا علیه یونان، می تواند به منزله اعلام قطعی اخراج موقت یونان از منطقه شنگن باشد.

تا قبل از این پناهجویان زمانی که وارد خاک یونان می شدند، قدرت رفت و آمد به نقاط دیگر منطقه شنگن، یعنی اکثر کشورهای اروپایی را پیدا می کردند زیرا طبق قانون شنگن ورود به خاک یکی از کشورهای عضو این منطقه ، مسیر رفت و آمد در دیگر کشورها را نیز تسهیل خواهد کرد. در چنین شرایطی به دلیل عدم کنترل مرزهای کشورهای منطقه شنگن، یک مهاجر در صورت ورود به یونان می تواند راهی دیگر کشورهای اروپایی شده و تقاضای پناهندگی خود را به آن کشور ارائه نماید. با این حال طی سال 2015 میلادی و با عبور نزدیک به یک میلیون نفر از مرز یونان، اتحادیه اروپا با شدت سخت تری یونان را در خصوص حل معضل پناهجویان مورد خطاب خود قرار داده است.

به نظر می رسد یونان در طی سه ماه آتی نتواند اقدام خاصی در کنترل مرزهای خود صورت دهد. در این صورت، احتمال خروج یونان از منطقه شنگن برای حداقل دو سال بیش از هر زمان دیگری افزایش یافته است. با این حال برخی تحلیلگران معتقدند خروج یونان از منطقه شنگن، حتی اگر به صورت موقت باشد، منجر به بی اعتمادی بیشتر شهروندان یونانی نسبت به اتحادیه اروپا و منطقه یورو خواهد شد. طی سالهای اخیر شهروندان یونانی بارها مخالفت خود را با نهادهای اروپایی اعلام کرده اند. پیروزی الکسیس سپیراس در انتخابات سراسری یونان (آن هم برای دو بار متوالی در سال 2015 میلادی) نقطه آشکارساز نگاه منفی شهروندان یونانی نسبت به نهادهای اروپایی است. با این حال یکی از مزایا و امتیازاتی که منجر به علقه عده ای از شهروندان یونانی به اروپای واحد شده است، عضویت آنها در پیمان شنگن و امکان رفت و آمد آزادانه آنها در مرزهای شنگن استو. حال اگر چنین امکانی از شهروندان یونانی سلب شود، بدون شک این اقدام آنها را نسبت به مل اروپای واحد برآشفته خواهد کرد.این شرایط یم تواند منجر به تحریک افکار عمومی یونان برای خروج از منطقه یورو و حتی اتحادیه اروپا شود.

نکته پایانی اینکه بسیاری از تحلیلگران تصور می کردند خروج یونان از منطقه یورو به مراتب زودتر از خروج این کشور از منطقه شنگن صورت گیرد! با این حال مسئله مهاجرین و بحرانهای ناشی از آن، چنین کعادله ای را برعکس ساخته است. تصور غالب بر این بود که خروج یونان از منطقه یورو زمینه ساز خروج این کشور از حوزه شنگن خواهد شد اما در حال حاضر شاهد عکس این روند هستیم!

در نهایت اینکه اولتیماتوم اتحادیه اروپا به یونان، نقطه گسست آتن و بروکسل در ابتدای سال 2016 میلادی محسوب می شود. در صورتی که این نقطه گسست پررنگ تر شود و اخراج موقت یونان از منطقه شنگن علنی شود، باید در انتظار آثار و عواقب این اقدام اروپای واحد در درون منطقه یورو و اتحادیه اروپا ماند.