کیک بازار خودرو ایران در دست فرانسوی‌ها

روزنامه دنیای اقتصاد: وزیر امور اقتصاد و دارایی کشور در گفت‌وگو با روزنامه نیکی ژاپن در حالی از امضای قرارداد میان رنو و خودروسازی ایران طی ماه جاری خبر داده که وی نامی از ایران خودرو نبرده و عنوان کرده این قرارداد با سایپا (یا به عبارت بهتر، پارس خودرو) امضا خواهد شد. به گفته علی طیب‌نیا، قرارداد میان رنو و گروه خودروسازی سایپا، شبیه قراردادی است که چندی پیش میان ایران خودرو و پژو به امضا رسید؛ با این حساب این دو شرکت (رنو و پارس خودرو) نیز شراکت خود را در قالب جوئینت ونچر ادامه خواهند داد.

این شرکت فرانسوی پس از تشدید تحریم‌ها، اگرچه مانند پژو از ایران نرفت، اما سطح فعالیت‌هایش در خودروسازی کشور را به شدت کاهش داد و امیدوار ماند تا با لغو محدودیت‌های بین‌المللی، دوباره فعالیت خود در «جاده مخصوص» را احیا کند. هرچند پس از اجرایی شدن برجام و لغو تحریم‌ها، گمان می‌رفت رنو به سرعت قرارداد خود با خودروسازان کشور را به نوعی تمدید کند، اما تا به امروز این اتفاق رخ نداده و تا پیش از اظهارات وزیر اقتصاد نیز کمتر کسی می‌دانست برنامه این شرکت فرانسوی برای صنعت و بازار خودرو ایران چیست. حالا آن‌طور که وزیر اقتصاد می‌گوید، رنویی‌ها طی دو هفته آینده، قرارداد خود با سایپا را امضا خواهند کرد تا حضورشان را در «جاده مخصوص» تمدید کنند.

با توجه به اظهارات وزیر اقتصاد، بازار ایران به نوعی بین خودروسازان فرانسوی تقسیم خواهد شد و سایر شرکت‌های خودروساز دنیا فعلا یا بدون سهم می‌مانند یا سهمی اندک از این بازار خواهند داشت. در واقع در پی عقد قرارداد میان ایران خودرو و پژو و با توجه به برنامه‌ای که رنو برای گروه خودروسازی سایپا دارد و همچنین احتمال قریب به یقین حضور سیتروئن در «جاده مخصوص»، بخش بزرگی از کیک بازار خودرو ایران میان غول‌های خودروسازی فرانسه تقسیم خواهد شد.

در این بین، ایران خودرو به تازگی قرارداد همکاری مشترک (جوئینت ونچر) خود را با پژو امضا کرد تا از حدود یک سال و نیم دیگر، تولید محصولات این شرکت در کیلومتر 14 جاده مخصوص آغاز شود. بر این اساس، پژو با عرضه چهار محصول، به بازه‌های قیمتی 40 تا 50، 50 تا 60 و 70 تا 80 میلیون تومان نفوذ خواهد کرد و این در حالی است که محصولات قدیمی ترش مانند 206 و 405 و پارس نیز بازه قیمتی 20 تا 40 میلیون تومان را پوشش خواهند داد. با این حساب، پژو احتمالا بیشترین سهم را از کل بازار خودرو ایران طی یکی دو سال آینده خواهد داشت و بیش از سایر خودروسازان، طعم این کیک خوش طعم را خواهد چشید. این در حالی است که بعید به نظر می‌رسد رنو بتواند به این زودی‌ها سهمی مشابه پژو را در بازار خودرو کشور نصیب خود کند، زیرا نه سابقه حضور پژو در ایران را دارد و نه تنوع محصولات این شرکت هموطنش را.

اصلی ترین محصول رنویی‌ها در ایران در حال حاضر، تندر-90 است، خودرویی که تیراژ پایینی داشته و اصلا قابل مقایسه با محصولات پژو نیست؛ بنابراین رنو حتی با وجود قرارداد قریب‌الوقوع خود با سایپایی‌ها، باید سال‌ها برای رساندن سهمش به پژو صبر کند. از سوی دیگر اما سیتروئن نیز به‌عنوان دیگر خودروساز فرانسوی، قصد آمدن به «جاده مخصوص» را دارد و به احتمال فراوان، با سایپا همکار خواهد شد. ازآنجا که این شرکت در حال حاضر هیچ محصول تولیدی در ایران ندارد، بنابراین راه بسیار درازی در بازار خودرو کشور در پیش داشته و برای جا افتادن در این بازار، باید سال‌ها صبر کند. هرچه هست، آن‌طور که از شواهد و قرائن برمی آید، سه شریک دوران پساتحریم خودروسازان ایرانی قطعی شده‌اند و بر این اساس، پژو با ایران خودرو، رنو با پارس خودرو و سیتروئن با سایپا شراکت خواهند کرد و فعلا خبری از سایر خودروسازان دنیا از جمله فولکس واگن و فیات-کرایسلر نخواهد بود.

رنو پارس خودرو را می‌خرد؟

اما هرچند وزیر اقتصاد از سایپا به‌عنوان طرف قرارداد رنو نام برده، اما به نظر می‌رسد مقصد این خودروساز فرانسوی، «پارس خودرو» است. رنو طی این سال‌ها در واقع همکار پارس خودرو بوده و حتی پیشنهاد خرید سهام آن را به سایپا (به‌عنوان مالک پارس خودرو) ارائه کرده است. اتفاقا موضوعی که هنوز در‌هاله‌ای از ابهام قرار دارد، همین فروش سهام پارس خودرو به رنو است، چه آنکه مشخص نیست در قرارداد قریب‌الوقوع، پارس خودرو به رنو واگذار خواهد شد یا این دو شرکت طبق روال قبل با یکدیگر شراکت می‌کنند.

رنو چون می‌خواهد کل پروسه تولید و عرضه خودرو (از تامین قطعات گرفته تا فروش) را خود در دست داشته باشد، به دنبال خرید سهام پارس‌خودرو است، زیرا تنها از این راه می‌تواند هدفش را محقق کند. در واقع مجموعه اتفاقاتی که طی این سال‌ها برای رنو در ایران افتاده، مسوولان این شرکت را بر آن داشته تا به نوعی به سراغ تولید مستقل در «جاده مخصوص» رفته و خود عنان کار را به دست بگیرد. از همین‌رو رنو دست روی پارس خودرو گذاشته و به شدت به دنبال خرید سهام این شرکت است و این در حالی است که سایپا به‌عنوان سهامدار پارس خودرو، حاضر به فروش سهام آن به رنو نیست. آن‌طور که برخی منابع آگاه عنوان کرده‌اند، ظاهرا رنو خرید سهام پارس‌خودرو را به‌عنوان شرط همکاری دوباره با گروه خودروسازی سایپا در نظر گرفته، با این حال هنوز هیچ خبری مبنی بر پذیرش آن توسط سایپایی‌ها منتشر نشده است. حالا با توجه به خبر وزیر اقتصاد مبنی بر امضای قرارداد میان رنو و گروه خودروسازی سایپا، باید منتظر ماند و دید آیا توافقی بر سر انتقال سهام پارس خودرو به رنو انجام شده است؟