آیا دستکاری خال ها کاری درست است؟

روزنامه ایران: ازآن خال هندوی معروف یار حافظ که شاعران زیادی را به خود مشغول داشته، زمان زیادی می‌گذرد. حالاشاعران شیرین گفتار شوخ طبعی هم پیدا شده‌اند که سفارش می‌کنند «خال یار» را به تیغ «تیمار» بسپارید. خال‌هایی که آن‌طور که «زهرا ظهیری» متخصص پوست و مو می‌گوید انواعی دارد. او «خال» را این‌طور تعریف می‌کند: «سلول‌هایی در بدن به نام ملانوسیت‌ وجود دارد که منشأ جنینی دارند، اگر این سلول‌ها تکثیر شوند وتوده‌ای ایجاد کنند خال ایجاد می‌شود.» به گفته او خال‌ها انواع متعددی دارند که اگر متصل به لایه بازال(تحتانی‌ترین لایه سلولی)، لایه‌ای که بین اپیدرم و درم قرار دارد باشند به آنها خال «جانکشنال» می‌گویند.» تماس با نور آفتاب در ایجاد این نوع خال‌ها نقش اساسی دارد. همچنین جانکشنال‌ها در کودکان و نوجوانان ظاهر می‌شود. او یک هشدار هم می‌دهد: «خال جانکشنال اگر بعد از 30سالگی ایجاد شود باید به بدخیمی شک کرد.» به گفته ظهیری این خال‌ها را بیشتر در کف دست و پا و ناحیه تناسلی مشاهده می‌کنید. ظهیری درباره خال اسپایلوس نوعی خال نرم و صاف هم می‌گوید: «این خال یک ضایعه مدور و مسطح به رنگ قهوه‌ای کمرنگ است که داخل آن نقاط تیره، قهوه‌ای تیره یا سیاه دیده می‌شود.» او «اسپایلوس» را یک خال «خوش خیم» می‌داند. اومحل ظهور خال دیگری به نام «خال آبی» را اسکایپ (پوست جمجه) و باسن می‌داند و می‌گوید: «در هنگام مهاجرت ملانوسیت‌ها تعدادی از آنها در ناحیه عمقی پوست بدن یعنی در درم یا هایپودرم باقی مانده و خال آبی را ایجاد می‌کند.» به گفته ظهیری خال spitz nevus نیز بیشتر در اطفال دیده می‌شود: «شایع‌ترین محل در ساق پا و صورت است. پر عروق بوده و به صورت برجستگی‌های قرمزرنگ دیده می‌شود.» او در توصیف خال دیگری به نام halo nevus هم می‌گوید: اطراف این خال یک هاله دبیک مانته یا بی‌رنگ ایجاد می‌شود. گاه ممکن است این هاله اطراف ملانو هم دیده شود. او تأکید می‌کند در این موقعیت باید به ویژگی خال مرکزی توجه کرد. ظهیری به نوع خوش خیم این خال اشاره می‌کند و می‌گوید: «بتدریج پسروی می‌کند واز بین می‌رود.» او خال‌های ذکر شده در بالا را خال‌های تیپیکال معرفی می‌کند و می‌گوید: «این خال‌ها نیازی به برداشته شدن ندارند مگر قطر بالای 6 میلی متر داشته باشند.»ظهیری بحث را به سمت خال‌های «آتیپیکال» می‌برد و آنها را خال‌هایی غیرقرینه، دارای حاشیه نامنظم و رنگی غیر یکنواخت توصیف می‌کند: «علاوه بر خال‌هایی با قطر بیشتر از 6 میلیمتر این خال‌ها هم باید برداشته شوند.» به توصیه دکتر ظهیری این خال‌ها باید به صورت دوره‌ای معاینه شوند، از ضایعات عکس تهیه شود تا پزشک معالج در معاینات بعدی متوجه تغییرات آنها شود. چون ممکن است در این خال‌ها تغییراتی پیدا کرده و به ملانوم بدخیم تبدیل شود.» او در پاسخ به این سؤال که «ملانوم بدخیم» چیست می‌گوید: «ریزفاکتور ملانوم بدخیم، پوست روشن و سابقه آفتاب سوختگی است که به طور طبیعی بین تماس دوره‌ای شدید با آفتاب نسبت به تماس مزمن و خفیف با ملانوم بدخیم ارتباط بیشتری وجود دارد. همچنین سابقه خانوادگی یا شخصی ملانوم؛ ابتلا به خال آتیپیک در فرد و خال مادرزادی از دیگر ریزفاکتور‌های ملانوم بدخیم است.» به گفته این پزشک این خال‌ها معمولاً علامتی ندارند اما گاهی ممکن است با خارش، خونریزی ودرد همراه باشند. ظهیری درباره خالی که بعد از برداشته شدن دوباره برمی‌گردد تأکید می‌کند که حتماً باید بیوپسی شده و از نظر پاتولوژی بررسی شود. او در پاسخ به این سؤال که چه افرادی مستعد برگشت دوباره خال هستند می‌گوید: «کسانی که سابقه ژنتیکی و خانوادگی ملانوم بدخیمی خال دارند.» در کسانی هم که سابقه خانوادگی خال‌های متعدد دارند یا دربدن خودشان خال‌های متعددی وجود دارد. چه خال‌هایی را برداریم؟ به گفته ظهیری خال‌هایی که در اصطکاک و تحرک مداوم هستند بهتر است برداشته شوند البته نه از نظر ریسک بدخیمی بلکه ممکن است این خال ها زخمی شده ومشکلات متعددی را به وجود بیاورند. کک مک خال نیست و ایجاد خال تکثیر سلولی زیاد است اما در کک مک سلول ها تکثیر نمی‌شوند فقط تولید ملانین زیاد می‌شود. کک مک درمان قطعی ندارد فقط می توان از بروز و تیره رنگ شدن ضایعات جلوگیری کرد. به گفته او برای برداشتن خال‌ها روش‌های متعددی وجود دارد که از جمله می‌توان برش و برداشتن و بخیه خال مورد نظر، دستگاه آر اف جراحی که نیازی به برش و برداشتن ندارد و… اشاره کرد. همچنین ظهیری روش تراشیدن خال را توصیه نمی‌کند و می‌گوید: «برداشتن خال منجر به ملانوم بدخیم نمی‌شود مگر خال‌هایی که احتمال بدخیمی داشته باشند. بنابراین قبل از برداشتن خال باید آزمایش و معاینات لازم درباره خال انجام گیرد.» او همچنین توصیه می‌کند: «خال‌هایی برداشته شود که احتمال بدخیم شدن دارند یا از لحاظ زیبایی و عملکرد برای بیمار مشکل ایجاد می‌کنند.» به گفته این متخصص با دست زدن و دستکاری کردن خال معمولاً خال بدخیم نمی‌شود اما توصیه می‌شود.