انقلاب معکوس در تونس

تسنیم: از زمان انقلاب در تونس رهبران مخالفان به صحنه سیاسی آمده و مردان زین العابدین بن علی رئیس جمهور برکنار شده تونس، مورد خشم و غضب قرار گرفتند و انقلابی ها به آنان اجازه ندادند در حیات سیاسی کشور مشارکت داشته باشند اما آنان اکنون در حال بازگشت مجدد به صحنه سیاسی کشور هستند.

تونس، پنج سال پس از انقلاب مردمی

امروز با گذشت پنج سال از انقلاب مردمی تونس، حضور مردان بن علی به یک موضوع معمول و طبیعی تبدیل شده است و حتی برخی از آنان به مرجعی تبدیل شده اند که مردم از وضع موجود به آنان شکایت می برند.

تا چندی پیش بازگشت بازماندگان بن علی به قدرت و یا حتی به فعالیت معمول، خط قرمز بود و هنگامی که از این خط قرمز پا را فراتر می گذاشتند، زنگ خطر به صدا در می آمد و هشدار به رویارویی و مقابله با آنان کلید می خورد و این هشدارها تا جایی پیش می رفت که در صورت عبور از خط قرمز در معرض تهدید قرار می گرفتند.

کم رنگ شدن شور انقلابی تونس

اما این شور انقلابی رفته رفته در سال های پس از انقلاب از بین رفت و به این ترتیب حضور مردن بن علی در رسانه ها و فعالیت های اجتماعی و دیدارهای سیاسی به موضوعی معمول تبدیل شد تا جایی که پس از انقلاب در بافت سیاسی و رسانه ای و نیز اقتصادی تونس ریشه دواندند.

پس از حضور «منذر الزنایدی» وزیر بهداشت پیشین تونس در صحنه سیاسی در دیدار با قائد السبسی رئیس جمهور کشور بدون اینکه هیچ خبری در مورد مضمون این دیدار منتشر شود، بار دیگر بحث و جدل در این خصوص از سرگرفته شد.

منابع نزدیک به الزنایدی تاکید کردند که وی به طور مستقیم با طرف های سیاسی تاثیر گذار گفت‌وگو می کند و موضوع این گفت‌وگوها نیز تاسیس جبهه میانه رو و مشارکت آن در اتنخاباتی است که قرار است اواخر سال جاری میلادی برگزار شود.

نامزدهای انتخاباتی از بین مردان بن علی

الزنایدی در کنار بسیاری از شخصیت های سیاسی زمان بن علی و حتی کسانی که در صف مقدم نظام سابق بودند، برای انتخابات اواخر سال 2014 نامزد شد، از جمله این افراد «حامد القراوی» یکی از وزیران دولت بن علی و نیز کمال مرجان وزیر خارجه به اضافه السبسی بودند که در زمان نظام سابق ریاست پارلمان را برعهده داشت.

بسیاری از سیاستمداران و حتی مخالفان بن علی اعتراف کرده اند که الزنایدی روابط خوبی در صحنه سیاسی دارد و در حملات علیه مخالفان بن علی و تخریب وجهه آنان شرکت نمی کرد از همین رو هنگام بازگشت به تونس با استقبال گرم جریان های مختلف سیاسی این کشور روبه رو شد.

اما کمال مرجان آخرین وزیر خارجه تونس در زمان بن علی، به عنوان نامزد حزب «المبادرة» که پس از انقلاب تونس آن را تاسیس کرد، در انتخابات 2014 شرکت کرد.

اخیرا نیز دستگاه قضایی تونس «سلیم شیبوب» تاجر معروف و داماد بن علی را آزاد کرد که آزادی او از زندان با استقبال گسترده مردمی روبه رو شد به ویژه اینکه وی رئیس تیم فوتبال پرطرفدار «الترجی » است.

به این ترتیب با آزادی او از زندان بسیاری از سیاستمداران تونسی از جریان های مختلف برای ملاقات با او به منزلش رفتند.

رواج انقلاب معکوس از طریق رسانه ها

بازگشت مهره های سابق به صحنه سیاسی نتیجه موفقیت انقلاب معکوس در تونس است به گونه ای که بر اساس آن اینگونه به مردم القا می شود که انقلاب مردمی تونس چیز جدیدی را محقق نساخته و به ثمر نرسانده است.

در همین ارتباط «سمیر بن عمر» از اعضای ارشد حزب «کنگره جمهوریت» در توصیف و تشریح انقلاب معکوس در تونس گفت: این انقلاب برای ترسیم تصویری ناموفق از انقلاب مردمی از بازوهای متعددی به ویژه از رسانه ها کمک گرفت آن هم در حالی که تمام رسانه ها تحت امر نهادهای رژیم سابق هستند.

بن عمر در توضیح این موضوع گفت: مردم در حال کشف سرنخ های توطئه و دروغ بزرگی هستند که رسانه ها برای آن بازارگرمی می کنند مبنی بر اینکه « ساختار قدیمی قدرت می تواند اوضاع اقتصادی را بهبود بخشیده و اوضاع کشور را اصلاح کند».

به گفته او، رسانه ها این تفکرات را پس از شستشوی مغزها در طول سه سال گذشته رواج می دهد.

این عضو ارشد حزب کنگره به شدت اعتراض های اجتماعی اشاره کرده و آن را «نتیجه طبیعی مجموعه قول هایی دانست که حزب نداء تونس به عنوان ادامه حزب التجمع ( حزب بن علی ) به مردم داد اما بعدها دروغ بودن این قول ها ثابت شد.

همکاری و عادی سازی روابط با مردان بن علی

بن عمر همچنین یادآور شد: « لجبازی و سرسختی چهره های سیاسی و کشمکش آنان بر سر قدرت موجب شد آنان به معامله رو آورده و دست خود را در دستان مردان رژیم سابق قرار دهند و همین وضع یکی از عوامل بازگشت مهره‌های سابق به صحنه سیاسی است.

این عضو سرشناس حزب کنگره ادامه داد: حزب «جبهه مردمی» که «حمة الهمامی» از چپگراها آن را هدایت می کند، دست به دست حزب ندا داده و با آن برای تشکیل یک جبهه یکپارچه همراه شده است.

به گفته وی، جنبش النهضه نیز به نوبه خود در همین مسیر قرار گرفته و با در نظر گرفتن منافع با حزب نداء تونس همپیمان شده است.

شایستگی و درایت عامل موثر حضور در صحنه سیاسی

در این میان «برهان بسیس» از چهره های رسانه ای تونس معتقد است که بازگشت مردان بن علی به صحنه سیاسی بیانگر این است که « قاعده ایدئولوژی» که برخی تلاش داشتند بر اساس آن حیات سیاسی پس از انقلاب را بنیانگذاری کنند، از بین رفته است و مشخص شده است که معیار واقعی جامعه از سال 2011 تا به امروز بر اساس شایستگی و عدم شایستگی بوده است.

وی با وجود اعتراف به اینکه شایستگی و صلاحیت فقط به مردان رژیم بن علی محدود نمی‌شود، در عین حال تصریح کرد: اما تعداد زیادی از آنان به دلیل مهارت و درایت در کار خود از شایستگی برخوردار بودند و این ویژگی حاصل 60 سال حکومت در زمان بن علی و پیش از او در زمان بورقیبه بود.

بسیس نه دولت‌های پس از انقلاب مردمی تونس و نه ساختار سابق را مسئول بحران‌های اقتصادی و اجتماعی کشور ندانسته و بحث و بررسی مسائل و مشکلات اصلی را به دور از ایدئولوژی و کشمکش سیاسی و سخنرانی‌های مردمی خواستار شد.

وی با اشاره به مواضع جنبش النهضه مبنی بر آشتی با مردان رژیم سابق گفت: النهضه بیش از دیگران درس گرفته است و برای کاهش سهم ایدئولوژی و تحول عملگرایی در سیاست به بازنگری های ریشه ای برخاسته است.