محقق‌داماد: 30 سال پیش اسماعیلی جوان را کشف کردم/ نهاوندیان: جامعه ما نیازمند فقیه و حقوقدان آشنا به مسائل روز است/ قالیباف:تمایز شهروندی در کشور ما دخیل کردن عقل و دین در حقوق است/ اسماعیلی:ماباید دنیای افراد را آباد کنیم تا آخرت‌شان آباد شود

سرویس فرهنگی فردا؛ ایلنا نوشت: بسیاری از شخصیت‌های کشوری و لشگری ازجمله محسن قاضی‌زاده هاشمی (وزیر بهداشت)، محمد نهاوندیان (رئیس دفتر رئیس‌جمهور)، علی لاریجانی (رئیس مجلس شورای اسلامی)، مسعود زریبافان و حجت‌الاسلام ابوترابی‌فرد مهمانان این مراسم بودند. گمشده جامعه امروز اخلاق است سیدرضا صالحی‌امیری (رئیس کتابخانه ملی ایران) در ابتدای این نشست با اشاره به حضور گسترده مقامات کشوری در این همایش گفت: انسان‌هایی که امروز در این جمع حاضر هستند نمادی از یک ملت بزرگ به‌شمار می‌روند و امیدواریم این همدلی و همنوایی که امروز مشاهده می‌کنیم همچنان در همه اجزای نظام جاری باشد. وی اضافه کرد: می‌توان گفت امروز روز تجلیل از عقل، اعتدال و همدلی است و انقلابیون مجدد هم قسم می‌شوند تا از آرمان‌های انقلاب پاسداری کنند. رسانه ملی می‌تواند با بازتاب دقیقی که از این فضا به افکار عمومی منتقل می‌کند؛ شرایط جامعه ایرانی را در معرض دید بگذارد. گمشده جامعه امروز اخلاق است و این جمع بزرگ که برای همایش تجلیل از آقای اسماعیلی گردهم آمده‌اند درواقع به تجلیل شخصیت انسانی و اخلاقی نشسته‌اند. رئیس کتابخانه ملی سپس با اشاره به 4 ثمره فرهنگ که انسجام، شخصیت سازی، هویت‌آفرینی و سازگاری است؛ گفت: آقای اسماعیلی یکی از شخصیت‌هایی است که در سایه فرهنگی انقلابی اسلامی و ایرانی ساخته شده و هویت پیدا کرده و با چنین مراسمی می‌خواهیم در کنار نشان دادن اهمیت به حقوق شهروندی؛ اخلاق و فرهنگ را هم تکریم کنیم. گاهی صدای افراد فرصت‌طلب از صدای انقلابیون بلندتر می‌شود محسن قاضی‌زاده هاشمی (وزیر بهداشت) نیز با اشاره به اینکه از میان دو شخصیت فرهنگی معاصر به علامه شهید مطهری و مرحوم دکتر علی شریعتی احساس نزدیکی بیشتری می‌کنم؛ گفت: در ایام دهه فجر وپاسداشت روزهای انقلاب به‌سر می‌بریم. یکی از خطراتی که می‌تواند انقلاب را تهدید کند این است که گاهی صدای افراد فرصت‌طلب از صدای انقلابیون بلندتر می‌شود و این مسئله در کنار رخت‌بربستن اخلاص از مدیران و مسئولان می‌تواند آسیب جدی به آرمان‌های انقلاب بزند. وزیر بهداشت ادامه داد: دلیل اینکه این جمعیت قابل توجه برای بزرگداشت آقای اسماعیلی گردهم آمدند اخلاص و اخلاقی بودن ایشان است. علاوه بر این‌ها آقای اسماعیلی کتاب‌هایی در حوزه حقوق اجتماعی و شهروندی داشته‌اند. انشاله در کنار مطرح شدن مکتوب این حقوق مسئولان کشوری گام‌های عملی‌تری را نیز در احقاق حقوق و اجرای بهبود شرایط اجتماعی بردارند. نمایندگان مجلس با رشادت پشتیبان حقوق ملت ایران باشند آیت‌الله محقق داماد سخنران دیگری بود که به همکاری سی ساله خود با اسماعیلی اشاره کرد و گفت: 30 سال پیش اسماعیلی جوان را من کشف کردم از همان روز تا به حال او در کلیه کارهای تحقیق و پژوهش تحصیل در مقطع دکترا و ... در کنار من بوده و در این مراسم به نظرم می‌رسد باید از حضور چنین دسته گل معطر و شادابی در حوزه علم و پژوهش کشور شاکر باشیم. محقق داماد سپس با اشاره به فعالیت‌های تالیفی اسماعیلی درحوزه حقوق گفت: آقای اسماعیلی همواره نگران پایمال شدن حقوق مردم ایران بوده و است. اساسا یکی از نکات مثبت دانشمندان کشور ما نامیدن این علم با عبارت حقوق باشد چراکه در کشورهای عربی دانشکده‌های مختص به این حوزه به اسم دانشکده قانون معرفی می‌شود و استفاده از کلمه حق که یکی از اسماءالله نیز است در کشور ما حسن سلیقه اندیشمندان را نشان می‌دهد. وی تاکید کرد: در جامعه‌ای که حقوق شهروندی و اجتماعی رعایت شود سلامت و امنیت افرادجامعه بیشتر حفظ می‌شود. همین جا از نمایندگان مجلس می‌خواهم با رشادت پشتیبان حقوق ملت ایران باشد و از این انقلاب که با خون‌صدها شهید به ثمر رسیده با احقاق حقوق مردم دفاع کند. محقق داماد خاطرنشان کرد: ملتی که با حقوق بشر، حقوق شهروندی و حقوق مدنی فاصله داشته باشد سعادتمند نخواهد شد. این محصول 6 جلدی آقای اسماعیلی یعنی او می‌خواسته بگوید زندگی و عمر من فدای حقوق ملت ایران. فاصله گرفتن از مقررات حقوقی و نظم قانونی باعث از بین رفتن اخلاق حسنه و گسستن ریشه‌های اصلی جامعه می‌شود. باید استماع قول کنیم بعد اتباع احسن کنیم محمد نهاوندیان (رئیس دفتر ریاست جمهوری) نیز شرکت در این همایش تجلیل را وظیفه خود خواند و گفت: این همایش درکنار تجلیل از شخصیت حقیقی آقای اسماعیلی به نوعی تجلیل از حقوق، فقاهت و دغدغه‌بندی نسبت به زندگی محسوب می‌شود. نیاز به تکرار نیست که آقای اسماعیلی هم فقیه است و هم حقوقدان. تجمیع این دو عنصر باعث شده تا او مسائل روزمره زندگی امروز و شرایط دوران معاصر را نیز مدنظر داشته باشد و عمر خود را صرف کنند تا تالیفاتی جدی از این مسائل ارائه دهند. وی یادآور شد: آقای اسماعیلی را در بحث گفتگوی ادیان بیشتر شناختم. این شخصیت علیرغم اینکه در موقعیت بسیار مهم و محترم و اثرگذاری مثل شورای نگهبان قرار دارد؛ در بحث علمی با هر فردی همچون یک دانشجو و طلبه تشنه شنیدن حرف نو است و در تولید فکر جدید مشارکت می‌کند. در گفتگو با ادیان دیگر نیز با درنظر گرفتن این دستور قرآنی که باید استماع قول کنیم بعد اتباع احسن کنیم؛ ادب را در کلام و گفتگو رعایت می‌کند. رئیس دفتر ریاست جمهوری سپس متذکر شد: جامعه امروز ما نیاز به شخصیت‌هایی دارد که در عین تصدی کامل به مبانی اصولی دینی و تسلط کامل به استخراج احکام از مبانی وحیانی ذهن باز و پذیرایی نسبت به پدیده‌های روز و تحولات زمان داشته باشد. اقتصاد، سیاست و جامعه ما نیاز به فقها و حقوقدانانی دارد که ناظر به مسائل روز برای پدیده‌های و چالش‌های جدید راهکار ارائه داده و راه‌حل پیشرفت را معرفی کند. چهره جوانی مانند آقای اسماعیلی نمودی از چنین شخصیت‌ها درفقه و حقوق کشور است. مسئولان با درایت از ریشه دوندان شبهات جلوگیری کنند حجت‌الاسلام سید مهدی طباطبایی نیز در تجلیل از این عضو شورای نگهبان نیز گفت: آقای اسماعیلی ویژگی‌هایی دارد که بر همگی روشن است و نمی‌خواهم توضیح واضحات بدهم. در فقاهت نسبت به آنچه شرایط ایجاب می‌کند اوضاع و احوال روز را درنظر می‌گیرد. طباطبایی افزود: در ضرورت استنباط اگر چه کسب علم و تخصص ساخته‌های اصلی به حساب می‌آیند اما جرات ذاتی شخص نیست و یکی از پیش‌شرط‌ها محسوب می‌شود. خیلی اوقات استنباط یک حکم حقوقی و فقهی با درنظر گرفتن شرایط جدید نیاز به یک شجاعت خاص دارد که مثلا پیش از این در آیت‌الله بروجردی دیده بودیم. وی تاکید کرد: این جرات با موفقیت در ارتباط است در غیر این‌صورت فقیه و حقوقدان چندان به اهداف خود نمی‌رسد. شورای نگهبان دو وجه همزمان فقهی و حقوقی دارد که آقای اسماعیلی در هر دوی این علوم متخصص هستند و همزمان جرات اظهارنظر و استنباط احکام جدید را نیز دارند. طباطبایی سپس با اشاره به نزدیک بودن انتخابات مجلس و خبرگان گفت: امیدواریم تمامی افراد جامعه نسبت به شرکت قابل قبول در انتخابات متفق‌القول باشند که هستند اما گاهی نظراتی اعمال می‌شود که این شبهه را به‌وجود می‌آورد که بخش عظیمی از جامعه و مردم کنار گذاشته‌ شده‌اند و فرصت حضور ندارند. انشاله مسئولان با درایت از ریشه دوندان چنین شبهاتی جلوگیری می‌کنند.

وجه تمایز شهروندی در کشور ما دخیل کردن عقل و دین در امور حقوقی است

محمدباقر قالیباف (شهردار تهران) نیز ضمن تبریک دهه فجر تاکید کرد: در این همایش سرمایه‌های اجتماعی در زمینه‌های مختلف گردهم آمدیم تا از یکی از فجرآفرینان که در حوزه حقوق زندگی فعال است؛ قدرشناسی کنیم. شهردار تهران افزود: وجه تمایز شهروندی در کشور ما دخیل کردن عقل و دین در امور حقوقی است. در یک نظام اسلامی آگاهی بخشی به شهروندان و آشنایی مردم با حقوق خود در کنار فراهم آوردن شرایطی که آنها بتوانند این حقوق را مطالبه نیز بکنند از ارکان اصلی بحساب می‌آید چنانچه شهروندی به حقوق خود آشنا شود و از محقق شدن آن اطمینان داشته باشد مطمنا درادای تکالیف اجتماعی و شهروندی خود کوتاهی نمی‌کند. جامعه‌ای که به این درک رسید تا حقوق شهروندی و وظایف شهروندی را توامان در نظر داشته باشد و رابطه بین مسئولین و مردم برقرار باشد؛ سرمایه اجتماعی همچون اعتماد در بین آحاد ملت و دولت شکل می‌گیرد. این سرمایه اجتماعی شروع پیشرفت و ارتقای مادی و معنوی جامعه خواهد شد چنانکه در دوران انقلاب اسلامی و دفاع مقدس شاهد آن بودیم. اگر مردم هزینه دولت‌ها را می‌دهند برای این است که حقوق‌شان رعایت شود علی لاریجانی (رییس مجلس) نیز در مراسم رونمایی از مجموعه آثار محسن اسماعیلی اظهار داشت: امیدوارم این محفل باعث شود نویسندگان به مسایل حقوقی به ویژه حقوق شهروندی علاقه بیشتری نشان دهند چراکه چند جلد از آثار آقای اسماعیلی در این زمینه است. رییس مجلس شورای اسلامی اضافه کرد: 37 سال پیش حادثه مهمی اتفاق افتاد و یکی از مهمترین مسایلی که منجر به وقوع انقلاب شد همین مساله حقوق ملت که در زمان شاه از بین می‌رفت و در واقع یکی از اشکال‌های رژیم شاه نیز همین بی‌توجهی به حقوق شهروندی بود. وی با اشاره به ساختار سیاسی رژیم پهلوی اعلام کرد: حکومت شاه سازوکار لازم را داشت و حتی به‌جای یک مجلس دو مجلس در اختیار داشت اما نمایندگان این مجلس‌ها توسط ساواک مشخص می‌شدند و از فهرست‌هایی که از سوی ساواک تهیه می‌شد انتخاب می‌شدند و آنچه مفقود بود، دفاع و صیانت از حقوق ملت بود. رییس قوه‌مقننه خاطرنشان کرد: حکام باید نسبت به ملت منقاد باشد و اینکه امام فرمود حکام باید نوکر ملت باشند به این دلیل است که اگر مردم هزینه دولت‌ها را می‌دهند برای این است که حقوق شان رعایت شود. وی در ادامه گفت: اگر به شرایط رژیم شاه و 37سال گذشته توجه کنیم، یکی از عوامل سقوط این رژیم این مساله بود و این درحالی بود که شاه خود را نماینده ملت نمی‌دانست و می‌گفت خداوند این حکومت را به او داده است. لاریجانی خاطرنشان کرد: بعد از انقلاب این مسیر وارونه شد و امام(ره) همیشه می‌فرمود باید تابع قانون باشیم و مجلس در رأس امور است چراکه می‌خواست این فرهنگ را تغییر دهد و اصل مردم باشند و همه بخش‌های نظام از رهبری تا دیگر مقام‌ها با نظر مردم تعیین شوند. رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه امروز مردم خود را با نمایندگان مجلس و اعضای دولت یکسان می‌بینند، یادآور شد: این دستاورد بزرگ نیاز به مراقبت‌هایی دارد و یک‌وجه این مساله این است که زبان حقوق برای مردم باز و روشن شود چراکه هر چه ملت به حقوق خود آگاه‌تر باشد زندگی‌شان بهتر می‌شود و اساس همه امور و مباحث حقوقی نیز تامین بهتر مصالح مردم است . وی با اشاره به آثار محسن اسماعیلی یادآور شد: کتاب‌هایی که آقای اسماعیلی نوشته‌اند تا حدودی به شیوه قدما و به صورت سوال و جواب و به زبان ساده برای مردم است. لاریجانی در بخش دیگر سخنان خود با اشاره به نقش رسانه‌ها در حفظ و اعتلای حقوق‌شهروندی و آگاهی‌بخشی به مردم متذکر شد: اینکه رسانه‌ها بتوانند با قدرت در کشور کار کنند و آزادی لازم را برای تحلیل مسایل کشور در اختیار داشته باشند اهمیت ویژه‌ای دارند و یکی از احکام مهم برای حفظ انقلاب توجه به این کارکرد رسانه‌ها است که این موضوع در آثار آقای اسماعیلی نیز مورد توجه قرار گرفته است. لاریجانی در پایان با اشاره به حضور اسماعیلی در شورای‌نگهبان اعلام کرد: آقای اسماعیلی امروز در شورای‌نگهبان بسیار خوب عمل می‌کنند و حتی گاهی برای بخش‌های حقوقی و تقنینی به کمیسیون‌های تخصصی مجلس می‌آیند. برای اعتلای کشور راهی جز بازگشت به خط امام(ره) نداریم محسن اسماعیلی نیز در این مراسم اظهارداشت: برای اعتلای کشور راهی جز بازگشت به خط امام(ره) نداریم. در واقع خط امام(ره) محور مودت و وحدت است که در جلسه امروز نیز شاهد آن بودیم. وی ادامه داد: امام(ره) و راه امام(ره) و آنچه ایشان می‌خواستند باید در صدر کارهای ما باشد و آن اخلاقی که امام(ره) دنبال حاکم‌کردن آن در جامعه بودند هیچ‌گاه نباید فراموش شود. عضو حقوق‌دان شورای‌نگهبان ادامه داد: اگر حقوق با اخلاق توام نباشد، همچون داروی تلخی است که مردم کمتر به آن تن می‌دهند و باید بگذاریم با چاشنی گذشت این راه پیش گرفته شود. وی با اشاره به برخی از سخنران پیش از خود یادآور شد: امام(ره) و نظام اسلامی نیامدند تا فقط آخرت را برای ما آباد کنند. ماباید دنیای افراد را نیز آباد کنیم تا آخرت‌شان آباد شود. عضو حقوق‌دان شورای‌نگهبان گفت: برای آباد کردن دنیای مردم احتیاج به حاکمیت قانون توام با اخلاق است و این اخلاق پیش از آن که فردی باشد اخلاق سیاسی و اجتماعی است. اسماعیلی در پایان با اشاره به حضور چهره‌های مختلف سیاسی در این نشست اعلام کرد: با تمسک به همین قانون توام با اخلاق است که امروز صاحبان گرایش‌های مختلف‌های سیاسی کنار هم جمع شدند و می‌توانند به یکدیگر ابراز علاقه کنند. مجموعه شش جلدی کتاب‌های "حقوق و زندگی" نوشته محسن اسماعیلی، شامل جلد اول و دوم کتاب‌های "راهنمای حقوقی شهروندان"، "گفتارهایی در حقوق رسانه" و "گفتارهایی در حقوق شهری و شهروندی" است.