آلودگی هوا معضلی بزرگ برای کلان شهرها/ آلوده ترین فصل سال کدام است؟

سرویس اجتماعی فردا؛ بشیر قلی زاده سرچشمه: آلودگی هوا یکی از پر بحث ترین موضوع هایی است که در این چند سال اخیر ذهن همه اقشار جامع را درگیر کرده اما این معضل، هنوز لاینحل باقی مانده است. در حالی که برای رسیدن به یک هوای پاک به برنامه ریزی بلند مدت و مشارکت سازمان‌های مختلف برای رفع آلودگی هوا نیاز است اما متاسفانه عدم هماهنگی بین سازمان‌ها، نداشتن برنامه موثر و عدم ایجاد مدیریت یکپارچه شهری موجب به خطر افتادن سلامت مردم و هزینه های بسیار زیادی برای کشور شده است. در این مقاله ضمن معرفی آلاینده ها و میزان خطر آنها به راهکارهای منطقی برای رفع آلودگی پرداخته شده و در آن شهر تهران که پایتخت شهرهای آلوده ایران است را مبنا قرارداده ایم. مشروح گزارش به شرح زیر می باشد: بررسی گزارش کیفیت هوای تهران برحسب غلظت آلاینده کارشناسان برای تعیین میزان آلودگی هوا، چندین گاز را به عنوان شاخص قرار داده اند. بدین ترتیب بر اساس مقدار انتشار این گازها در هوا، میزان آلودگی هوا مشخص می شود. مهمترین آلاینده های هوا، عبارتند از:

• آلاینده منواکسید کربن

• آلاینده ذرات معلق

• آلاینده دی اکسید گوگرد

• آلاینده دی اکسیدنیتروژن

• آلاینده ازن

• آلاینده آزبست

مهم ترین آلاینده شهر تهران درحال حاضر مهم ترین آلاینده شهر تهران ذرات معلق با قطر کمتر از دو نیم میکرون بوده و موثرترین منابع تولید این آلاینده در شهرهای بزرگ، خودروهای دیزلی و موتورسیکلت های کاربراتوری هستند. همچنین هجوم ریزگردها و وقوع پدیده گردوغبار در افزایش غلظت آلاینده موثر است. افزایش و کاهش آلاینده در فصول مختلف افزایش و کاهش آلاینده ها در کلان شهرها در ماه ها و فصول مختلف، متفاوت می باشد: غلظت ماهانه آلاینده ها: غلظت ماهانه آلایندها بستگی به فصل های سال و اکوسیستم محیط دارد. ریز گردها در فصل تابستان خود عامل جدی در آلوده کردن هوا می باشند طبق گزارشات رسیده ازسنجش کیفیت هوای تهران در سالهای قبل از 94، دی ماه آلودترین ماه و ماههای فروردین و اردیبهشت جز سالم ترین ماه ها می باشد. غلظت فصلی آلاینده ها: غلظت فصلی آلاینده ها طبق گزارشات رسیده ازسنجش کیفیت هوای تهران قبل از 94، فصل زمستان رابه خاطر وارونگی دمایی آلوده ترین فصل تعیین نموده و فصل بهار بخاطر ریزش های جوی مناسب پاک ترین فصل معرفی نموده در ضمن فصل تابستان به دلیل ریز گردها در بعضی مواقع لقب آلوده ترین فصل را به خود اختصاص داده است. چه باید کرد؟ برای مقابله با آلودگی هوا، راهکارهای موثری وجود دارد که با اجرایی شدن آن از میزان آلودگی هوا کاسته می شود. یکی از این راهکارها، تعیین و تعریف طرح ترافیک براساس میزان آلایندگی خودرو می باشد. زیرا که تردد خودروهای آلاینده در شهر حجم عظیمی از آلودگی ها را بر عهده دارد. از سوی دیگر با الزام استفاده از فیلتر دوده توسط خودروهای دیزلی از میزان آلودگی هوا کاسته می شود. همچنین محدودیت حرکت موتورسیکلت های بنزینی در شهر موثر واقع خواهد شد. البته می توان با تعیین مشوق های مالی از سوی مسئولان مربوطه موتورسیکلت‌های الکتریکی را جایگزین موتورهای بنزینی کرد. خروج تاکسی های کاربراتوری از سطح شهر نیز در کاهش آلودگی هوا موثر خواهد بود. همچنین می توان با کم کردن هزینه های گمرکی برای ورود خودروهای پاک، موجب تشویق برای استفاده از این دسته از خودروها شد. فرهنگ سازی یکی از روش‌های کارآمد برای رفع بحران آلودگی هوای کلان شهرها می باشد. می توان با جایگزین کردن دوچرخه به جای وسایل موتوری از آلودگی هوا کاست. این نکته را نیز باید در نظر گرفت که روش جایگزین کردن وسایل موتوری برقی هزینه زیادی در بر خواهد داشت که با اقتصاد فعلی کشور همخوانی ندارد. با توجه به نبود درآمد در شهرستانها و سرازیر شدن خیل جمعیت به سوی کلان شهرها که این خود باعث ترافیک بیش از ظرفیت جاده های این شهرها شده و موجب تشدید آلودگی می شود. بنابراین با تولید اشتغال در شهرستان‌ها می توان این جمعیت را به شهرهای خود باز گرداند و باعث کاهش ترافیک شد. از سوی دیگر می توان با تشویق مردم به سکونت در حاشیه شهرها با ایجاد امکانات به خارج از شهر از رشد جمعیت در کلان شهرهاجلوگیری کرد. از آنجا که جمعیت رابطه مستقیم با آلودگی هوا دارد، این راهکار برای کاهش آلودگی هوا تاثیر گذار خواهد بود.