چرا بدحجابی، شیوع پیدا کرده است؟
هر چند که چگونگی حجاب و پوشش در ادیان مختلف الهی، متفاوت است، اما در همهی آنها، به لزوم رعایت آن تأکید شده است. حكم واجب بودن حجاب زن در برابر نامحرم از احکام مسلّم اسلام است. بنابراین حدود پوشش اسلامي درمورد «عورت» باید رعایت شود، که شامل تمامی اعضای بدن زن، به استثنای قرص صورت و کف دست میباشد.
همچنین، اسلام رعایت حجاب در مورد مردان را نیز مطرح میکند. یکی از مصادیق رعایت آن در مردان، حجاب در پوشش و نگاه است.
حجاب فردی و حجاب اجتماعی
مسئله حجاب دارای ابعاد اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی است و ناگزیر با این مسائل پیوند خورده است. زمانی که در مورد مسئلهی حجاب و زن صحبت میکنیم، نیمی از افراد جامعه را در بر میگیرد و آنوقت که از نقش تنظیم کنندهی آن، در روابط زن و مرد یاد میکنیم، مربوط به همهی افراد جامعه میشود.
بنابراین حجاب امری عمومی است و رعایت نکردن آن، در کنار بروز آسیبهای فردی، باعث بروز آسیبهای اجتماعی نیز میشود.
ثمرهی حجاب در محیط خانواده
حجاب باعث تأمین نشاط جنسی در فضای خانواده میشود، از اینرو منجر به آرامش میان زن و مرد شده و استحکام در بنیان خانواده را به ارمغان میآورد. همچنین از میزان نگاه جنسی به زن در جامعه، میکاهد.
گسترش پدیدهی پوشش نامناسب، در ایران
قدمت حجاب در کشور، به پیش از اسلام برمیگردد. زن ایرانی، جدای از اسلام هم عفیف بوده است. پدیدهی پوشش نامناسب در کشور، بیتردید از ناهنجاریهای فرهنگی جامعه به شمار میرود. روند شیوع آن به گونهای است که فاصلهی چندانی با بیحجابی ندارد. همچنین براساس آمارها، با افزایش شکاف اجتماعی در سالهای اخیر نسبت به سالهای پیشین مواجه هستیم.
آمارها و ارقام شیوع پوشش نامناسب و بیحجابی، در کشور
طبق آمار و بررسیهایی از سوی مشاور امور زنان وزارت کشور، حدود 75 درصد از زنان کشور، به اصل حجاب معتقدند، هر چند که در عمل ممکن است پوشش مناسبی نداشته باشند. طبق آمار رسمی، کمتر از 10 درصد افراد، با پوشش نامناسبتر در جامعه حضور دارند؛ ولی همین تعداد کم، نسبت به افراد باحجابتر جامعه، حضور پررنگتری در اجتماع دارند.
گویای این حرف، وضعیت حضور زنان در اجتماعات ملی- مذهبی و نماز جمعه میباشد. در سایر روزهای هفته و شرایط عادی جامعه، زنانِ باحجاب در محیطهای اجتماعی و خیابانها، کمتر به چشم میخورند.
براساس آمار و مستنداتی که از سوی مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران منتشر شده است، در سال 53، بالای 70 درصد مردان، علاقه به «محجبه» بودن همسران شان داشتند؛ که این آمار در سال 74، به کمتر از 40 درصد کاهش یافته است.
همچنین، بر اساس همین آمار از سال 85 تا سال 93، 10 درصد از مردم، از علاقهشان نسبت به حجاب و پوشش کامل، کاستهاند.
براساس گفتههای مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران، علاقهمندی مردم نسبت به حجاب و پوشش کامل، در سال 93 نسبت به سال 53، حدود 50 درصد کمتر شده است.
براساس گفتهی معاون فرهنگی وزیر کشور، آمار و مجموعهای از برنامههای دولت به منظور اجرای طرح افزایش حجاب و عفاف در سال 89 و سالهای قبل از آن، به شرح زیر است:
تعداد برنامههای ملی، برای اجرای طرح ترویج حجاب و عفاف، حدود 27 طرح و برنامه بوده است.
تعداد دانشگاههای فعال در اجرای طرح، 30 دانشگاه و 100 دبیرستان را شامل میشود.
مبلغی که وزارت کشور برای ترویج عفاف و حجاب در اختیار صدا و سیما قرار میدهد، بالای 7میلیارد تومان است و همچنین، مبلغ اختصاصی شهرداری تهران، برای اجرای طرح، چیزی حدود 20 میلیارد تومان میباشد.
معاون فرهنگی وزیر کشور، وضعیت بیحجابی و پوشش نامناسب در کشور را در آذر سال 89، بع علت حساسیت موضوع در سالهای پیشین، از بعد سیاسی مطرح کرده و آمار را اینگونه بیان میکند: قبل از انتخابات سال 88، درصد افرادی که با پوشش نامناسب در جامعه حضور داشتند، 10 درصد جامعه بوده؛ بنابراین تعداد این افراد، نزدیک به 8میلیون نفر بوده است.
درصد افراد با پوشش نامناسب، از سال 89 به بعد، فقط 1 درصد جامعه را شامل میشود. بنابراین تعداد افراد با پوشش نامناسبتر، کمتر از 800هزار نفر بوده است. در نتیجه، در سال 89، افزایش 9درصدی رعایت حجاب، نسبت به سال گذشته را شاهد بودهایم.
همچنین، به گفتهی معاون وزیر کشور، به وجود آمدن فضای سیاسی در کشور در سال 88، میتواند دلیل کاهش بیحجابی و پوشش نامناسب افراد، در جامعه باشد.
آماری در زمینهی دلایل رعایت نکردن حجاب و پوششهای نامناسب در کشور، که در سال 89 از سوی دبیر هماندیشی استادان دانشگاه تهران، ارائه شده است، روشن میکند، چیزی حدود 67 درصد افراد، به دلایل شخصی حجاب مناسب و مقبول جامعه را رعایت نمیکنند. 4 درصد افراد به دلیل عدم مقبولیت حجاب در محیط کار و شغل، مجبور به رعایت نکردن آن میشوند. 12 درصد افراد، به دلیل نبود پوشاک مناسب، با پوشش نامناسب در جامعه حضور دارند و در نهایت، عدم مقبولیت پوشش اسلامی در جامعه، 21 درصد افراد را شامل میشود.
دلایل گسترش پوشش نامناسب و بیحجابی
طبق برخی بررسیها و مستندات مراکز فرهنگی جامعه، دلایل زیادی باعث رعایت نکردن حجاب در جامعه میشود. به عنوان مثال، بالا رفتن سن ازدواج در بین جوانان، میتواند دلیلی بر پدیدهی «رعایت نکردن حجاب و پوشش نامناسب»، به شمار آید. تردیدی نیست که مشکلات معیشتی، خواستههای غیر منطقی خانوادهها از هم، شغل، مسکن و دلایل بیشمار دیگر، باعث بالا رفتن سن ازدواج جوانان شدهاند. بنابراین، زمانی که غریزهی افراد، از راه شرعی و صحیح آن ارضا نشود، باعث بروز مسائل جلوهگری برای جنس مخالف شده، و در جهت رسیدن به آن، متوسل به بیحجابی و پوششهای نامناسب میشوند.
در همین باب، طبق آمار ارائه شده در سال 89، که از طرف مدیر کل بانوان و خانواده ارائه شده است ، بالای 40درصد کل طلاقها در کشور، مربوط به عدم رعایت حجاب و عفاف در خانوادهها، نسبت به کل طلاقها میباشد. بنابراین، تعداد طلاقهای مرتبط با پوشش نامناسب، حدود 60 هزار طلاق بوده است.
از زمان وقوع پدیدهی کشف حجاب، در 17 دیماه 1314 تا به امروز، زیر نظر و فشار غرب، عوامل متعددی برای از بین بردن و برداشتن آن از سر زنان تلاش کرده اند. بنابراین، برنامهریزی و الگوسازی کشورهای غربی برای پوشش زنان در ایران، میتواند یکی از دلایل بروز پدیدهی بیحجابی در کشور باشد.
تهاجم فرهنگی از طریق تقویت رسانههای ابتذالی و ضد دینی، از جمله برنامههای تبلیغی جامعهی مستکبر، برای انحراف جوامع اسلامی، به خصوص ایران به شمار میرود. گزارش مستر همفر جاسوس انگلیسی، به وزارت خارجهی انگلیس، دلیلی دیگر بر مستند بودن برنامهریزی کشورهای غربی، برای از بین بردن حجاب در ممالک اسلامی مورد توجه است.
او مینویسد: «در مسئلهی بیحجابی زنان بايد كوشش فوقالعاده به عمل آوريم، تا زنان مسلمان به بیحجابی و رها كردن چادر مشتاق شوند. پس از آنكه حجاب زنان با تبليغات وسيع از ميان رفت، وظيفهی مأموران ما اين است كه جوانان را به عشقبازی و روابط جنسی نامشروع تشويق كنند و زنان غير مسلمان كاملاً بدون حجاب ظاهر شوند، تا زنان مسلمان از آنان تقليد كنند.»
برنامههای مراکز مرتبط
با وجود سپری شدن سالهای زیاد از شیوع پدیدهی «پوشش نامناسب و بیحجابی» در کشور، تاکنون برنامهی منسجمی برای حضور زنان با پوشش مناسب در اجتماع، ایجاد و مدیریت نشده است.
طبق گفتهی مشاور امور زنان وزارت کشور، از سویی به لحاظ اقتصادی روی مسئله حجاب کمکاری شده و لباسهای با طراحی اسلامی و پوشش کامل، با قیمتهای بالایی عرضه میشود. در حالیکه لباسهای فاقد این فاکتور، به صورت انبوه و با قیمتهای بسیار پایینتر عرضه میشوند.
براساس گفتهی یکی از اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی، یکی از مشکلات مراکز و نهادهای فرهنگی و مرتبط با مسئلهی حجاب، نبود حرف و فکری واحد است. یک روز بحث نیاز به کار فرهنگی مطرح میشود و روزی دیگر نیاز به وجود یک کار سازمانیافته احساس میشود.
راهکارها
تربیت فرزندان در خانواده، با تمرکز بر فرامین الهی و معناگرایی و دوری از نگاههای ظاهرگرا در تعامل با فرزندان، نقش مؤثری در رعایت کردن این موضوع در جامعه دارد و از راهکارهای مسئولین فرهنگی در امور زنان محسوب میشود.
مهیا شدن شرایط اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، برای ایجاد جامعهای با پوشش مناسب و با حجاب، از وظایف دولت برشمرده شده و وجود یک طرح جامع و کلان، برای پیشبرد این هدف در کشور، مؤثر و لازم است.
بنابراین، جامعه و مردم را باید نسبت به ثمرات حجاب و پوشش خوب و همچنین، پیامدهای بیحجابی و پوشش نامناسب، آگاه کرد.