اعراب بزرگ‌ترین بازندگان کاهش قیمت نفت است

خبرگزاری تسنیم: روزنامه رای‌الیوم در مقاله‌ای به قلم «عبدالباری عطوان» نوشت: رسانه‌های انگلیسی و اروپایی چهارشنبه گذشته را به دلیل رکود بزرگ بازارهای مالی جهان و بروز حالت وحشت روی چهره‌های همه معامله‌کنندگان به دلیل این رکود، «چهارشنبه سیاه» نامیدند. تا جایی‌که بورس لندن، که ارزش سهام شرکت‌هایی ثبت شده در آن بیش از 40 تریلیون تخمین زده می‌شود، 50 میلیارد پوند در این روز سیاه ضرر کرد. ولی در همان روز، بازار «داوجونز» آمریکا به پایین‌ترین سطح خود از 12 سال پیش تاکنون سقوط کرد. سهم سرمایه‌گذاری‌های کشورهای عربی نیز در این بازارها بیش از 2 تریلیون دلار تخمین زده می‌شود.

دلایل اصلی این رکود در چند مورد خلاصه می‌شویم که در ذیل آنها را شرح می‌دهیم:

نخست: برای نخستین بار از سال 2003، بهای نفت به کمتر از 27 دلار در هر بشکه تنزل یافت و پیش‌بینی می‌شود این رقم به مرز 20 دلار در هر بشکه برسد.

دوم: کاهش میانگین رشد اقتصاد چین به پایین‌ترین میزان از 25 سال پیش تاکنون؛ رشد اقتصادی چین به زیر 2 درصد رسیده، در حالی‌که برای چندین سال متوالی بالای 7.5 درصد بوده است.

سوم: بانک‌های مرکزی اروپا همه ذخایر مالی خود را برای جلوگیری از سقوط در بازارهای مالی جهانی از دست داده‌اند. برخی کارشناسان پیش‌بینی کرده‌اند که احتمالا بحران مالی سال 2008 طی روزها یا هفته‌های آینده تکرار شود.

سقوط قیمت نفت تا سقف 25 درصد آن هم از ابتدای سال جدید (میلادی) تاکنون ‌مهم‌ترین عامل است، که نشان می‌دهد بلکه به یقین اثبات می‌کند که تصمیمی سیاسی پشت این سقوط است، که از بین بردن اقتصادهای دشمنان آمریکا در جهان به‌ویژه روسیه، ایران، ونزوئلا و به طور کلی کشورهای عضو «بریکس» را هدف قرار داده است. آمریکا در این استراتژی به هم‌پیمان خود یعنی عربستان سعودی تکیه دارد که بازارهای جهانی را با بیش از 2 میلیون بشکه غرق کرد و همه درخواست‌های اعضای سازمان «اوپک» برای برگزاری نشست‌های فوق‌العاده به منظور مهار تولید، کنترل کردن بهای نفت را رد کرد.

اقتصاد روسیه تا حدود 50 درصد به نفت وابسته است و آمریکا، که جنگ اقتصادی سختی علیه روسیه به راه انداخته است، 2 استراتژی را دنبال می‎کند: نخست اینکه بهای نفت را به پایین‌ترین حد ممکن کاهش داده است به‌گونه‌ای که به فروپاشی اقتصادی منتهی شود و دوم: غرق کردن روسیه در جنگ‌های فرسایشی منطقه‌ای در سوریه و اوکراین؛ به‌گونه‌ای که وضعیت دهه 80 تکرار شود که در آن دوران نیز این استراتژی برای شکست اتحاد جماهیر شوروی سابق و در نهایت سقوط آن، به‌کار گرفته شد.

آمریکا در حال حاضر خواستار سقوط «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهوری روسیه است و همین امر سقوط سریالی قیمت جهانی نفت را تفسیر می‌کند. این سناریو، هر چند به صورت جزئی- در حال نتیجه دادن است؛ روبل، واحد پولی روسیه از آغاز سال جاری تاکنون 12 درصد از ارزش خود را از دست داده است ولی همان‌گونه که ولادیمیر پوتین متذکر شده است این اقتصاد، که یک سال پیش آن زمان که بهای نفت از بشکه‌ای 120 دلار به 50 دلار کاهش یافت، مقاومت و از بحران عبور کرد، همچنین از بحران کنونی نیز عبور خواهد کرد.

در واقع، اقتصاد روسیه تاثیر پذیرفته است و حزب «هوگو چاوز» در ونزوئلا، که دشمن آمریکا محسوب می‌شود در انتخابات پارلمانی اخیر به دلیل کاهش بهای نفت شکست خورد. ولی متحدان واشنگتن به‌ویژه عربستان سعودی و کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس بزرگترین بازندگان خواهند بود.

در صورتی‌که بهای نفت همچنان حدود 30 دلار در هر بشکه بماند، کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس روزانه یک میلیارد و 600 میلیون دلار ضرر می‌کنند که این رقم به 3 میلیارد دلار ضرر در روز خواهد رسید اگر بهای نفت به زیر 20 دلار در هر بشکه کاهش یابد. طبق پیش‌بینی‌های کارشناسان، بهای نفت طی چند ماه آینده به کمتر از 20 دلار در هر بشکه خواهد رسید.

ایرانی‌ها آماده می‌شوند تا پس از لغو تحریم‌های تحمیلی، روزانه نیم میلیون بشکه به بازارهای جهانی پمپاژ کنند امری که سقوط بیشتر بهای نفت را تسریع می‌بخشد و جالب اینجاست که یک شرکت حمل و نقل اماراتی نخستین شرکتی می‌شود که این مقادیر اضافی را به بازارهای جهانی منتقل کند!

دولت سعودی بودجه سال جدید خود را بر اساس بشکه‌ای حدود 40 دلار تدوین و تدابیر ریاضت اقتصادی سخت‌گیرانه‌ای را اتخاذ کرده است از جمله اینکه یارانه کالاهای اساسی را در ابعاد مختلفی حذف کرد و میزان مالیات را افزایش داد ولی کاهش بهای نفت به کمتر از 30 دلار که به شکلی سریع صورت می‌گیرد، این کشور را وادار خواهد کرد که تدابیر دیگری را در همین چارچوب دنبال کند. این وضعیت نیز نارضایتی مردمی داخل این کشور را منجر می‌شود که با توجه به دخالت عربستان در جنگ‌های یمن و سوریه، این نارضایتی داخلی افزایش نیز می‌یابد.

ذخایر مالی کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس به سرعت در حال تقلیل یافتن است و صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی می‌کند که ذخایر مالی عربستان سعودی طی پنج سال آینده به طور کامل به پایان می‌رسد و در صورتی‌که بهای نفت به 20 دلار برسد این سقف زمانی تنها به دو سال کاهش پیدا می‌کند.

آمریکا همپیمان سعودی خود را در جنگ «نفتی» علیه روسیه و ایران گرفتار کرد و آن را وادار کرد که بازارهای جهانی نفت را با مقادیری اضافی غرق کند. آمریکا هم‌زمان که عربستان را به آستانه ورشکستگی رساند، اقدام به لغو تحریم‌های ایران و آزادسازی تدریجی 30 میلیارد دلار از مجموع 100 میلیارد دلار از دارایی‌های بلوکه شده این کشور و گشودن درهای بازارهای اروپایی و جهانی روی صادرات آن، کرد.

این عبرتی است برای کسانی که به آمریکا تکیه می‌کنند و آن را همپیمان قابل اعتماد می‌دانند.همه چیز پرید و پول‌های کشورهای عرب ها یا بیشتر آنها در بازی‌ای که عرب‌ها بزرگترین قربانیانش بودند، تمام شد. در هر صورت چیز جدیدی نیست.