نقاط عطف در تشدید منازعات ایران و عربستان

مهر: به دنبال تعرض به سفارت عربستان در تهران و کنسولگری این کشور در مشهد، در اعتراض به اعدام آیت الله «شیخ النمر» رهبر شیعیان عربستان، «ریاض» روابط دیپلماتیک خود را با ایران قطع کرد.

اختلاف بین ایران و عربستان از گذشته وجود داشته و ترس عربستان از قدرت گرفتن ایران در خاورمیانه و منطقه سبب شده تا این کشور همواره از کشورهایی که با ایران دشمنی دارند.

به طور خلاصه می توان شش واقعه تاریخی که به تداوم تیرگی در روابط دو کشور دامن زده را به صورت زیر نامبرد.

*حمایت مالی عربستان از عراق در جنگ سال ۱۹۸۰ بین ایران و عراق

عربستان در جنگ هشت ساله ایران و عراق که درسال های ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۸ به طول انجامید، نه تنها از عراق به طورکامل حمایت کرد، بلکه کشورهای بحرین، قطر و امارت متحده عربی را نیز برای اقدامی مشابه تحریک کرد. ریاض در واقع از انقلاب ۱۹۷۹ ایران وحشت زده بود و می ترسید که انقلاب اسلامی ایران سبب عدم ثبات در منطقه شود.

*قتل عام زائران ایرانی در مکه

در ژوئن سال ۱۹۸۷ عربستان سعودی زائرین ایرانی را به جرم تظاهرات علیه آمریکا و رژیم صهیونیستی در مکه به قتل رساند. در این حادثه ۴۰۲ نفرجان خود را از دست دادند از آن میان ۲۷۵ نفر زائران ایرانی بودند. بعد از این حادثه ایران و عربستان به مدت ۴ سال روابط دیپلماتیک خود را قطع کردند.

*برنامه اتمی ایران و گرایش عراق به سمت ایران

وقتی خبرهای برنامه اتمی ایران به گوش عربستان رسید و با وجود اینکه تهران به صورت شفاف بیان کرده بود که این برنامه اهداف نظامی ندارد، بازهم عربستان خود را غیر مصون از این برنامه دانست و با خود اندیشید که برنامه هسته ای ایران در واقع تلاشی برای ساخت سلاح اتمی و برهم زدن توازن منطقه و تبدیل شدن به قدرت برتر خاورمیانه است. در واقع عربستان با درنظر گرفتن حمله ای که آمریکا در سال ۲۰۰۳ به عراق کرد و منجر به براندازی رژیم «صدام حسین» رئیس جمهور عراق و روی کار آمدن اکثریت شیعیان در این کشور شد، دچار وحشت شد و برنامه هسته ای ایران را تهدیدی برای ریاض خواند.

*ورود نیروهای ارتش عربستان به بحرین

با شروع اعتراضات و تظاهرات در مارس ۲۰۱۱ در حمایت از دموکراسی خواهان در کشور متحد عربستان یعنی بحرین، نگرانی عربستان بیش از بیش شد و ادعا شد بیشتر این تظاهرات کنندگان اهل تشیع هستند و حامی ایران. بر این اساس عربستان نیروهای خود را برای کمک به رژیم آل خلیفه بحرین به این کشور فرستاد و به یاری نیروهای آل سعود تظاهرات کنندگان سرکوب شدند و این اقدام ریاض سبب تشدید خصومت و درگیری بین دو کشور ایران و عربستان شد.

*ژوئن ۲۰۱۲: دستگیری عالم شیعه به جرم خیانت

بعد از درگیری بین پلیس عربستان و شیعیان این کشور، رژیم آل سعود آیت الله «شیخ النمر»، رهبر شیعیان عربستان را دستگیر و به اتهام همکاری با ایران راهی زندان کرد. دستگیری شیخ النمر گرچه در ابتدا سبب سرکوب تظاهرات کنندگان در این کشور شد، اما صدور حکم اعدام وی سبب تشویش بیشتر و شکل گیری حوادثی شد که عدم ثبات در منطقه را در پی داشت.

*مارس ۲۰۱۵: حمله عربستان به کشور متحد ایران یعنی یمن

در مارس سال گذشته عربستان سعودی و کشورهای متحدش ائتلافی تشکیل دادند و طی حمله به یمن، مناطق مختلف این کشور را بمباران کردند. این بمباران وضعیت اسف باری را در یمن رقم زد و زندگی تقریبا ۸۰ درصد مردم این کشور که بالغ بر دو میلیون نفر بودند را تحت تاثیر قرار داد. ایران از ابتدای شروع تجاوز عربستان به یمن این اقدام را محکوم کرد.